SunnudagsMogginn - 27.11.2011, Blaðsíða 20

20 27. nóvember 2011
Skjá einum í vikunni, ég þáði hana og
horfði á þátt með Tobbu á miðvikudags-
kvöldið. Óhætt er segja að það hafi verið
uppspretta alls spjalls á kaffistofunni síð-
an.“
„Var það þátturinn þar sem ég var á
nærfötunum?“ kallar Tobba.
Lesa krakkar bækur?
Það skapast fjörugar samræður þegar
höfundarnir dreifa sér um salinn og ræða
málin við nemendurna.
– Hefurðu lesið margar bækur eftir
þessa höfunda?“ spyr blaðamaður einn
þeirra.
„Ne-ei,“ svarar stelpan.
„Ha!?“ segir Þorgrímur undrandi.
„Ég hef reyndar byrjað á nokkrum
bókum eftir þennan,“ bætir hún við.
„Jæja,“ segir Þorgrímur og róast.
„En ég náði ekki að klára neina þeirra.
Þær voru svo langar,“ botnar hún.
„Nú!?“ segir hann. „Vildirðu ekki vita
hver væri morðinginn!?“
Önnur stelpa skerst í leikinn.
„Ég á eina bók eftir þig, Þriðja ísbjörn-
inn. Ég klára bækurnar.“
– Hvaða höfund kynntir þú þér? spyr
blaðamaður enn aðra stelpu.
„Vigdísi,“ svarar hún og fær vænt-
umþykjuolnbogaskot frá Vigdísi sjálfri,
sem varpar fram spurningu við borðið:
„Eru krakkar nokkuð hættir að lesa
bækur?“
Flesta setur hljóða, en ein stelpan svar-
ar:
„Nei.“
Vigdís lítur á hinar stelpurnar. Engin
viðbrögð.
„Ég get ekki stjórnað vinkonum mín-
um,“ segir stelpan og yppir öxlum.
Þegar blaðamaður hlerar samræðurnar
næst er Vigdís að spyrja þær hvort þær
geti ekki skrifað ljóð á tíu mínútum.
„Nei!“ segir ein.
„Það myndi ekki virka,“ dæsir önnur.
„Jú víst, það svínvirkar. Ég hef prófað
það!“ segir Vigdís staðfastlega. „Eitt ljóð
á dag kemur skapinu í lag!“
Á næsta borði er Tobba Marinós í
stelpnageri.
– Eruð þið búnar að fara yfir bók-
menntasviðið? spyr blaðamaður.
„Nei, ég var nú bara að segja þeim frá
Séð & heyrt,“ svarar Tobba.
Skólastjórinn sest við borðið.
„Þú verður að standa þig Tobba. Þú ert
fulltrúi skólans. Brúar bilið!“
Það líður að lokum skólaheimsókn-
arinnar. Höfundarnir árita bækur á
bókasafninu. Stefán Máni gaukar að
blaðamanni, að vísir að safninu hafi
myndast er árgangurinn hans tók þátt í
Stundinni okkar, setti þar meðal annars
upp brúðusýningu, og lét ágóðann renna
til þarfra verka. „Gamli bekkurinn minn
er kjölfestufjárfestir í bókasafni skólans.“
Til heiðurs Ástu
Loks er haldið af stað í félagsheimilið. Á
leið þangað mælir Stefán Máni upp úr
eins manns hljóði: „Hérna er lokaatriðið í
Svartur á leik tekið upp.“
„Ha!? Og ég bjó í þessu húsi,“ kallar
Þorgrímur úr skottinu. „Í tíu ár!“
Það er húsfyllir í félagsheimilinu Klifi
eins og vant er. Fólk greiðir þúsund
krónur fyrir aðgang og rausnarlegar veit-
ingar í hléi. Helgi er heimavanur, hnippir
í blaðamann og segir: „Þetta er eitt nýj-
asta félagsheimilið á landinu og það fal-
legasta – það er engu líkt að tala hér fyrir
fullum sal af fólki.“
„Það er hefð hjá okkur að tileinka
bókaveisluna gömlum og þjóðþekktum
rithöfundi,“ segir Ester Gunnarsdóttir,
formaður í Ólafsvíkurdeild Framfara-
félagsins, í upphafsræðunni. Í þetta skipti
er það Ásta Sigurðardóttir, sem fædd var
á Litla-Hrauni á Snæfellsnesi. Ester rifjar
upp í skemmtilegri tölu að Ásta féll ekki
að hugmyndum samfélagsins um hvernig
konur áttu að haga sér; hún drakk og
reykti og fór í óhefðbundin föt, til dæmis
strigaskó við pels – og var sennilega langt
á undan sinni samtíð í þeim efnum. Hún
notaði sterkan andlitsfarða og ögraði
þannig. Svo hafði hún atvinnu af því að
sitja fyrir nakin hjá myndlistarnemum.
Og er þá fátt eitt talið. Varpað er vísu á
skjáinn eftir skáldkonuna:
Mig ég fel í faðmi þér
framar einskis sakna
enda fljót að óska mér
aldrei framar vakna.
Helgi stígur fyrstur á svið, les úr bók-
inni Í björtum Borgarfirði og byrjar á
frásögn til að heiðra minningu ömmu
sinnar í Hrútsholti „sem ég sá aldrei, hún
dó tveim árum áður en ég fæddist. Ég hef
heldur aldrei séð mynd af henni, hún
hafði annað að stússast, var með fullt hús
af börnum, ól þrettán börn, þar af
þrennir tvíburar og tvennir á sama árinu.
Það er fjör!“
„Ég vil þakka fyrir góða kynningu á
Ástu,“ segir Vigdís er hún stígur í pont-
una. „Ég má til með að tala svolítið um
Ástu, sem fór ekkert alfaraveg og skrifaði
kannski mögnuðustu skáldsögur sem
hafa verið skrifaðar á Íslandi. Ég bjó á
Langholtsvegi þegar ég var þriggja eða
fjögurra ára og það er ein af fyrstu minn-
ingum mínum um Ástu. Þannig er, að ég
er á leið út í mjólkurbúð, bý ofarlega á
Langholtsveginum, passa mig á bílunum.
Ég er bara fjögurra ára, það eru bílar –
það eru bílar sko þegar ég er fjögurra
ára,“ fullvissar hún okkur um.
„Þá heyri ég hvin neðst á Langholts-
veginum, ég heyri hvin og þetta er hún
sem er með rauða varalitinn, hún ER
öskrandi og ég frýs á veginum. Hún
kemur nær og nær, smám saman lækkar
röddin, og ég frýs. Ég á að kaupa sko einn
pott af mjólk, glerpott – það var þá. Nú
kemur hún að mér, hún hefur séð að ég
er hrædd, tekur svona um höndina: „Ég
skal leiða þig yfir götuna litla stúlka.“
Hún var ekki fyllri eða hættulegri en
það.“
– „Og ég gleymdi að segja,“ hvíslar
Vigdís að blaðamanni eftir upplesturinn,
„frá því þegar ég kem í búðina. „Hún
leiddi þig yfir götuna,“ segja skvísurnar.
„Svona eru skáldkonur.“ Ég tók því
þannig að þær leiddu mann yfir götuna.
Þær meintu það auðvitað ekki.“
Stefán Máni, Vigdís og Tobba skoða fyrri höfunda á þessum árlega upplestri. Það þurfti enginn að líða skort um kvöldið í Klifi.
Gestir kaupa bækur í lok kvölds. Þormóður áritar.
Magnea fékk bók að gjöf frá Vigdísi. Jólamatur í veislu á miðnætti á Fornu-Fróðá.