Nýtt Helgafell - 01.11.1957, Side 36
130
HELGAFELL
fræðilegu formúlur, sem Pctrkinson hefur sett
fram. Nægja verður að nefna tvö öfl, sem
að verki eru, og setja má fram í formi grund-
vallarsetninga:
1) Embættismenn reyna ætíð að fjölga
undirmönnum sínum eftir því, sem
hægt er, en ekki keppinautum.
2) Embættismenn og skrifstofumenn
skapa hver öðrum verkefni.
Við skulum líta á fyrra atriðið og hugsa
okkur viðbrögð embættismanns, sem álítur,
með réttu eða röngu, að hann sé ofhlaðinn
störfum. Við þessu getur embættismaður
þessi, sem við skulum kalla A, gert eitt af
þrennu. Hann getur sagt af sér, hann getur
skipt verkum sínum til helminga á móti
öðrum manni, sem við köllum B, loks getur
hann farið fram á að fá tvo aðstoðarmenn,
C og D. Það fyrirfinnst varla í allri sögunni
dæmi þess, að A hafi kosið annað en þriðju
leiðina. Upp úr afsögn hefur hann það eitt
að glata eftirlaunaréttindum sínum. Ef B yrði
settur sem fulltrúi jafnhátt honum, mundi
mikilvægi hans sjálfs minnka og B kynni
að verða honum skæður keppinautur um
skrifstofustjórastarfið, þegar það losnaði.
Þess vegna mundi A leggja allt kapp á að
fá C og D sem undirmenn sína. Þeir mundu
auka virðingu hans sjálfs, hann mundi skipta
með þeim verkum og vera eini maðurinn,
sem þekkti starfssvið þeirra.
Það er nauðsynlegt að gera sér grein fyrir
því, að A verður að fá C og D báða tvo.
Það væri óhugsandi að skipa C einan að-
stoðarmann hans. Ef svo færi mundi af því
leiða, að C tæki að sér hluta af starfi A og
nálgaðist hann fljótlega að virðingu, eins
og B hefði gert. Það mundi t. d. styrkja
stöðu C, að varla yrði hægt að ganga fram
hjá honum, ef skipa ætti eftirmann í núver-
andi stöðu A. Niðurstaðan er sú mikilvæga
regla, að undirmenn verða alltaf að vera
tveir og tveir. Þá leggja báðir sig fram um
að þóknast yfirboðara sínum af ótta við að
hinn verði hækkaður í launaflokki á undan
honum.
Nú líður brátt að því, að C telur sig hafa
meira að gera en hann ráði við. Á sama
hátt og áður mun A eftir beiðni C fara fram
á, að C fái tvo aðstoðarmenn, E og F. Hins
vegar sér A, að ekki er hægt að komast
hjá togstreitu milli C og D, sem eru og eiga
að vera jafnir, nema með því að leggja til áð
D fái líka tvo aðstoðarmenn, G og H. Þegar
A er búinn að koma öllu þessu í kring, hefur
mikilvægi hans vaxið svo í augum umheims-
ins, að hann hlýtur að verða hækkaður í tign
og gerður að deildarstjóra, en að skrifstofu-
stjóra, strax og tækifæri gefst.
Nú er svo komið að sjö menn vinna starf,
sem áður var unnið af einum. Hafa þeir
þá nokkuð fyrir stafni? Já, sannarlega, því
að hér kemur regla tvö til skjalanna. Þessir
sjö menn skapa svo mikið starf hver fyrir
annan, að þeir munu áreiðanlega allir hafa
nóg að gera og A líklega mim meira en
nokkru sinni fyrr. Tökum dæmi. Erindi, sem
berst til útskurðar, fer frá einum til annars
til athugunar. E ákveður, að það falli undir
verksvið F, sem semur uppkast að svari
og leggur það fyrir C. En C endurskoðar
það og gjörbreytir því, áður en hann sendir
það til D til umsagnar. D biður G að íhuga
málið, en áður en hann hefur lokið því, fer
hann í sumarfrí og lætur því málið ganga
til H, sem semur álitsgerð, sem D samþykkir
og sendir undirskrifaða til C, en hann endur-
skoðar hið upphaflega uppkast sitt í ljósi
hinnar framkomnu gagnrýni og leggur það
svo breytt fyrir A.
Hvað á A nú að gesra? Enginn mundi lá
honum, þótt hann undirskrifaði svarbréfið
ólesið, því að hann hefur meira en nóg á
sinni könnu. Nú er útkljáð, að hann á að taka
við skrifstofustjórastarfinu næsta vor, svo
að hann verður að gera upp við sig, hvort
hann eigi að mæla með C eða D sem eftir-
manni sínum. Hann þurfti að fallast á að
gefa G sumarfrí, enda þótt hann ætti í raun-
inni ekki rétt á því á þessum tíma. Heilsa H
er honum áhyggjuefni, svo að kannski hefði
hann átt að láta hann fá frí á undan G.
Svo er vandamál óleyst varðandi auka-