Læknablaðið - 15.12.1987, Blaðsíða 10

424
LÆKNABLAÐIÐ
spurðir um aukaverkanir fyrir meðferð og eftir
eitt ár. Engar aukaverkanir fundust. Enginn
sjúklingur kvartaði undan breytingu á kyngetu.
Þekktar aukaverkanir af captópríl svo sem
málmkennt bragð í munni, útbrot, hvítkornafæð
eða hvítumiga fundust ekki.
UMRÆÐA
Bráð lækkun blóðþrýstings eftir 25 mg af
captópríl reyndist hafa gott forspárgildi um
lækkun blóðþrýstings eftir 14 daga og eitt ár.
Renin gildi í plasma fyrir meðferð reyndist einnig
hafa forspárgildi, en af þessu tvennu er mæling
blóðþrýstings einfaldari máti, er nýtist vel við mat
á áhrifum captópríl meðferðar hjá sjúklingum
með háþrýsting. Þetta er samhljóða niðurstöðum
sem hafa fundist í nokkrum erlendum
ra'hnsóknum (8-12). Púlshraði breyttist ekki við
gjöf captópríls, en því hefur einnig verið lýst i
ofangreindum rannsóknum.
Langtíma blóðþrýstingslækkun af captópríl 50
mg tvisvar á dag reyndist góð og ekki marktækur
munur á slagþrýstingsgildum eftir eitt ár hvort
sem þíasíð var gefið með eða ekki. Lækkun
lagþrýstings reyndist þó meiri eftir eitt ár í
hópnum er fékk þíasíð með captópríl, þegar
notuð voru meðaltöl blóðþrýstingsmælinga
síðustu 6 mánuði (Tafla I). Þetta skýrist e.t.v. af
hærri blóðþrýstingsgildum fyrir meðferð í hópi
A, en lítill munur varð á blóðþrýstingsgildum
hópanna í lok rannsóknarinnar. f rannsókn í
Bandaríkjunum var sýnt fram á meiri lækkun
blóðþrýstings þegar captópríl og þíasíð voru gefin
samhliða (11-14), og fleiri rannsóknir hafa
staðfest þessar niðurstöður. Bráð lækkun
blóðþrýstings eftir captópríl, þegar um fyrri
þíasíð gjöf var að ræða hafði ekki sama
forspárgildi, þar sem blóðþrýstingslækkunin varð
meiri eftir eitt ár, en eftir hálfa klukkustund. Það
er í samræmi við ofangreindar rannsóknir.
Enginn sjúklingur fékk óeðlilega mikla
blóðþrýstingslækkun eftir fyrstu gjöf captópríls,
þar sem þíasíð voru notuð áður, eða því bætt við
captópríl, enda reyndist enginn sjúklingur hafa
mjög hátt renin gildi í plasma fyrir meðferð. Þar
sem blóðþrýstingslækkun stendur í beinu hlutfalli
við renin í plasma, er lýst miklu falli á
blóðþrýstingi, eða losti hjá sjúklingum með mjög
hátt plasma renin eftir fyrstu gjöf captópríls (8).
Aðgæslu er þvi þörf ef grunur er um háþrýsting,
samfara háum renin gildum, svo sem af völdum
þrengsla í nýrnaslagæð (15). Captópríl gefið
tvisvar á dag lækkaði blóðþrýsting marktækt, en
erlendar rannsóknir hafa staðfest að
tvískömmtun sé nægileg til lækkunar
blóðþrýstings. Áður var captóprílskömmtun
ráðlögð þrisvar á dag (16).
Helstu aukaverkanir captópríls eru útbrot, kláði,
hvítumiga, hvítkornafæð og málmkennt bragð í
munni (1, 3). Enginn sjúklingur okkar kvartaði
undan þessum einkennum og enginn kvartaði
undan minnkaðri kyngetu, en flest háþrýstingslyf
hafa þá aukaverkun í för með sér (17).
Verkunarmáti captópríls er ekki Ijós. Margir telja
að blóðþrýstingslækkunin sé einkum vegna
stöðvunar á framleiðslu angiotensins II, sem leiði
til æðavíkkunar og minni framleiðslu
aldósteróns. Fleiri verkunarmátar koma til
greina, þar á meðal aukning á framleiðslu
prostaglandína er leiða til æðavíkkunar, aukning
á kíninum í sermi eða framleiðsla kínina í nýrum
(4-6). Flestar langtímarannsóknir hafa sýnt fram
á lækkun aldósteróns í sermi og þvagútskilnaði
aldósteróns (8-10).
Plasma aldósterón breyttist lítið hjá sjúklingum
er fengu captóprílmeðferð eingöngu. Hins vegar
kom captópríl í veg fyrir innleiddan
aldósterónismus af þíasíðgjöf. Þar lækkaði
aldósterón marktækt eftir captópríl og hélst
lækkunin í eitt ár. Þrátt fyrir þetta lækkaði
kalíum í sermi marktækt eftir eitt ár (3,6±0,35
mmol/1). Fleiri rannsóknir (11, 18) hafa sýnt þetta
og er orsökin talin vera sú að hluta til sé komið í
veg fyrir innleiddan hyperaldósterónisma.
Saltútskilnaður jókst hjá þeim sjúklingum er
fengu captópríl í eitt ár, því er lýst af öðrum (19).
Talið er að captópríl hafi bein áhrif til að minnka
saltfrásog í nýrnapíplum með hömlun á
framleiðslu angiotensin II. Það veldur einnig
minni framleiðslu aldósteróns, sem leiðir til
aukins saltútskilnaðar í þvagi. Loks er talið að
captópríl auki á prostaglandín (PGE2), en það
veldur æðavíkkun, auk beinna þvagræsiáhrifa.
Gjöf prostaglandínhemjara (indómetasín)
samhliða captópríl hafði marktæka hækkun
lagþrýstings í för með sér (P<0,02). Moore og
félagar ásamt fleirum (5, 20-22) álita að
prostaglandínaukning af captópríl leiði til
blóðþrýstingslækkunar og að
prostaglandínhemjari upphefji þessa
blóðþrýstingslækkun. Þegar þíasíð var gefið með
captópríl breyttist blóðþrýstingur ekki.
Rannsóknir hafa sýnt (23) að í saltsnauðu ástandi
(hypovolemiu) hafa prostaglandínhemjarar ekki
áhrif til blóðþrýstingshækkunar. Þetta kann að
vera ástæðan til þíasíð verkunarinnar.