Dagblaðið Vísir - DV - 26.10.2007, Blaðsíða 22

föstudagur 26. október 200722 Helgarblað DV
Hann hatast við kastljósið og hefur
oftar en einu sinni valdið útgefend-
um sínum vonbrigðum í þeim efn-
um. Arnaldur lætur verkin tala og
kann best við sig í vinnunni, heima
við skriftir. Sumir segja Arnald sér-
lunda og jafnvel skapstyggan en þeir
sem best þekkja segja hann hrók alls
fagnaðar í góðra vina hópi, eins og
Kristján Þorvaldsson komst að.
Það var ekki auðvelt fyrir Arnald
að feta í fótspor föður síns, Indriða
G. Þorsteinssonar. Skáldið og blaða-
maðurinn Indriði var þjóðkunn-
ur og umdeildur og mörgum börn-
um slíkra manna hefur reynst erfitt
að spila úr sínum eigin karríer sem
höfundar. Arnaldur hafði snemma
áhuga á sögu lands og þjóðar, líkt og
faðir hans. Því var engin tilviljun að
hann fór í sagnfræði í háskólanum
eftir stúdentspróf frá MH. Það var
heldur engin tilviljun að hann starf-
aði við skriftir fyrir Morgunblaðið
meðfram náminu. Eða réttara sagt
stundaði námið meðfram blaða-
mennskunni. Líkt og faðir hans hef-
ur hann einnig haft gríðaráhuga á
kvikmyndum. Hann skrifaði kvik-
myndarýni í Morgunblaðið um ára-
bil og margir sjá að stutt er í kvik-
myndahandrit í bókum hans.
„Maður hélt í fyrstu að hann væri
svona hlédrægur vegna þess að hann
vildi helst ekki vera í fjölmiðlum. En
hann leynir sannarlega á sér og get-
ur verið hinn mesti gleðipinni,“ seg-
ir viðmælandi sem kynntist Arnaldi
snemma á rithöfundarferlinum.
Hann og aðrir viðmælendur undir-
strika að Arnaldur leyni á sér. Hann
vilji fyrst og fremst skapa sér vinnu-
frið. Í honum blundi líka grúskari.
„Hann hefur áhuga á þjóðlegum
fróðleik og ljóst að ræturnar liggja
á bernskuslóðir föður hans í Skaga-
firði. Það er því engin tilviljun að
hans ódauðlega persóna, Erlendur,
hefur jafnmikinn áhuga á þjóðleg-
um fróðleik og höfundurinn sjálf-
ur. Í Arnaldi er líka sterk skáldataug.
Hann er til dæmis mikill aðdáandi
Hannesar Péturssonar og hefur yndi
af svokölluðum fagurbókmenntum.“
Viðmælendur DV bera Arnaldi vel
söguna. En þeim er meinilla við að
láta hafa eitthvað eftir sér um hann.
„Hann yrði brjálaður,“ segir vinur
hans og hlær. Til marks um hversu
Arnaldi er umhugað að verja einka-
líf sitt er að hann vill helst ekki að
gsm-símanúmer hans berist á milli
manna. Þannig lét hann til dæmis
kippa því út af meðlimaskrá Rithöf-
undasambands Íslands. Hann hefur
líka fengið vin sinn til þess að lesa úr
eigin verkum, jafnvel þótt hann væri
sjálfur við látinn. „Þetta segir ekkert
til um sérvisku hans og er miklu frek-
ar yfirlýsing um að hann vilji vinna í
friði. En hann hefur sannarlega skap
og getur brugðist ókvæða við ef því er
að skipta.“
Kom flestum á óvart
Eins og kunnugt er samdi Baltasar
Kormákur við Arnald um kvikmynda-
réttinn á Mýrinni sem frumsýnd var
fimm árum eftir að sá samningur
var handsalaður. Í upphafi stóð til
að Baltasar leikstýrði myndinni, eins
og raunin varð, en í millitíðinni hafði
verið ákveðið að annar leikstjóri tæki
það að sér. Arnaldur tók það ekki í
mál og lét Baltasar heyra það. „Hann
er sem sagt svolítið viðkvæmur fyrir
sjálfum sér og það útskýrir það sem
sumir kalla fjölmiðlafóbíu hjá hon-
um. Hann er líklega dæmigerður ís-
lenskur karl, vinnusamur og ekki síð-
ur stoltur.“
Arnaldur er þriðji í röðinni í fjög-
urra bræðra hópi. Hann er fæddur
1961 og fór hefðbundna leið í gegn-
um grunnskóla og lauk síðan fram-
haldsskólaprófi og BA-námi í sagn-
fræði. Þegar hann ruddist fyrst fram
á ritvöllinn höfðu einhverjir á orði:
„Hann er eitthvað að reyna, strák-
urinn.“ Mönnum fannst sem sagt
ekkert líklegt að í Arnaldi blund-
aði vinsælasti rithöfundur þjóðar-
innar. Ýmsir sem til fjölskyldunnar
þekkja töldu líklegast að eldri bræð-
ur hans, Friðrik blaðamaður og Þor-
steinn íslenskufræðingur, sem starf-
ar við kennslu í Bergen, væru líklegri
til að feta í fótspor föðurins. „En það
er gömul saga og ný að hinir ólíkleg-
ustu spjara sig oft best. Það að fók-
usinn var ekki á honum gaf honum
eflaust kraft og svigrúm til að sanna
sig.“
Í menntaskóla var Arnaldur nokk-
uð virkur í skrifum. „Hann skrifaði í
skólablaðið og líka í snepil, eins kon-
ar fréttablað í skólanum. Hann var
alltaf að skrifa en það var meira á
léttum nótum. Eftir stúdentspróf fór
hann strax í blaðamennsku og hann
bjó síðan að þeirri þjálfun þegar
hann hóf sinn feril sem rithöfundur.“
Vinir Arnaldar segja að hann eigi
vissulega auðvelt með að skrifa. Hon-
um líður líka best við það. „Hann sest
niður á morgnana og skrifar fram eft-
ir degi og sendir síðan frá sér handrit
að bók í upphafi árs. Þannig er þetta
bara hjá honum.“
Mamma les fyrst
Eiginkona Arnaldar er Anna Fjeld-
sted kennari. Þau eiga þrjú börn, tvö
uppkomin og 10 ára son. „Það er
óhætt að segja að Arnaldur sé mjög
vel giftur og hann einblínir á fjöl-
skylduna og skriftirnar. Þótt honum
gengi brösulega sem höfundi fyrst í
stað truflaði það ekkert Önnu. Hún
hefur aldrei sýnt annað en skilning á
því sem hann er að gera. Þegar hann
hefði getað verið að skrifa á fullu sem
blaðamaður og gagnrýna kvikmynd-
ir studdi hún hann algjörlega í þess-
ari skriftaáráttu.“
Faðir Arnaldar, sem lést árið 2000,
er sagður hafa verið stoltur af syni
sínum. En kunnugir segja að móð-
ir Arnaldar, Þórunn Ólöf Friðriks-
dóttir, hafi alltaf fyrst lesið handrit-
in hans. „Það er ekki endilega vegna
þess að hann hafi verið svona mikill
mömmustrákur en það er gott á milli
þeirra.“
Fyrst í stað var Arnaldur vissu-
lega í skugga föður síns. Vinur hans
segir það líklegustu skýringuna á því
að hann sendi ekki frá sér sína fyrstu
skáldsögu fyrr en hálffertugur. „En
karlinn studdi hann og hvatti hann
mjög þrátt fyrir þekkta óbeit sína á
einhverjum „sænskum sósíalreal-
isma“, sem Indriði gagnrýndi óspart
í íslenskum bókmenntum. Kannski
skrifaði Arnaldur Napóleonsskjölin
þess vegna. Það er aldrei að vita.“
Í apríl 1997 gekk Arnaldur inn á
skrifstofu Vöku-Helgafells, sem síð-
an sameinaðist Máli og menningu
og tengdum forlögum undir merkj-
um Eddu, með handrit að sinni
fyrstu bók, Synir duftsins. Á þeim
tíma þóttu krimmar ekkert sérlega
líklegir til vinsælda en engu að síður
var ákveðið að gefa bókina út. „Þetta
var lítt þekkt bókmenntaform hérna
heima og salan fyrst í stað ósköp lítil,
um þúsund eintök fyrstu árin.“
Hætti að veita viðtöl
En strax um haustið, þegar bókin
kom út, byrjaði Pétur Már Ólafsson
útgáfustjóri að kynna Arnald sem
glæpasagnahöfund fyrir erlendum
útgefendum. „Pétur Már bar skyn-
bragð á það sem var í gangi. Það var
hreinlega eftirspurn erlendis eftir
íslenskum krimmum, sem þó voru
tæpast til. Eftir að tap á Arnaldi hafði
verið vegið og metið var niðurstað-
an sú að halda áfram að gefa hann
út. Áhuginn var þegar vaknaður er-
lendis.“
Sagan segir að Pétur Már hafi
þurft að berjast fyrir áframhaldandi
útgáfu á bókum Arnaldar en aldrei
gefist upp. „Það segir sig sjálft að
þegar búið er að tapa á höfundi þrjú
ár hafa menn tilhneigingu til þess að
taka mark á bókhaldinu. En þegar
fjórða bókin kom út, Mýrin, fór sal-
an allt í fjögur þúsund eintök og upp
í 8000 eintök með Grafarþögn en þá
var Ólafur Jóhann Ólafsson á toppn-
um með Höll minninganna. Á sama
tíma höfðu bækur Arnaldar verið að
rjúka út í kiljuformi og á bókasöfn-
um. Upp úr aldamótum varð því al-
gjör sprenging í sölu á bókum hans
og á tímabili átti hann fimm til sex
bækur á metsölulistum.
Árin 2000 og 2001 varð því vendi-
punktur á ferli rithöfundarins og
þegar var farið að semja um kvik-
myndarétt á Mýrinni og Napóleons-
skjölunum, þriðju bókinni hans.
Engu að síður var höfundurinn ekk-
ert fyrir að hafa sig í frammi. „Fram-
an af vildi hann reyndar kynna sig
en upp úr 2002 vildi hann algjörlega
draga úr viðtölum og veitti sum árin
þar á eftir engin viðtöl. Engu að síð-
Blómstrar og græðir á glæpum
Á þeim 10 árum sem liðin eru frá því fyrsta bók Arnaldar
Indriðasonar kom út hefur hann að mati sérfróðra selt fleiri
eintök en nóbelsskáldið Laxness. Sala á bókum Arnaldar
erlendis stefnir hraðbyri í 5 milljónir eintaka, eins og kom
nýverið fram í viðtölum við útgefendur hans. Árangur Arn-
aldar er undraverður, ekki síst í ljósi þess að maðurinn sjálf-
ur hefur aldrei tranað sér fram.
NærmyNd
Kysstur Ísraelskur útgefandi arnaldar
smellir kossi á hann í teiti á bókamess-
unni í frankfurt á dögunum. réttinda-
stofa forlagsins hélt veisluna arnaldi til
heiðurs í tilefni þess að tíu ár eru liðin frá
því hans fyrsta bók kom út og var
fjölmörgum erlendum útgefendum
hans boðið.
ArnALdur IndrIðAson
Viðmælendur dV bera arnaldi vel
söguna. en þeim er meinilla við
að láta hafa eitthvað eftir sér um
hann. „Hann yrði brjálaður,“ segir
vinur hans og hlær. til marks um
hversu arnaldi er umhugað um
að verja einkalíf sitt er að hann
vill helst ekki að gsm-símanúmer
hans berist á milli manna.