Fréttatíminn - 14.02.2014, Qupperneq 10

Skeifunni 11 | Sími 515 1100 www.rekstrarland.is
Hafið samband við sölumenn Rekstrarlands og leitið tilboða.
Rekstrarland er byggt á fyrrum rekstrarvörudeild Olís
og er dótturfyrirtæki Olíuverzlunar Íslands hf.
Samsettir fjáröflunarpakkar eða sérsniðnir eftir óskum hópsins
Öflug fjáröflun
fyrir hópinn
PI
PA
R\
TB
W
A
•
S
ÍA
•
1
3
2
5
0
3
Staðalímyndir
kynjanna í
kennslubók í
þjóðfélagsfræði
hafa verið til
umræðu undan-
farna daga.
Fréttatíminn
fékk sérfræðing
í kynjafræði
til að rýna í
kennslubækur
Námsgagna-
stofnunar og
komst að því
að hún endur-
speglar engan
veginn þá
samfélagsmynd
sem birtist
nemendum í
námsbókaflóru
stofnunarinnar.
 Námsbækur samfélagsmyNd skólabarNa
Umtöluð þjóðfélagsfræðibók
endurspeglar ekki flóruna
s ú kynjaumræða sem spunnist hef-ur um námsbók í þjóðfélagsfræði undanfarna daga endurspeglar
ekki þá samfélagsmynd sem birtist
almennt íslenskum skólabörnum í náms-
efni sem kennurum stendur til boða að
nota til kennslu. Þetta eru niðurstöður
skoðunar Fréttatímans á þeim náms-
bókum sem Námsgagnastofnun hefur
gefið út og eru í notkun. Blaðamaður
fékk Svandísi Önnu Sigurðardóttur,
kynjafræðing hjá Háskóla Íslands, til að
rýna stuttlega í bækurnar með sér í ljósi
þeirra gagnrýni sem stofnunin hefur
fengið vegna kennslubókar í þjóðfélags-
fræði.
Bókin Þjóðfélagsfræði eftir Garðar
Gíslason hefur verið mikið til umræðu
síðustu daga eftir að Sveinn Arnarson
birti gagnrýni á hana í pistli á vefsíðunni
Akureyri vikublað. Hann tekur dæmi af
myndbirtingu að konu í fæðingu í gyllt-
um pinnahælum sem og brot úr texta um
kynhlutverk sem honum finnst alls ekki
endurspegla þau jafnréttislegu gildi sem
viljum að börn okkar nemi í skólum.
Þá birti foreldri barns í 2. bekk í
grunnskóla á höfuðborgarsvæðinu
mynd á Facebook af eyðufyllingar-
verkefni í íslensku þar sem börnum var
kennt að nota niðrandi orð um dregin
af húðlit fólks: „Svartir menn kallast
negrar og gulir menn kallast mong-
ólar“. Fram hefur komið í fjölmiðlum að
eyðufyllingarverkefnið sé ekki gefið út
á vegum Námsgagnastofnunar heldur
var ljósrit sem umsvifalaust var tekið
úr notkun í skólanum eftir að umræðan
kviknaði.
Enginn á tvo pabba
„Það virðist helst vera þjóðfélagsfræði-
bókin sem má gagnrýna, en hún hefur
einmitt verið mikið til umræðu á síðustu
dögum,“ segir Svandís Anna. „Það virðist
sem verið sé markvisst að passa birting-
armyndir í námsbókum, hlutfall kynjanna
er að mestu jafnt og fólk af öðrum upp-
runa en íslenskum og svart fólk sést víða
sem og t.d. fólk í hjólastól og þess háttar,“
segir Svandís Anna. „Það sem helst má
gagnrýna í fljótu bragði er að öll börnin
sem sögurnar fjalla um í bókunum sem
eiga foreldra eiga mömmu og pabba og/
eða afa og ömmu þótt stundum sjáist að-
eins eitt foreldri. Það á enginn tvo pabba
í þeim bókum sem ég skoðaði,“ segir
Svandís Anna.
„Námsgagnastofnun leggur mikla
áherslu á að jafnrétti í sinni víðustu mynd
birtist í því námsefni sem stofnunin gefur
út,“ segir Ellen Klara Eyjólfsdóttir, ritstjóri
og kynningarstjóri Námsgagnastofnunar.
„Námsgögn eru framleidd í takti við þær
línur sem menntamálaráðuneytið leggur
með aðalnámsskrá og höfum við til að
mynda útbúið sérstakan gátlista fyrir höf-
unda til þess að tryggja að áherslur aðal-
námsskrár séu til grundvallar í öllu okkar
námsefni, þar með talið áherslur á sviði
jafnréttis,“ segir hún.
Endurskoðun stendur yfir
Sigrún Sóley Jökulsdóttir ritstýrir
endurskoðun á bókinni umtöluðu,
Þjóðfélagsfræði, sem framundan
er. Hin gagnrýna umræða um
bókina nú kemur henni eilítið á
óvart í ljósi þess að allar kannanir
sem Námsgagnastofnun hefur gert
undanfarin ár sýnir mikla ánægju
meðal kennara með bókina. „Við
fögnum hins vegar þessum ábend-
ingum og munum taka mið af þeim
við þá endurskoðun bókarinnar
sem nú stendur yfir,“ segir Sigrún
Sóley. Texti bókarinnar er með
ágætum, en fyrst og fremst eru
það myndirnar í bókinni sem má
gagnrýna. Í henni eru fjölmargar
teikningar sem sýna konur nær
alltaf í stuttu pilsi og háum hælum
með þrýstinn vöxt. Þess má einnig
geta að í bókinni birtist stór
mynd af Agli Einarssyni, sem
kallar sig Gillz, á upphafssíðu
kaflans með yfirskriftinni: Hvað
er að vera Íslendingur? Þess má
geta að myndin var sett inn við
síðustu endurskoðun bókarinnar,
árið 2009, og hafði Egill þá þegar
hlotið mikla gagnrýni fyrir kven-
fyrirlitningu sem sögð var endur-
speglast meðal annars í bók hans,
Biblía fallega fólksins, sem kom út
árið 2006 og hafði meðal annars
eftirfarandi setningu að geyma:
„The bottom-line er samt: Ef þú
ert myndarlegur þá þarftu ekki
bíl til þess að ná þér í kellingar –
en það skemmir ekki fyrir. Ef þú
ert ljótur og langar að tappa af í
kellingar þá geturðu fengið þér
flottan bíl og náð þannig í kell-
ingar. Það er að segja ef þú ert
álfelgaður og græjaður í drasl.“
Ellen Klara segir að myndin hafi
fyrst og fremst verið valin vegna
fánans sem Gillz var með á bakinu
sem þótti lýsandi fyrir yfirskrift
kaflans. Gillz-málið svokallaða
hafi ekki komið upp fyrr en eftir
bókin var komin út.
Konur sem landnámsmenn
Flestar samfélagsfræðibækur sem
kenna sögu hafa verið endurskoð-
aðar í þeim tilgangi að auka hlut
kvenna. Í bókinni Landnámið í
bókaflokknum Komdu og skoð-
aðu er konu landnámsmannsins
Ingólfs Arnarsonar, Hallveigu
Fróðadóttur, til að mynda gert jafn-
hátt undir höfði og honum, jafnt í
texta sem myndskreytingu. Þá eru
frásagnir af landnámskonunum
Auði djúpúðgu og Þorgerði og sagt
frá því hvernig konur námu land.
Sigríður Dögg Auðunsdóttir
sigridur@frettatíminn.is
Myndskreyting úr bókinni Þjóðfélagsfræði þar sem flestar teikningar af konum sýna þær í
háum hælum með þrýstinn barm og rass, og helst mínípilsum eða aðsniðnum kjólum.
10 fréttaskýring Helgin 14.-16. febrúar 2014