Dagblaðið Vísir - DV - 26.10.2007, Blaðsíða 44

föstudagur 26. október 200744 Ferðir DV
U m s j ó n : B a l d u r G u ð m u n d s s o n . N e t f a n g : b a l d u r @ d v . i s
Helgafell ofan
Hafnarfjarðar
gönguperla í næsta nágrenni. Helgafell ofan Hafnarfjarð-
ar er allra. ganga frá kaldárseli og til baka tekur mest
eina og hálfa klukkustund. alls þarf að ganga um 5
kílómetra og hækkunin er 260 metrar. fjölbreytt og létt
ganga. fínt útsýni.
Gönguleiðin á Grímannsfell
hefst við Gljúfrastein þar sem geng-
ið verður í gegnum garðinn þar sem
Halldór heitinn Laxness sótti sér
innblástur. Fáir hafa gengið leið-
ina upp meðfram fjallinu oftar en
nóbelsverðlaunaskáldið og er hún
því kölluð skáldaleiðin. Á leið upp
með Köldukvísl að Helgufossi eru
þrjú upplýsingaskilti. Rétt neðan við
Helgufoss er komið að klettaborg
sem ýmist nefnist Hrafnaklettur eða
Helguhóll. Munnmælasögur segja
að þar sé álfakirkja. Ragnar Jóhann-
esson, leiðsögumaður í ferðinni, seg-
ir margt að sjá á þessu svæði. „Rétt
austan við kirkjuna sjást enn leifar
svitahofs sem starfrækt var þar fyrir
um 20 árum. Þá voru eldheitir stein-
ar fluttir inn í tjald og úr varð nokk-
urs konar sauna og hreinsunarferill.
Enginn þótti maður með mönnum
nema hafa reynt þetta,“ segir Ragnar.
Rétt við Hrafnaklett eru rústir Helg-
usels. Ragnar segir allt of fáa vita af
Helgufossi og nágrenni „Þetta svæði
er falin perla.“
Gott útsýni
„Rétt ofar er Helgufoss í allri
sinni dýrð en því næst er haldið upp
á Bringnaveg og komið við í bæj-
arrústunum á Bringum. Árið 1857
urðu sex menn úti á þessum slóð-
um á meðan átta komust við illan
leik að Bringum,“ segir Ragnar en
þaðan er stefnan tekin á hæsta hluta
Grímannsfells, Háahnjúk. Hann er
stundum kallaður Stórhóll. Af hon-
um er stutt leið á Hjálm sem er lít-
ið eitt lægri suðvestar á fjallinu Frá
fjallinu getur verið mjög gott útsýni
yfir Kjalarnesið, höfuðborgina, Mos-
fellsheiðina, Þingvelli, Hengilinn og
Vífilsfell og jafnvel langt inn á há-
lendið ef vel viðrar.“
Leifar af vatnsmiðlun
Grímannsfell er í laginu eins og
„u“ en þessi ferð hefur þann ótví-
ræða kost að gengið er frá einum
stað til annars og því þarf ekki að
ganga til baka. Þess ber reyndar að
geta að skiptar skoðanir eru um nafn
fellsins. Sums staðar er það kallað
Grímmansfell, annars staðar Grím-
arsfell en oftast er það skrifað Grím-
annsfell. Þegar búið er að ganga á
Kollhól, sem er annar áberandi hóll
á fellinu, er gengið niður Torfadals-
hrygg og komið að vatni sem heitir
Bjarnarvatn. „Þar eru leifar af gam-
alli vatnsmiðlun frá því ullarverk-
smiðja Álafoss í Mosfellssveit var
knúin með vatnsafli. Skammt frá
er fallegt sel sem er kallað Nessel.
Það var sel frá bænum Seltjarnar-
nesi en vel getur verið að við lítum
þar við á leiðinni. Á öðrum stað er
grjótnám Reykjavíkurborgar en þar
hefur komið í ljós fallegt og sérstakt
stuðlaberg sem gaman er að sjá,“
segir Ragnar. Þaðan er gengið sem
leið liggur við ofanvert Þverfell nið-
ur í Þormóðsdal þaðan sem stutt er
í Hafravatnsrétt, þar sem rútan tekur
á móti göngugörpunum.
Síðasta sunnudagsgangan
Ferðin á Grímannsfell er síðasta
sunnudagsganga ferðafélagsins Úti-
vistar á árinu. Gangan tekur fjóra til
fimm klukkutíma en lagt er af stað
frá BSÍ klukkan hálf ellefu á sunnu-
dagsmorgun. Þessi gönguferð er til-
valin fyrir alla sem vilja njóta fallegs
landslags og dyggrar leiðsagnar um
þessa földu perlu í nágrenni höf-
uðborgarinnar, en eins og mynd-
irnar bera með sér er Grímannsfell
mun nær borginni en flesta grunar.
Gengnir verða um tólf kílómetrar en
gjaldið fyrir rútuferðina báðar leið-
ir og leiðsögn um svæðið er 3.000
krónur fyrir þá sem ekki eru með-
limir í Útivist. Gjaldið fyrir félags-
menn er 2.600 en rétt er að hvetja
fólk til að fjölmenna í þessa síðustu
sunnudagsgöngu ársins.
Rjúpnaveiðar
að hefjast
rjúpnaveiðitímabilið hefst eftir sex
daga, eða 1.nóvember. umhverfis-
stofnun mælist til þess að ekki
verði veiddar fleiri en 38 þúsund
rjúpur í ár. Veiðidagarnir eru nú
færri en í fyrra en þeir eru alls 18.
Heimilt er að veiða á fimmtudög-
um, föstudögum, laugardögum og
sunnudögum en síðasti séns á að
skjóta sér rjúpu í jólamatinn er 30.
nóvember. Áfram ríkir sölubann á
rjúpum og rjúpnaafurðum en
viðvarandi lægð hefur verið í
rjúpnastofninum síðustu ár, ef frá
er talin tveggja ára uppsveifla sem
þó var óvenjulega lítil. rjúpna-
stofninn í ár er því talinn enn minni
en í fyrra.
á ferðinni
Ferðafélagið Útivist stendur á sunnudaginn fyrir göngu á Grímannsfell. Gönguleið-
in hæfir öllum en hæsti tindur fjallsins stendur í 482 metra hæð yfir sjávarmáli.
Leiðsögumaður verður Ragnar Jóhannesson en ferðin er úrvals tækifæri fyrir úti-
vistarunnendur sem vilja njóta góðs útsýnis yfir borgina og næsta nágrenni.
Falin
perla í
nærsveit Grímannsfell
Útsýnið í góðu veðri er afar gott
þótt fjallið sé ekki ýkja hátt.
Helgufoss
Við rætur grímannsfells.
Gamalt svitahof
enginn þótti maður með mönnum fyrir 20
árum nema hafa prófað svona saunabað.
Stofninn
á niðurleið
að mati Náttúrufræðistofnunar er
áætlað að varpstofn rjúpunnar sé
um 110 þúsund fuglar og er það
fækkun um 70 þúsund frá því í
fyrra. stærð veiðistofnsins er talin
vera um 440 þúsund fuglar og því
telur Náttúrufræðistofnun ekki
æskilegt að veiddir verði fleiri en
38 þúsund fuglar. Þó stofninn sé
lítill um þessar mundir er gert ráð
fyrir enn minni stofni á komandi
árum. ef fer sem horfir mun
rjúpum fækka næstu þrjú til fjögur
árin og veiðiþolið mun að sama
skapi minnka. Veiðimenn eru
hvattir til hófsamra veiða en eftirlit
með veiðum verður mikið, bæði úr
lofti og á landi. Þá er mikilvægt að
minna á að áfram er 2.600
ferkílómetra svæði á suðvestur-
landi friðað.
Fálkinn lifir
á rjúpu
Á Íslandi eru á bilinu 250 til 300
varppör af fálka. fuglarnir verpa
um allt land en aðallega þó á
Norðausturlandi. Þar er mest af
rjúpu sem er mikilvægasta fæða
fálkans. fuglafræðingar telja að í
íslenska fálkastofninum séu um
1.000 til 1.500 fuglar. fálkar lifa allt í
kringum norðurheimskautið en
þeir finnast ekki fyrir sunnan 60.
breiddargráðu.