Búskapur hins opinbera 1980-1984 - 01.02.1986, Qupperneq 12

10
Innbyrðis skipting heildartekna og heildarúgjalda 1980—1983.
Hlutfall af vergri landsframleiðslu, %
ísland Hin Norðurlöndin OECD
Heildartekjur: 33,6 50,6 41,4
Tekjuskattar 6,8 21,2 14,2
Óbeinir skattar 22,4 15,0 11,5
Hlutur óbeinna skatta af skatttekjum .... 70,7 34,0 31,0
Heildarútgjöld: 33,6 54,5 46,0
Samneysla 17,4 23,6 18,6
Tekjutilfærslur 4,9 15,0 15,2
Fjármagnsútgjöld1) 6,9 5,6 4,4
Hlutur fjármagnsútgj. af heildartekjum .. 18,5 5,5 11,2
1) Með fjármagnsútgjöldum er átt við verga fjármunamyndun og fjármagnstilfærslum.
2. Bein umsvif hins opinbera.
2.1 Inngangur
í þessum kafla er birt yfirlit yfir búskap hins opinbera, fyrir tímabilið 1980—
1984. Eins og áður segir tekur þetta í meginatriðum til þeirrar starfsemi, sem
tekna er aflað til með álagningu skatta en ekki með sölu á vöru eða þjónustu á
almennum markaði. Lýst er umsvifum hins opinbera, s.s. með hvaða hætti tekna
er aflað og þeim ráðstafað og byggt á reikningum ríkis, sveitarfélaga og
almannatryggingakerfisins. Reikningar hvers fyrir sig árin 1980—1984 eru því
settir fram og jafnframt fyrir alla þættina sameiginlega. Slíkir reikningar eru
framhald af þeirri röð reikninga, sem birtist í riti Þjóðhagsstofnunar „Búskapur
hins opinbera 1945—1980“, í janúar 1983. Reikningarnir eru tvískiptir, þ.e.
annars vegar tekju- og útgjaldareikningur, sem sýnir tekjur og gjöld á hverju
ári, og hins vegar reikningur fyrir fjármagnsstreymi, þar sem færð er m.a.
fjármunamyndun og fjármagnstilfærslur ársins. Efnahagsreikningur er ekki
færður fyrir opinbera búskapinn. Gerð er nánari grein fyrir þessum reikningum
síðar í þessum kafla.
Athygli skal vakin á því, að starfsemi opinberra fyrirtækja er ekki tekin með í
reikningum þessum, enda er hún gerð upp með hverri atvinnugrein fyrir sig í
framleiðsluuppgjöri þjóðhagsreikninga. Þó eru að sjálfsögðu tilfærðar þær
greiðslur, sem fyrirtækin inna af hendi til hins opinbera eða fá frá því. Með
opinberum fyrirtækjum er hér átt við opinberar stofnanir, sem standa að öllu
eða verulegu leyti undir kostnaði við starfsemi sína með tekjum af sölu á vörum
og þjónustu eða hafa með höndum starfsemi, sem í meginatriðum er hliðstæð
starfsemi einkaaðila.
Allar fjárhæðir í skýrslunni eru í nýjum krónum og á verðlagi hvers árs. Þó er
sú undantekning á þessu, að í töflu 4.1 er samneysla hins opinbera 1980—1984
staðvirt á verðlagi ársins 1980. Staðvirðingin er gerð með þeim hætti, að launin í
starfsemi hins opinbera eru staðvirt eftir vísitölu kauptaxta opinberra starfs-
manna, kaup og sala hins opinbera á vöru og þjónustu er staðvirt eftir vísitölu
vöru og þjónustu og afskriftir eftir byggingarvísitölunni.