Nýtt S.O.S. - 01.06.1958, Síða 7

Nýtt S. O. S. 7
tíu skip fylgdu snekkjunni um skurðinn,
er var þar með opnaður til umferðar.
Kostnaðurinn við verkið nam alls 19
milljónum sterlingspunda, og var tveim
þriðju kostnaðar aflað með hlutabréfum.
Sex milljónir punda borgaði Khedive
Ismael.
Skurðurinn var 161 km. á lengd, en
breidd við vatnsborð 60—110 metrar.
Breidd skurðarins í botni var til að byrja
með 22 metrar og dýpi 8 metrar. Er tím-
ar liðu var farvegurinn breikkaður allmik-
ið, svo nú er breiddin við yfirborðið 100
— 130 metrar. Botnbreidd er nú 36—50 m.
og sumstaðar meiri. Dýpi er nú 12 metrar.
\rið opnun Súezskurðarins styttist sjó-
leiðin frá Evrópu til Indlands, er áður
var fyrir Góðrarvonarhöfða, um hvorki
meira né minna en 600 sjómílur (ca. 10
þús. km.).
Nokkrar tölur sanna nauðsyn þessa
mannvirkis. Á fyrsta ári sigldu 486 skip
um skurðinn. Tíu árum seinna var tala
þeirra 1477, samtals 3,2 millj. tonn. Um
aldamótin hafði tala skipanna nffaldazt,
en tonnatala 25-faldazt. Árið 1913 fóru
rösklega 5000 skip um skurðinn, samtals
27 millj. br. tonn.
Tekjurnar af skurðinum voru í sam-
ræmi við aukna umferð. Á þriðja ári var
ágóði félagsins orðinn 2 millj. gullfranka,
en um aldamót voru árlegar tekjur 60
milj. franka.
Eins og fyrr er að vikið, voru Bjetar
Súez-félaginu þungir í skauti. Brátt urðu
þeir þó að viðurkenna nauðsyn þessarar
„tilbúnu" sjóleiðar. Fjárþröng Khedivens
kom Bretum í góðar þarfir. Með mikilli
leynd og án vitundar og samþykkis parla-
mentisins, keypti Disraeli, þáverandi for-
sætisráðherra Breta, öll hlutabréf brezka
varakonungsins. Sjaldan eða aldrei hafa
gróðavænlegri viðskipti farið fram. Síðan
kaupin voru gerð hefur Bretland grætt
milljarða marka (DM) á þessum hlutabréfa
kaupum. Árið 1952 var gróði þeirra 800
millj. marka.
Þá var Bretland með samningi frá 1889
við egypsku stjórnina veitt þau sérréttindi,
að gæta hernaðarlegs öryggis Súezskurðar-
ins. Frá eim tíma hefur Bretland haft hin
umdeildu yfirráð yfir skurðinum.
V('31d Breta voru hinsvegar takmörkuð
verulega með samningi þeirra og Egypta
frá 19. október 1954, en samkvamit hon-
um áttu allir brezkir hermenn og iðnfræð-
ingar að vera á brott af Súezsvæðinu inn-
an 20 mánuða. Nú er skurður háður vemd
egypskra hermanna, en stjórn Súezfélagsins
er eftir sem áður í höndum Breta og
Frakka. F.n ekki líður á löngu unz Egypt-
ar hafa þar öll völd, því 16. nóvember
1968 er sérleyfið, sem gilti til 99 ára, fall-
ið úr gildi.*
*
„Hvað er nýtt að frétta frá Súez, herra
Boucher?" spurði klefafélagirin. „Taka
ekki Egyptar við öllum forráðum innan
skamms, samkvæmt gerðum samningi?"
„Svo er það,“ svaraði Boucher. „Sam-
kvæmt samkomulaginu frá 1949 veTða sjö
menn frá Egyptum í stjórninni árið 1964.
Alls eru stjórnarsvæðin tíu og á níu af
þeim verða Egyptar í meirihluta.
„Og hvernig verður þá með starf hafn-
sögumannanna?"
„Þeir Iiætta líka hver af öðrum. Annar
hver hafnsögumaður verður Egypti. Þegar
sérleyfið frá tíð Lesseps rennur út verður
yfirgnæfandi meirihluti starfsmanna skurð-
* Þetta er skrifað árið 1955.