Dagblaðið Vísir - DV - 20.07.2007, Blaðsíða 37

„Það var áhugi til staðar fyrir og
enn meiri eftir þetta. Umboðsskrif-
stofan mín í Bandaríkjunum sér al-
farið um þetta fyrir mig en þetta er
ekkert efst í huga mínum. Ef það
kemur hins vegar gott tilboð sem
ekki er hægt að hafna, og maður telji
að það yrði bæði bókunum hans Arn-
aldar og hugsanlega frumgerðinni til
framdráttar, þá getur náttúrlega vel
verið að maður geri þetta.“
Ef af þessu yrði, hvernig gengur þá
slíkt fyrir sig? Selur þú kvikmynda-
réttinn bara eins og hverja aðra vöru
og hún þá algjörlega komin úr þínum
höndum?
„Það er bæði hægt að gera það
þannig, og þá er yfirleitt keypt svo-
kallað „option“. Ef myndin verður
svo að veruleika geta orðið ansi stór-
ar upphæðir sem um er að ræða. Svo
er líka hægt að koma að endurgerð-
inni, til dæmis sem framleiðandi og
hafa þá áhrif á það hvernig myndin
er gerð. Í rauninni er maður í príma-
stöðu. Því fleiri sem hafa áhuga á
þessu, því meira getur maður ákveð-
ið um það hvernig maður vill hafa
þetta.“
Það kom líka fram í fjölmiðlum
eftir hátíðina í Tékklandi að ýmis
spennandi tilboð um leikstjórnar-
verkefni væru komin inn á borð til
þín. Hvernig standa þau mál?
„Ég er stöðugt í viðræðum við fólk
og skoða ýmsa hluti en það eru þrjú
til fjögur konkrít tilboð á borðinu -
og eitt af þeim nokkuð stórt. Banda-
rískur framleiðandi sem hefur ný-
lega hlotið óskarsverðlaun er á bak
við það en þetta er mynd sem á að
taka í Asíu. Það á eftir að ráða leik-
ara en þau líta ágætlega út nöfnin
sem er verið að tala um. En áður en
slíkt er komið á hreint er þetta eitt-
hvað sem maður vill ekki vera mik-
ið að ræða um. Þessi heimur hefur
svolítið verið að banka á dyrnar og
verðlaunin ýta öllu frekar af stað en
á móti kemur að ég er alveg sáttur
við það sem ég hef. Ég er því ekkert
að flýta mér út.“
Alltaf erfitt að eiga ekki
lokaorðið
Í ljósi þess að þú ferð frá því að
vera „full time“ leikari yfir í að leik-
stýra og framleiða má ætla að þú vilj-
ir hafa mikið um það að segja hvern-
ig hlutirnir sem þú fæst við eru gerðir.
Angrar það þig ekki að sá böggull
fylgi væntanlega skammrifi að ef þú
tekur að þér svona verkefni eins og þú
varst að lýsa, þá eigir þú ekki loka-
orðið í hinum ýmsu þáttum kvik-
myndagerðarinnar?
„Það er alltaf erfitt að eiga ekki
lokaorðið, hvort sem það er í hjóna-
bandsrifrildi eða gerð bíómynda.
Raunveruleikinn er hins vegar þannig
að maður getur ekki ráðið öllu. Svo er
þetta vettvangur sem ég hef ekki ver-
ið inn á og er ekki endilega æstur í að
fara inn á og þess vegna þarf maður
að semja í smáatriðum hvernig hlut-
irnir eru, hversu mikið vald þú hefur,
og það getur verið allt frá engu yfir í
töluvert. Það að leikstjórinn eigi al-
gjörlega lokaorðið fyrirfinnst varla
í bandarískri kvikmyndagerð nema
hann eigi fyrirtækið sjálfur, eins og í
tilviki Spielbergs. Það er yfirleitt allt-
af peningurinn sem ræður.“
En Hollywood hlýtur að heilla að
einhverju marki?
„Það heillar náttúrlega að kom-
ast í þá aðstöðu að geta gert stærri
myndir og eins að fá dreifingu á þeim
um allan heim.“
Allar fjórar myndirnar sem þú
hefur leikstýrt hingað til, fyrir utan A
Little Trip to Heaven, eru byggðar á
öðru verki. Er það með vilja gert hjá
þér að reyna að finna einhvern kvik-
myndalegan flöt á bókum og leikrit-
um sem þú lest eða sérð?
„Alltaf þegar ég les eitthvað er ég
að hugsa og skoða verkið þannig. Það
er bara eðli mitt. Ég lít ekki eins mikið
á mig sem rithöfund eins og kannski
dramatúrg. Það er ekki þar með sagt
að ég komi ekki til með að skrifa og
ég er til dæmis núna að skrifa hand-
rit að mynd sem gerist á Íslendinga-
sagnatímanum. Þar er vitanlega Ís-
lendingasagnaminnið til staðar en
handritið er algjörlega uppdiktað
eins og er. Þetta er alla vega ekkert
útpælt heldur bara hvað vekur áhuga
minn á hverjum tíma.“
Þú hefur oft verið spurður að því
eftir frumsýningu Mýrinnar hvort til
tals hafi komið að þú gerir aðra mynd
byggða á bók eftir Arnald Indriðason.
Ég get ekki sleppt þér við þeirri spurn-
ingu.
„Við Arnaldur erum byrjaðir að
ræða saman um þá möguleika og
það virðist vera áhugi af beggja hálfu
að finna einhvern flöt á því. En eins
og ég hef margoft tekið fram þá á
Arnaldur þetta og stjórnar því svolít-
ið ferðinni.“
Enda kannski sem fjárbóndi í
Skagafirðinum
Sagt var frá því ekki alls fyrir
löngu að þú vinnir nú að mynd sem
ber heitið Brúðguminn. Hvað get-
urðu sagt um hana?
„Þetta er mannleg gamanmynd
ef svo má segja, gamanmynd um
mannlega breyskleika, sem tekin
verður upp í Flatey í ágúst. Mynd-
in gerist í bjartri sumarnóttinni og
segir svolítið frá því brjálæði sem
getur gripið Íslendinga undir þeim
kringumstæðum og vandræðalegum
uppákomum þegar miðaldra karl-
menn fara að giftast ungum stúlkum.
Ég held að þetta geti orðið fyndið og
skemmtilegt - en hlýlegt.“ Brúðgum-
inn þróaðist út frá vinnu Baltasars
við uppfærslu á leikritinu Ivanov eft-
ir Anton Tsjekov sem frumsýna á í
Þjóðleikhúsinu um næstu jól. Hann
tekur fram að myndin standi algjör-
lega sjálfstæð og fólk þurfi því alls
ekki að sjá bæði verkin.
Þú fórst vægast sagt ótroðnar slóð-
ir í uppfærslunni á Pétri Gaut í hitt-
eðfyrra. Má búast við einhverju svip-
uðu með Ivanov?
„Já, ég kann ekkert annað. Fólk
heldur kannski að maður sé að reyna
að vera eitthvað frumlegur, en það
er ekki þannig. Þetta er bara eins og
ég sé hlutina. Ég hugsa bara: hvað
vekur áhuga minn, hvað langar mig
að sjá og hvað finnst mér fallegt? Ég
hugsa ekki: ég verð að gera eitthvað
við þetta sem enginn hefur gert áður.
Enda spái ég voðalega lítið í það hvað
aðrir hafa gert við þessi verk.“
Þrátt fyrir velgengi þína í kvik-
myndageiranum þá ertu alltaf
með annan fótinn í leikhúsinu, að
minnsta kosti á síðustu árum. Sérðu
fyrir þér að þú munir alltaf reyna að
hafa það þannig?
„Auðvitað veit maður aldrei
hvað gerist, kannski enda ég bara
sem fjárbóndi í Skagafirðinum. En
ég held að ég eigi margt ógert í leik-
húsinu og er reyndar með tilboð um
stóra sýningu í Barbican Center í
London og uppfærslu á Pétri Gaut
í Þjóðleikhúsinu í Litháen. Ég held
líka að það þroski mann ágætlega
sem kvikmyndaleikstjóra að vinna
jöfnum höndum í kvikmyndum og
leikhúsi. Margir góðir leikstjórar, til
dæmis Ingmar Bergman, hafa gert
það án þess að ég ætli að líkja mér
við hann. Að ákveðnu leyti flækt-
ist þetta meira fyrir mér til að byrja
með en í dag er mér alveg sama. Ég
held að enginn hugsi um leikhús
þegar hann horfir á Mýrina, og ef
einhver kemur til með að hugsa um
leikhús þegar hann horfir á Brúð-
gumann þá er það bara allt í lagi.“
Baltasar kveðst ekki geta sagt meira
um sýninguna í Barbican Center
eins og sakir standa en það sé afar
spennandi verkefni.
Þurr í fimm ár
Nú áttu fjórar myndir að baki; er
ekki óhætt að segja að þú sért orð-
inn betri leikstjóri en þegar þú gerð-
ir fyrstu myndina þína (101 Reykja-
vík)?
„Ég ætla að vona það jú að ég sé
orðinn mikið betri. Það er samt svo-
lítið merkilegt að 101 hefur gengið
einna best af myndunum mínum.
Í dag sé ég hlutina öðruvísi, vinn
öðruvísi og legg áherslu á aðra hluti
og það á líka við um leikhúsið. Ég
vona líka að það sé komin meiri hlýja
í verkin mín, meiri ást á mannkyn-
inu. Maður verður minna kaldhæð-
inn, minnkar hótfyndnina, og verð-
ur kannski manneskjulegri án þess
að vilja verða linur. Ég held að þetta
sé oft þannig með leikstjóra sem fá
tækifæri til að vinna vel úr sjálfum sér
og lífinu. Það má til dæmis sjá þetta í
myndum Almodovar. Hann var nán-
ast á klámmyndalínunni á tímabili
en bestu verkin fóru að koma þegar
hann slakaði aðeins á, leyfði listinni
að njóta sín og fór að þykja aðeins
vænna um persónurnar sínar.“
Þannig að þú bindur vonir við að
verða sífellt betri?
„Ég sé enga ástæðu til annars. Clint
Eastwood hefur alla vega bætt sig al-
veg til áttræts. Ég held að það sé líka
alveg agalegt að gera sínu bestu mynd
fyrst og ná ekki að vaxa. Þegar Robert
de Niro var þrítugur var hann flottast-
ur í heimi á meðan Eastwood gekk
alveg ágætlega en hann þótti aldrei
merkilegur leikari eða mikill lista-
maður. Í dag er Eastwood einhvern
veginn orðinn miklu meiri listamað-
ur á meðan de Niro er að leika í Meet
the Parents eða einhverju álíka. East-
wood er búinn að vinna miklu betur
úr hlutunum á meðan mér finnst de
Niro alltaf í sömu klisjunni nú til dags
og svona tuttugu ár síðan hann var
virkilega góður. Það er betra að fara
vel með litlar gjafir en illa með stórar.
Ef fólki tekst það þá held ég að það lifi
sælla lífi.“
Þú sagðir í sjónvarpsviðtali síð-
asta vetur eitthvað á þá leið að þú
hafir tekið þá ákvörðun fyrir nokkr-
um árum að hafa sjö daga í vik-
unni í stað fimm. Myndirðu segja að
sú ákvörðun hafi mikið með það að
gera að þú hafir náð þeim árangri
sem raunin er?
„Ég held að það sé engin spurn-
ing. Ég held að misnotkun á áfengi sé
það sem komi helst í veg fyrir þroska
hjá fólki. Það sé eiginlega eins og
inntaka á lyfjum til þess að þroskast
ekki; til þess að þurfa ekki að horfast
í augu við sjálfan sig, til þess að þurfa
ekki að horfast í augu við vonbrigði
sín og taka ábyrgð á eigin gjörðum.
Ég held að það sé mikilvægasta glím-
an í lífinu að læra að bera ábyrgð á
eigin gjörðum og kenna öðrum um
vonbrigði og mistök.“
Fórstu í meðferð?
„Nei, ég tók þessa ákvörðun sjálf-
ur í baði um miðja nótt. Án þess að
gera lítið úr þeim sem þurfa á hjálp
að halda eða þeim stofnunum sem
veita þá hjálp, þá held ég að rosalega
margir viti ekki af því að innra með
þeim er stór ákvörðun sem þeir geta
tekið.“
Hvað er langt síðan þú tókst þessa
ákvörðun?
„Ætli það séu ekki fimm ár. En ég
er hættur að telja.“ kristjanh@dv.is
DV Helgarblað Föstudagur 20. júlí 2007 37
dv mynd kArl
„Við Arnaldur erum
byrjaðir að ræða sam-
an um þá möguleika
og það virðist vera
áhugi af beggja hálfu
að finna einhvern flöt
á því. En eins og ég hef
margoft tekið fram,
þá á Arnaldur þetta
og stjórnar því svolítið
ferðinni.“
Baltasar kormákur
„Ég held að misnotkun á áfengi sé það sem komi helst í veg
fyrir þroska hjá fólki. Það sé eiginlega eins og inntaka á
lyfjum til þess að þroskast ekki; til þess að þurfa ekki að
horfast í augu við sjálfan sig, til þess að þurfa ekki að horfast
í augu við vonbrigði sín og taka ábyrgð á eigin gjörðum.“