Læknablaðið - 15.12.1987, Qupperneq 43

LÆKNABLAÐIÐ
451
2. STEFNA í HEILBRIGÐISMÁLUM
Á íslandi hefur heilbrigðisþjónustan lengi verið á
ábyrgð ríkisvalds og sveitarfélaga.
Síðustu hundrað ár hefur verið reynt að fjölga
læknismenntuðu fólki á öllum svæðum landsins
og síðustu fimmtíu ár hafa einkennst af sérhæfðri
uppbyggingu eftir því sem reynsla og menntun
hefur gefið tilefni til.
Sum sveitarfélög hafa tekið mjög ábyrgan þátt í
þessari uppbyggingu og þar sem þau hafa verið
framkvæmdaaðili hefur þjónustan orðið meiri en
þar sem ríkið eitt hefur þurft að byggja upp
þjónustuna.
Síðustu fimmtiu ár hafa einkennst af
uppbyggingu stofnana, einkum sjúkrahúsa.
Lögin um heilsuverndarstöðvar skiptu sköpum á
sínum tíma í þjónustu ungbarna og
mæðraverndar.
Lögin um heilbrigðisþjónustu 1973 skiptu
verulegu máli í sambandi við að koma upp
nútímalegri heilbrigðisþjónustu um landið allt og
það má segja að sú þjónusta nái til alls landsins
nú nema Reykjavíkur og Garðabæjar.
Á tímabili var læknaskortur í landinu og þess
gætti mjög í þeim tillögum sem settar voru fram
um 1970 en nú er svo komið að læknafjöldi á
íslandi er meiri en þarf til þess að sinna
heilbrigðisþjónustu í landinu.
Það sem einkennir nú heilbrigðisþjónustuna á
íslandi er að sjúkrarúmafjöldi er meiri en víðast
annars staðar en skortur hjúkrunarfræðinga
veldur því að stofnanir eru ekki reknar í þeim
mæli sem hægt væri.
Heilbrigðisþjónustan á íslandi hefur, siðan lög
um almannatryggingar komust á, verið greidd af
opinberum aðilum að mestu leyti og nú er svo
komið að enginn íslendingur þarf að greiða fyrir
dvöl á sjúkrahúsi og aðeins lítilræði fyrir aðra
heilbrigðisþjónustu.
Markmið 2
Verkaskiptingu milli ríkis og sveitarfélaga um
rekstur heilbrigðisþjónustu verði breytt á þann
veg að saman fari ábyrgð á fjármögnun og
rekstri.
Jafnframt verði ríki og sveitarfélögum heimilt að
gera samning við einkaaðila og félagasamtök um
að annast afmarkaða rekstrarþætti.
Árlega verði á Alþingi lögð fram stefnumörkun í
heilbrigðismálum í tengslum við
fjárlagafrumvarpið.
3. STEFNA í HEILSUGÆSLU OG
SJÚKRAHÚSMÁLUM
1. Heilsugæslustöðvar. Svo sem áður sagði var
heilbrigðislöggjöfin 1973 stefnumarkandi um það
að byggja upp heilsugæslu í landinu öllu.
Síðasti áratugur hefur einkennst af þessum
markmiðum og uppbygging heilsugæslustöðva og
fjölgun heilbrigðisstarfsliðs um allt land hefur
verið liður í framkvæmd þeirrar stefnu.
Erfitt er að meta árangur þessa starfs en ljóst er
að dreifðar byggðir landsins una betur við
hlutskipti sitt nú en fyrir 15 árum.
Með tölvuvæðingu heilsugæslunnar mun brátt
verða unnt að sýna þann árangur sem náðst hefur
af þessu starfi fyrir unga og aldna og líklegt er að
uppbygging heilsugæslunnar eigi eftir að skila
miklum árangri hvað varðar heilbrigðisþjónustu
aldraðra í framtíðinni. Á síðasta ári komst
tölvuvæðing heilsugæslustöðvanna vel áleiðis.
2. Sjúkrahús. Það sem nú einkennir
heilbrigðisþjónustu á Islandi er að fjöldi
sjúkrarúma er meiri en viðast hvar annars staðar.
Stefnt verði að fækkun sjúkrarúma á
sjúkrahúsum en fjölgun rúma á
hjúkrunarheimilum þannig að sjúklingar geti
dvalist sem næst heimilum sínum sé þess kostur.
Aukin verði göngudeilda- og dagdeildaþjónusta
sjúkrahúsa í þeim tilgangi að stytta legutíma og
fækka innlögnum. Vistun á hjúkrunarheimili til
langframa sé háð mati sérfróðra aðila um að
vistun sé óhjákvæmileg.
Heimahjúkrun er nú greidd af sjúkrasamlögum
samkvæmt nýjum lögum.
Markmið 3
Stefnt skal að því að heilsugæslustöðvar verði
hornsteinar heilsugæslunnar hver á sínu
starfssvæði í samvinnu við göngudeildir
sjúkrahúsa og sérhæfðar stofnanir (t.d. Heyrnar-
og talmeinastöðina, Vinnueftirlit ríkisins,
Hollustuvernd ríkisins, Húð- og
kynsjúkdómadeild ríkisins,
berklayfirlæknisembætti,
skólayfirlæknisembætti, Sjónstöð íslands o.fl.).
Leitast verði við að auka samstarf
heilsugæslunnar við aðra aðila, svo sem íþrótta-
og fræðsluyfirvöld, félagsmálastofnanir, lögreglu
o.fl. í því skyni að auka heilsuvernd og
heilsurækt.