Morgunblaðið - 14.07.2012, Síða 37

ÍSLENDINGAR 37
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. JÚLÍ 2012
Björn M. Ólsen, fyrsti rektorHáskóla Íslands, fæddist14.7. 1850. Hann var sonur
Magnúsar Ólsen, stúdents og alþm. á
Þingeyrum, og k.h., Ingunnar Jóns-
dóttur. Magnús var sonur Björns Ól-
sen, umboðsmanns á Þingeyrum
Ólafssonar, b. á Vindhæli Guðmunds-
sonar, bróður Þorkels, ættföður
Bergmannættar.
Björn lauk stúdentsprófi frá
Reykjavíkurskóla 1869, varð að
fresta námsför til Kaupmannahafnar
vegna veikinda en sigldi til Hafnar
1872, lauk prófum í málvísindum við
háskólann þar 1877 og doktorsprófi
við Kaupmannahafnarháskóla 1883.
Björn varð aðjúnkt í Reykjavík-
urskóla 1879 og rektor skólans sum-
arið 1895. Hann fékk lausn frá því
embætti vorið 1904, varð þá prófessor
að nafnbót og helgaði sig rann-
sóknum á sögu og íslenskum fornbók-
menntum. Hafa menn getið sér þess
til að sú ráðstöfun hafi verið tekin á
heimastjórnarárinu sem viðleitni í því
að byggja upp innlenda fræðastarf-
semi í þessum greinum.
Björn varð prófessor í íslensku við
Háskóla Íslands við stofnun hans,
1911, og jafnframt fyrsti rektor skól-
ans og gegndi því embætti til 1918.
Þá var Björn konungskjörinn
alþm. 1905 og 1907 fyrir Heima-
stjórnarflokk Hannesar Hafstein.
Hann var forseti Hins íslenska bók-
menntafélags 1894-1900 og 1909-
1918, heiðursfélagi þess, sat í verð-
launanefnd Gjafar Jóns Sigurðssonar
1895-1919, var heiðursdoktor við Há-
skólann í Kristjaníu frá 1911, heið-
ursdoktor Háskóla Íslands frá 1918
og heiðursfélagi í hinu Konunglega
danska vísindafélagi og fleiri vísinda-
félögum.
Björn þótti strangur skólamaður
en góður kennari. Hann skrifaði
fjölda ritgerða um íslenskar fornbók-
menntir og sögu, var merkur fræði-
maður í málfræði en í riti hans, Um
Íslendingasögur, er lagður grunnur
að bókfestukenningu og ýmsum hug-
myndum seinni tíma fræðimanna um
íslenskar fornsögur.
Björn lést 16.1. 1919.
Merkir Íslendingar
Björn M.
Ólsen
Björn M. Ólsen Málverk eftir Þór-
arin B. Þorláksson.
Laugardagur
90 ára
Baldur Sigurjónsson
Bára Jónsdóttir
80 ára
Jensína Jensdóttir
Jón Elís Björnsson
70 ára
Kristín Eggertsdóttir
Lilja Sigurðardóttir
60 ára
Árný Elíasdóttir
Hildur Guðmundsdóttir
Jón Þorbjörn Magnússon
Karl Sigtryggsson
Kolbrún Pétursdóttir
Sævar Sigurðsson
50 ára
Guðlaug Magnúsdóttir
Halla Hjörleifsdóttir
Hörður Gunnarsson
Sigmundur Jónsson
Stefán Árnason
40 ára
Aron Kristjánsson
Álfur Þór Þráinsson
Daði Kárason
Inga Hanna
Guðmundsdóttir
Kristín Ástríður
Ásgeirsdóttir
Ólafur Þórður Kristjánsson
René Schulz
Ríkarður Halldórsson
Sigurlín Gunnarsdóttir
30 ára
Andrea Mekkín Júlíusdóttir
Anna Þóra Kolbeinsdóttir
Árni Jóhannsson
Elías Ásgeir Baldvinsson
Jón Bjarnason
Jón Grétar Broddason
Peter Francis Short
Rúnar Þór Ómarsson
Trausti Björn Ingvarsson
Sunnudagur
90 ára
Ragnar Bergsveinsson
80 ára
Kolbrún Svavarsdóttir
Þorvaldur Stefánsson
70 ára
Aðalheiður Ása Jónsdóttir
Guðrún Þorgeirsdóttir
60 ára
Emil Þór Guðbjörnsson
Gerður Helga Helgadóttir
Haraldur Sverrisson
Helga Hallgrímsdóttir
Margrét Guðrúnardóttir
50 ára
Birna Björnsdóttir
Davíð Gunnarsson
Erla Finnsdóttir
Stefán Jónasson
40 ára
Anita Björk Gunnarsdóttir
Anna Lísa Gunnarsdóttir
Ásta Ingunn Sævarsdóttir
Baldur Ingi Jónasson
Lilja Sigurjónsdóttir
Magnús Marinósson
Ólafur Þórisson
30 ára
Berglind Dögg Óskarsdóttir
Björn Ævar Jónsson
Gísli Freyr Björgvinsson
Gunnfríður Björnsdóttir
Ingþór Magnússon
Ívar Pétursson
Til hamingju með daginn
30 ára Þórhallur fædd-
ist í Reykjavík, lauk
sveinsprófi í matreiðslu
2004 og var síðast mat-
reiðslumaður á Hótel
Búðum en er nú í fríi
sem stendur.
Maki: Þórdís Bjarna-
dóttir, f. 1982, lögfræð-
ingur.
Foreldrar: Kristín Jóns-
dóttir, f. 1960, viðskipta-
fræðingur, og Jóhann
Róbertsson, f. 1960,
læknir. Þau eru búsett á
Seltjarnarnesi.
Þórhallur Andri
Jóhannsson
40 ára Þorsteinn fæddist
í Reykjavík, er garðyrkju-
fræðingur og með MBA-
próf og er rekstrarstjóri
hjá Datamarket.
Maki: Herdís Rán Magn-
úsdóttir, f. 1973, starfs-
mannastjóri hjá VR.
Börn: Alma Sól, f. 2001,
Ylfa Sól, f. 2005, og Bene-
dikt Aron, f. 2012.
Foreldrar: Guðmundur
Magni Þorsteinsson, f.
1952, húsasmíðameistari,
og Lilja Björk Ólafsdóttir,
f. 1953, leikskólakennari.
Þorsteinn Yngvi
Guðmundsson
30 ára Grétar fæddist á
Húsavík og ólst þar upp.
Hann lauk sveinsprófi í
kjötiðn við MK og starfar
nú hjá Esju – Gæðafæði.
Maki: Sigríður Valdimars-
dóttir, f. 1983, MA-nemi í
félagsráðgjöf við HÍ.
Sonur: Bjarki Þór, f.
2009.
Foreldar: Björn Viðar
Óttarsson, f. 1957, sjó-
maður á Húsavík, og
Hrönn Steinþórsdóttir, f.
1962, starfsmaður við
umönnum á Hvammi.
Grétar Þór
Björnsson
Terrorisma. Þá lék hún í Stjörnur á
morgunhimni hjá Leikfélagi Íslands
í Iðnó, og í tveimur verkum hjá
Leikfélagi Akureyrar.
Edda Björg lék síðan hjá Þjóð-
leikhúsinu á árunum 2005-2010 og
má þar nefna Túskildingsóperuna;
Átta konur; lék Soffíu frænku í
Kardemomubænum; lék í Vígaguð-
inn; Konan áður, Legi og Friedu.
Edda Björg hóf að starfa sjálf-
stætt með Mörtu Nordal, árið 2010,
er þær stofnuðu leikhópinn Aldrei
óstelandi. Hópurinn setti upp
Fjalla-Eyvind, árið 2011, og sýndi
síðan, í samvinnu við Þjóðleikhúsið,
leikverkið Sjöundá, sem fjallar um
morðin á Sjöundá á Rauðasandi á
19. öld, og byggist á réttarheim-
ildum, hinni kunnu skáldsögu Gunn-
ars Gunnarssonar, Svartfugli, um
sömu atburði og ýmsum öðrum sam-
antektum.
Edda Björg hefur leikið töluvert í
útvarpsleikritum, lék í Stelpunum
sem voru fjölmargir þættir, hefur
leikið í Spaugstofunni og komið
fram í Áramótaskaupum.
Edda Björg fékk tilnefningu til
Grímuverðlauna fyrir leik sinn í
Boðorðunum níu og Legi, og fyrir
túlkun sína á Höllu í Fjalla-Eyvindi
auk þess sem það verk var tilnefnt
sem besta sýning ársins.
Leikhús – heimur út af fyrir sig
Edda Björg hefur sungið töluvert
með manni sínum og þá við hans
undirleik. Þetta gera þau helst
heima en hafa þó komið fram nokkr-
um sinnum af ýmsum tilefnum.
En hvernig persóna er Edda
Björg?
„Ég er hrifnæm og það togast á í
mér margvíslegir og stundum mjög
ólíkir áhrifaþættir. Ég held að allir
góðir leikarar njóti góðra bók-
mennta, ljóða og tónlistar. En ég er
auk þess rosalegur fagurkeri, hef
mikinn áhuga á húsum, bæði að ut-
an og innan, elska gömul hús og
jafnvel sum ný, er mjög næm fyrir
alls konar munum og afar nostalgísk
fyrir tónlist, húsbúnaði og klæðnaði.
Flest við umhverfið og náttúruna
skiptir mig máli. Kannski verð ég
arkitekt.“
Var það kannski þetta sem dró
þig að leikhúsinu – sameing margra
listforma sem búa til heilan heim?
„Já. Ég held það. Því leikverk býr
ekki bara til sögu eða persónur,
heldur heilan heim, út af fyrir sig.“
Fjölskylda
Edda Björg giftist 20.7. 2002 Stef-
áni Má Magnússyni, f. 28.7. 1971,
gítarleikara. Hann er sonur Magn-
úsar Eiríkssonar, f. 25.8. 1945, tón-
skálds og gítarleikara, og Elsu Guð-
rúnar Stefánsdóttur Lyngdal, f.
14.1. 1949, d. 26.5. 1999, versl-
unarmanns og húsmóður.
Sonur Eddu Bjargar og Stefáns
Más er Kolbeinn Daði Stefánsson, f.
24.3. 2003.
Systkini Eddu Bjargar, sam-
mæðra, eru Jón Þorri Jónsson, f.
11.10. 1989, búsettur í Reykjavík;
Hildur Ester Jónsdóttir, f. 1.9. 1994,
nemi í Reykjavík.
Systkini Eddu Bjargar, samfeðra,
eru Pétur Örn Eyjólfsson, f. 12.2.
1980, arkitekt í Kaupmannahöfn;
Elísabet Björt Eyjólfsdóttir, f. 19.6.
1986, búsett í Kaupmannahöfn.
Foreldrar Eddu Bjargar eru
Hrafnhildur Kjartansdóttir, f. 24.11.
1953, flugfreyja, og Eyjólfur Einar
Bragason, f. 19.2. 1953, arkitekt í
Noregi. Stjúpfaðir Eddu Bjargar er
Jón Þorvaldur Bjarnason, f. 13.2.
1957, bifvélavirki.
Úr frændgarði Eddu Bjargar Eyjólfsdóttur
Bjarni Bjarnason
söðlasmiður á Patreksf.
Guðfinna Guðnadóttir
húsfr.
Ólafur Halldórsson
b. á Álftarhóli í Austur-Landeyjum
Sigurbjörg Árnadóttir
húsfr. í Álftarhóli
Þórunn Jónsdóttir
húsfr. í Rvík.
Marteinn Halldórsson
bílstj. í Rvík.
Katrín Hólmfríður Jónasdóttir
húsfr. í Rvík.
Edda Björg
Eyjólfsdóttir
Eyjólfur Einar Bragason
arkitekt í Noregi
Hrefnhildur Kjartansdótir
flugfreyja í Rvík.
Unnur Ólafsdóttir
húsfr. í Kópavogi
Kjartan Bjarnason
forstöðum. Áhaldaleigu Garðabæjar
Guðlaug Marteinsdóttir
húsfr. í Rvík.
Jóhann Bragi Eyjólfsson
rafvirki og bílstj. í Rvík.
Eyjólfur Jóhannsson
hárskeri í Bankastræti í Rvík.
Trausti Eyjólfsson
ökukennari
Morgunblaðið/Páll Stefánsson
Afmælisbarnið Edda Björg fimm
ára hjá afa og ömmu í Kópavogi.
www.avon.is
Dalvegi 16B, 201 Kópavogi, sími 577 2150
Gaman í baði með
Naturals Kids
línunni
Flækjusprey
Sjampó og næring
Sturtusápa og freyðibað