Morgunblaðið - 30.01.2012, Síða 10

10 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 30. JANÚAR 2012
Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
S
umir vilja meina að glæpa-
sögur séu arftaki munn-
mælasagna, þjóðsagna og
ævintýra fyrri tíma. Af-
þreyingargildið er það
sama og því eru glæpasögur eins og
við þekkjum þær í dag, í raun nútíma
ævintýri,“ segir Ingvi Þór Kormáks-
son bókasafns- og bókmenntafræð-
ingur en í síðustu viku fjallaði hann
um sögu glæpasögunnar í Bókakaffi
Gerðubergs.
„Glæpasagan hefur fengið upp-
reist æru og fólk lítur þessar sögur
allt öðrum augum í dag en áður. Nú
þarf enginn að fela það að hann sé að
lesa reyfara. Ég held að fólk lesi
glæpasögur af því að það sækist eftir
spennunni. Við viljum líka sjá réttlæt-
inu fullnægt í lokin, það eru vonbrigði
ef það nær ekki fram að ganga í
glæpasögu.“
Glæpur, rannsókn, lausn
Ingvi segir að morð hafi ekki
endilega verið hluti af glæpasögunni
á upphafsárum hennar úti í heimi.
„Það gat til dæmis verið stuldur, en
fljótlega fór morð þó að vera fastur
liður í glæpasögum. Í einka-
spæjarasögum glæpadrottninga
millistríðsáranna, þeirra Agöthu
Christie og Dorothy Sayers, er hin
nauðsynlega þrenna glæpasögunnar
til staðar: Vandamál er sett fram, oft-
ast morð eða annar glæpur; rannsak-
andi vinnur að lausn glæpsins, lögga
eða einkaspæjari, og að lokum er gát-
an leyst. Þrjár persónur verða líka að
koma við sögu: Glæpamaður, iðulega
vondur maður eða vafasöm kona;
rannsakandi og svo vesalings fórn-
arlambið. Þetta er í grunninn dálítið
formúlukennt og í verstu tilvikum
geta glæpasögur verið lítið annað en
strípuð formúla sem ber lítið annað í
sér. En í bestu tilfellum taka þær
flugið og bera í sér margt fleira, eru
vel skrifaðar og geta verið töluvert
flóknar. Bækur hins sænska Stieg
Larsson eru dæmi um góðar glæpa-
sögur.“
Erlendur vex með hverri bók
Góð glæpasaga getur borið í sér
djúpa heimspeki, vísdóm um mann-
legt eðli og auk þess verið ádeila á
samfélagið.
„Við sjáum til dæmis hvernig
hrunið er áberandi í tveimur nýlegum
glæpasögum eftir Ævar Örn, Landi
tækifæranna og Öðrum lífum. Sama
er að segja um margar bækur Arn-
aldar Indriðasonar, hann skoðar
gjarnan samfélagið sem við lifum í.“
Ingvi segir að þó svo að sumir
vilji meina að persónusköpun sé áfátt
í glæpasögum, þá eigi það alls ekki við
um allar glæpasögur. „Þegar vel tekst
til þá eru þetta eftirminnilegar per-
sónur, eins og til dæmis aðalpersónan
Erlendur í bókum Arnaldar, lesand-
inn kynnist honum smátt og smátt í
gegnum margar bækur og hann verð-
ur heilsteyptari með hverri bókinni.
Erlendur er sveitamaður þó hann búi
í borginni og Arnaldur notar þar göm-
ul minni, andstæðurnar sveit og borg,
rétt eins og faðir hans Indriði gerði í
sínum bókum.“
Sönn íslensk sakamál
Saga íslensku glæpasögunnar er
ung og Ingvi segir að í gamla daga
hafi ekki verið til glæpaskáldsögur
hér, heldur voru gefnar út sannar
sögur af glæpum. „Bókin Húsið við
Norðurá er talin fyrsta íslenska
glæpasagan, hún kom út árið 1926.
Höfundurinn kallaði sig Einar skála-
glamm, sem var skáldanafn Guð-
brands Jónssonar prófessors. Hann
skrifaði löngu seinna bókina Sjö
dauðasyndir, árið 1952, en hún
geymdi sögur af íslenskum saka-
málum frá ýmsum öldum. Þar fjallaði
hann meðal annars um Sjöundár-
málið, dauða Natans Ketilssonar og
svokallað Sunnevumál. Hann horfði
til íslenskra glæpa í fortíðinni.“
Þóttu ekki par fínar
Fleiri höfundar fóru þessa leið,
til dæmis kom út bókin Sakamála-
sögur um miðja öldina þar sem Jónas
Jónasson frá Hrafnagili tók saman
frásagnir af íslenskum sakamálum.
„Þar segir hann meðal annars frá
Randíði í Hvassafelli og Kálfagerðis-
bræðrum. En þegar íslenskir rithöf-
undar fóru að skrifa glæpaskáldsögur
á fyrri hluta tuttugustu aldar þá not-
uðu þeir alltaf skáldanöfn. Þeirra á
meðal var Steindór Sigurðsson sem
Vondir menn og
vafasamar konur
Í glæpasögum er formúlan sú að vandamál er sett fram, oftast morð eða annar
glæpur; rannsakandi vinnur að lausn glæpsins og að lokum er gátan leyst. En
glæpasögur eru ekki allar eins, sumar eru einfaldar en aðrar búa yfir dýpt.
Morgunblaðið/Sigurgeir S.
Glæpasögur Ingvi Þór í félagsskap nokkurra vel valinna glæpasagna.
Barsvar Svona nokkuð er vinsælt að nota undir glös á breskum pöbbum.
Svokallað barsvar verður haldið á
Rósenberg í kvöld en um er að ræða
spurningakeppni líka þeim sem vin-
sælar eru á breskum krám. Keppnin
fer þannig fram að tveir eru í hverju
liði og reyna eftir bestu getu að
svara 30 spurningum sem lesnar
eru upp, hver í sínu horni og skrifa
svörin á blað. Leikurinn er allt ann-
að en formlegur og aðallega hugs-
aður til að koma saman og eiga
góða stund með vinum. Í lok leiks-
ins eru svörin lesin upp og vinnur
það lið sem hefur flest svörin rétt.
Veitt eru vegleg verðlaun fyrir
fyrsta sætið og verða þau í fljótandi
formi eins og eðlilegt telst í leik
sem þessum. Eins slæðast inn auka-
verðlaun fyrir einstaka þætti leiks-
ins og því er til mikils að vinna.
Engrar skráningar er þörf en æski-
legt er að gestir séu mættir tím-
anlega til þess að hægt sé að byrja
á tilsettum tíma.
Endilega…
…spreytið ykkur í barsvari
Reuters
Það er bæði þægilegt og hagkvæmt
að kaupa sér fatnað á netinu. Margir
eiga sínar uppáhaldssíður en mikið er
til af síðum með tískufatnaði á góðu
verði. Á síðunni wholesale-dress er
úrvalið meira en nóg. Þar má finna
skó, kjóla, nærföt, fylgihluti og skó
svo aðeins fátt eitt sé nefnt. Fatn-
aðurinn á síðunni kemur frá fjöl-
breyttum fatakeðjum víða um heim
þannig að stíllinn er ólíkur.
Nú stendur yfir vetrarútsala á síð-
unni og því hægt að gera þar kjara-
kaup á fatnaði og fylgihlutum. Hægt
er að panta til Íslands en allar nánari
upplýsingar um sendingarverð má
finna á síðunni. Wholesale-dress er
sniðug vefsíða fyrir tískudömur sem
vilja geta klætt sig upp á án þess að
buddan rifni. Sjón er sögu ríkari og
ættu flestir að geta fundið eitthvað
við sitt hæfi þar sem úrvalið er breitt.
Vefsíðan www.wholesale-dress.net
Morgunblaðið/Ernir
Tískusýning Nýjasta tíska er alltaf dálítið spennandi og vekur athygli.
Fyrir hagsýnar tískudömur
Skannaðu kóðann
til að fara inn á
vefsíðuna.
Suðurlandsbraut 20, Reykjavík | Sími 588 0200 | www.eirvik.is
vi
lb
or
ga
@
ce
nt
ru
m
.is
Care Collection þvottaefni, sérstaklega
framleitt fyrir Miele þvottavélar
Íslenskt stjórnborð
Stórt hurðarop
Íslenskar leiðbeiningar
Fer betur með þvottinn
Þvottavél, verð frá kr. 184.500
Þurrkari, verð frá kr. 158.400
Farðu alla leið með Miele
Miele þvottavélar hafa verið framleiddar í Þýskalandi í 108 ár.
Miele þvottavélar og þurrkarar eru framleidd til að endast.
Sparaðu með Miele