Læknablaðið - 15.12.1987, Síða 36

444
LÆKNABLAÐIÐ
yrði enn geigvænlegri innan tíðar, eins og þegar
hefur verið rakið.
Mér var sagt, að enda þótt allra fyrsta vísi að
menntun »practical nurses« megi jafnvel rekja til
ársins 1892 (Florence Nightingale stofnaði
hjúkrunarskóla við St. Thomas Hospital i
London 1860), þá væri þó frumkvæði Ballards
skólans í New York árið 1938 til að mennta
»practical nurses« eiginlega álitið undanfari
fyrstu löggjafar um þjálfun og starfsreglur þessa
hjúkrunarfólks; en þessi löggjöf er frá því ári,
1938.
Árið 1940 mynduðu stúlkur útskrifaðar úr
Ballard skólanum fyrsta félagsskap sinn (state
ass.) og það ár var þess krafist, að þær yrðu að
öðlast viðurkenningu til að mega stunda hjúkrun.
Til að öðlast slíka viðurkenningu var krafist eins
árs náms við viðurkenndan skóla og spítala og
prófs að þvi loknu. Árið 1949 var myndað
landssamband »practical nurses« og um 1960 var
þetta nám og þessi starfsemi í öllum ríkjum
Bandaríkjanna. Þessir viðurkenndu
sjúkraliðaskólar í Bandaríkjunum heyra undir
fræðslu- eða menntamálaráðuneyti (Department

of Education) hvers ríkis. Mér gafst kostur á að
kynnast kennslu í einum slíkum viðurkenndum
skóla, en hann var í tengslum við spítala í New
York »Hospital for special surgery«. Þetta var
eins og aðrir viðurkenndir skólar eins árs skóli.
Undirbúningsmenntunar svarandi til
grunnskólanáms var krafist og að auki voru
nemendur látnir gangast undir hæfnispróf.
Bóklega og verklega námið hófst samtímis í
upphafi skólaársins og hélst í hendur allan
námstímann, þ.e. allt árið. New York Hospital og
Lenox Hill Hospital önnuðust verklegu kennslu
skólans, en þessir spítalar höfðu frekari
deildaskiptingu en spítalinn sem skólinn var við.
Skólastjóri þessa skóla, elskuleg og vel menntuð
hjúkrunarkona, Miss Dean Smith, sýndi mér
námsefnið í bóklegu greinunum. Hún bauðst
jafnframt til þess ef þessu námi yrði komið á hér
á landi að vera til ráðlegginga, jafnvel að koma
hingað, ef eftir því yrði óskað en því boði var ekki
sinnt. Sjúkraliðasambandið í New York veitti mér
margvíslegar upplýsingar, en það hafði að
sjálfsögðu af miklu að miðla af tæplega
aldarfjórðungsreynslu sinni.
Þegar ég kom heim um haustið 1962 kynnti ég
þetta sérstaka hjúkrunarnám og störf þessa
hjúkrunarfólks á stjórnarfundi R.K.Í., en ég var
þá og lengi síðan í stjórn hans. Almenningi kynnti
ég þetta svo í grein i Morgunblaðinu 28. október
1962, sem ég kallaði »Er þetta leiðin til að ráða
bót á hjúkrunarkvennaskortinum?«.
Ástæðan til þess að mér fannst Rauði krossinn
kjörinn aðili til að beita sér fyrir að koma svona
námi á, var sú, að Rauða kross félög allra landa
hafa jafnan látið hjúkrunarmál mjög til sín taka.
Mjög margir hjúkrunarskólar um allan heim hafa
verið starfræktir af Rauða krossinum, einkum þó
fyrr á árum.
Hér á landi var eitt af fyrstu verkefnum R.K.Í.
eftir að hann var stofnaður 1924 að ráða til sín
hjúkrunarkonur sem ferðuðust um landið og
héldu námskeið í heimahjúkrun og »hjálp í
viðlögum«, eins og skyndihjálparnámskeiðin
voru þá nefnd, og stunduðu þær líka hjúkrun og
slysahjálp í sjúkraskýlum Rauða krossins bæði á
Siglufirði og í Sandgerði á vertíðinni. Þetta var á
fyrstu árum Rauða krossins. Þær Kristín
Thoroddsen, fyrsta yfirhjúkrunarkona
Landspítalans, og Sigríður Bachmann, sem síðar
gegndi sama starfi, voru báðar hjúkrunarkonur
hjá Rauða krossinum og nutu báðar
framhaldsmenntunar á vegum hans við Bedford