Læknablaðið - 15.12.1987, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ 1987; 73; 421-6
421
Jóhann Ragnarsson, Þórður Harðarson, Snorri P. Snorrason
CAPTÓPRÍL í VÆGUM HÁÞRÝSTINGI
Áhrif þíasíða og indómetasíns á blóðþrýsting og efnaskipti
INNGANGUR
Á síðustu árum hefur komið fram nýr flokkur
blóðþrýstingslækkandi lyfja, svokallaðir ACE
(angiotensin converting enzyme) blokkarar. Þótt
þessi lyfjaflokkur hemji reninaldósterónkerfið
(1-3), er það ekki eini verkunarmáti hans.
Aukning á framleiðslu æðavíkkandi
prostaglandína (4-5) og seinkað niðurbrot kínina
(6) kemur einnig til greina ásamt beinni
þvagræsiverkun í nýrnapíplum (7). í þessari
rannsókn voru athuguð bæði bráð og
langtímaáhrif captópríls á blóðþrýsting,
saltbúskap og aldósterón í sermi, með eða án
þvagræsilyfjameðferðar. Áhrif
prostaglandínhemjara samfara captóprílgjöf voru
einnig athuguð. Reynt var að svara eftirfarandi
spurningum:
Hópur A (N = 7), meðalaldur 52,1 ±3,5 ár, fékk
captópríl í 14 daga, en síðan var þíasíði bætt við í
eitt ár. Indómetasín var gefið í 14 daga með
báðum lyfjunum (Mynd 1).
Hópur B (N = 6), meðalaldur 49,3 ±2,6 ár, fékk
þíasíð í 14 daga, captópríl með því í 14 daga,
síðan captópríl eitt sér í eitt ár, nema að
indómetasín var gefið með því í 14 daga.
Lyfjaskammtar koma fram á mynd 1. Ekki var
gefið kalíum með þvagræsilyfi.
í upphafi var blóðþrýstingur mældur 6 sinnum i
sitjandi stöðu. Notaður var blóðþrýstingsmælir
með hlaupandi núlli (Random-Zero BP Machine,
Hawksley & Sons Ltd.). Meðaltal þessara
mælinga var notað sem viðmiðunargildi fyrir
meðferð.
1. Hve mikið lækkar blóðþrýstingur við gjöf
captópríls með eða án þvagræsilyfs?
2. Gefa skammtímaáhrif góða hugmynd um
langtímaverkun?
3. Dregur prostaglandínblokkari úr
blóðþrýstingslækkun captópríls?
EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR
Þrettán karlmönnum með vægan háþrýsting, án
fyrri meðferðar, var skipt eftir hendingu í tvo
hópa. Meðaialdur sjúklinga reyndist 50,7 ±3 ár
(47-60 ár). Enginn hafði kransæðasjúkdóm,
nýrnabilun eða sykursýki.
Frá göngudeild Landspítalans fyrir háþrýsting. Barst
22/04/1987. Samþykkt 02/05/1987.
Athuguð voru bráð áhrif captópríls á
blóðþrýsting með mælingu á blóðþrýstingi fyrir
og hálfri til einni klukkustund eftir fyrstu gjöf
lyfsins (25 mg). Aldósterón í sermi var mælt fyrir
og hálftíma eftir lyfjagjöf. Blóðþrýstingur var
mældur á dögum A-E (Mynd 1). Á dögum A-E
var einnig mæld hjartsláttartíðni, líkamsþyngd,
hvít blóðkorn, elektrolýtar, aldósterón í sermi,
einnig natríum, kalíum og kreatínin í
sólarhringsþvagi. Renin var mælt í sermi fyrir
meðferð í báðum hópum. Fastandi blóðsykur,
kólesteról, tríglyseríðar og þvagsýra í sermi var
mælt ásamt blóðhag fyrir meðferð og eftir eitt ár.
Hjartarit var sömuleiðis skráð fyrir meðferð og
eftir eitt ár. Tölugildi eiga við meðaltal ±
HópurA C i 14 daga C + Di14daga C + D + lí14daga C + Diár
Mynd 1.