Sveitarstjórnarmál - 01.04.1983, Qupperneq 44

Annað er það, að með breytingum, sem gerðar
voru árið 1975 á vegalögum, var ákveðið, að árlega
skyldi haldið eftir 25% af þéttbýlisvegafc, áður en
til skiptingar þess íjár kæmi samkvæmt íbúaíjölda
þéttbýlissveitarfélaganna, í stað 10% áður, og var fé
þessu síðan varið til að (lýta framkvæmdum, þar
sem sérstök ástæða þótti til að ljúka ákveðnum
áföngum.
Aður en til þessarar lagasetningar kom, höíðu
þcssi mál fengið ítarlega umfjöllun af sveitarfélög-
um og samtökum þeirra á ýmsum vettvangi.
Má þar til nefna, að landshlutasamtök sveitarfé-
laga gerðu samþykktir um gatnagerðarmál og
kynntu þessi mál fyrir stjórnvöldum, þar sem lýst
var nauðsyn þess,að fundnar yrðu fjármögnunar-
leiðir, þar eð sveitarfélögunum væri þetta ofviða við
ríkjandi ástand.
Landshlutasamtökin á Vesturlandi, Vestfjörð-
um, Norðurlandi og Austíjörðum komu á fót sam-
starfsnefnd, sem síðan gerði tillögur um fjár-
mögnun.
Framkvæmdastofnun lét síðan mál þetta til sín
taka. Þar var unnið í samvinnu við Vegagcrð ríkis-
ins úr framkomnum tillögum og hugmyndum um
fjármögnun og jafnframt safnað gögnum frá sveitar-
félögunum um stærð og kostnað þessa verkcfnis.
Reiknaðist mönnum til, að um væri að ræða 275
kílómetra gatna, er leggja þyrfti bundnu slitlagi, og
væri kostnaður áætlaður 5.773 milljónir gkr., sem
samsvara u.þ.b. 408 milljónum króna á verðlagi
ársins 1981. Sctt voru fram dæmi um mismunandi
mögulcika á fjármögnun og bent á hcntuga leið í því
efni. Þessar niðurstöður voru síðan birtar, eins og
áður segir, í riti Framkvæmdastofnunar: „Aœtlanir
sveitarfélaga um gatnagerð í þéttbýli og Jjármögnunarhug-
myndir“, sem kom út í janúar 1975.
Samband íslenzkra sveitarfclaga átti sinn þátt í
að koma málum áfram, t.d. með því að útbúa
fyrirmynd að samþykkt um gatnagerðargjöld og
eyðublöð fyrir veðskuldabréf vegna gatnagerðar-
gjaldsins, sem send voru öllum svcitarstjórnum í
þéttbýli. Ennfremur var málið kynnt rækilega í 3.
tölublaði Sveitarstjórnarmála 1975.
Loks, síðast en ekki sízt, er þess að geta, að
lánveitingar Lánasjóðs sveitarfclaga til hinna ýmsu
106 hefðbundnu verkefna, svo scm gatnagerðar og
holræsa, hafa á undanförnum árum haft mikla þýð-
ingu fyrir framgang þessara mála og það í mjög
vaxandi mæli. Sem dæmi þar um má nefna, að á
árinu 1982 lánar Lánasjóður sveitarfélaga 22 millj.
kr. til gatnagerðarframkvæmda, og er það mcira en
fjórðungur þess fjár, sem sjóðurinn hefir til útlána á
árinu.
Af þessu sést, að margir hafa lagt hönd á plóginn,
svo að þetta þarfa mál næði fram að ganga.
Reglur um lán Byggðasjóðs
til gatnagerðar sveitarfélaga
Skömmu eftir að skýrsla Framkvæmdastofnunar
var fullgerð, eða í marzmánuði 1975, samþykkti
stjórn Framkvæmdastofnunar síðan ákveðnar regl-
ur um lánveitingar úr Byggðasjóði til sveitarfélaga
vegna gatnagerðarmála.
Þótt fundarmenn, flestir eða allir, kunni að
þekkja þessar reglur, ætla ég engu að síður að hafa
þær yfir. Einhverjir eru hér e.t.v. nýkomnir til starfa
og hafa þá hugsanlega ekki gefið þessu sérstakan
gaum.
í sem stærstum dráttum eru reglur þær, sem
Framkvæmdastofnun fer eftir við ákvörðun lána til
gatnagerðar í þéttbýli, þessar:
1. Einungis er hægt að vcita lán til þcirra sveitarfé-
laga, er lagt hafa á B-gatnagcrðargjöld, enda
miðast lán Byggðasjóðs við slíka álagningu.
2. Hámarkslán Byggðasjóðs nemi sem svarar 80%
af B-gatnagerðargjöldum, en þó aldrci hærri fjár-
hæð en sem nemi 25% af framkvæmdakostnaði.
3. Loks takmarkast lánafyrirgreiðsla Byggðasjóðs
af því fé, scm stjórn Byggðasjóðs ákvcður í út-
lánaáætlun sjóðsins, að til þessa verkefnis skuli
varið ár hvert.
Kjör þessara lána Byggðasjóðs eru nú þau, að
lánin endurgreiðast á 4 árum mcð 2% vöxtum og
eru bundin lánskjaravísitölu, og miðað er við, að
sömu kjör gildi um skuldabréf þau, er fast-
eignaeigendur gefa út til sveitarfélagsins vegna
lagningar bundins slitlags. Gjalddagi skuldabréfa,
sem gefin eru til Byggðasjóðs, cr 1. ágúst.
Athygli skal vakin á því, að sé ekki gengið frá
SVEITARSTJÓRNARMÁL