Læknablaðið - 15.12.1987, Blaðsíða 53

LÆKNABLAÐIÐ 1987; 73: 461-7
461
Birna Þórðardóttir
RANNSÓKNARSTÖÐ HJARTAVERNDAR 20 ÁRA
Rætt við Nikulás Sigfússon, yfirlækni
Hjarta- og æðaverndarfélag Reykjavíkur var
stofnað 25. apríl 1964. Hálfu ári síðar, þann 25.
október voru landssamtökin Hjartavernd
stofnuð.
Hjartavernd er félag áhugamanna og lækna og er
markmiðið að berjast gegn hjarta- og
æðasjúkdómum. Fyrsta framkvæmdastjórn
Hjartaverndar var kosin í október 1964 og
skipuðu hana eftirtaldir: Dr. Sigurður
Samúelsson prófessor, sem verið hefur formaður
framkvæmdastjórnar Hjartaverndar allar götur
síðan, prófessor Davíð Davíðsson, Eggert
Kristjánsson stórkaupmaður, Pétur Benediktsson
bankastjóri og Óskar Jónsson forstjóri. Helstu
markmið samtakanna eru:
- að fræða almenning um hjarta- og
æðasjúkdóma og hvernig megi verjast þeim,
- að veita þeim hjartasjúklingum aðstoð, sem
þurfa að leita lækninga til útlanda,
- að vinna að því að komið verði á fót
endurhæfingarstofnun fyrir hjartasjúklinga,
- að stuðla að auknum rannsóknum á hjarta- og
æðasjúkdómum hér á landi (1).
Hliðstæð félög eru starfandi í mörgum nálægum
löndum, t.d. á Norðurlöndunum og í
Bandaríkjunum, þótt starf Hjartaverndar hafi
farið inn á nokkuð aðrar brautir í og með því að
félagið ákvað að koma á fót eigin
rannsóknarstöð. Annars staðar styrkja svipuð
félög einstakar rannsóknir, án þess að standa
beinlínis fyrir þeim.
Rannsóknarstöð Hjartaverndar var frágengin á
nokkrum árum. Félagið er sjálfseignarstofnun og
var fé safnað meðal almennings til að hleypa
starfinu af stokkunum. Fyrir söfnunarféð festi
Hjartavernd kaup á tveimur hæðum í húsinu nr. 9
við Lágmúla í Reykjavík, og dugði söfnunarfé
einnig til að innrétta aðra hæðina og búa hana
nauðsynlegum tækjum til rannsóknarstarfa.
Upphaflega var rekstur Rannsóknarstöðvar
Hjartaverndar tryggður með samþykkt Alþingis
um svonefnt »tappagjald«, en hluti þess skyldi
renna til Hjartaverndar og annarra félaga sem
sinntu heilbrigðismálum. Þetta framlag skyldi
tryggt næstu 10 árin, og var rannsóknaráætlun
Hjartaverndar miðuð við þann tíma.
Fjárframlagið til Hjartaverndar var hins vegar
afnumið fimm árum síðar og frá þeim tíma hefur
félagið þurft að sækja um árlega til þess að
komast inn á fjárlög.
HÓPRANNSÓKN HJARTAVERNDAR
í nóvember 1967 tók Rannsóknarstöð
Hjartaverndar til starfa og var fyrsta stórátak
félagsins »Hóprannsókn Hjartaverndar á
höfuðborgarsvæðinu«. Rannsóknin var áætluð
10 ára verkefni.
»Tilgangur þessarar rannsóknar er fyrst og fremst
sá að afla upplýsinga um algengi og tíðni hjarta-
og æðasjúkdóma og áhættuþátta þeirra en slíkar
upplýsingar eru nauðsynlegar til þess að
skipuleggja varnaraðgerðir gegn þessum
sjúkdómum« (2).
Nikulás Sigfússon yfirlœknir. (Ljósm. Guðbrandur Örn
Arnarson)