Morgunblaðið - 25.09.2012, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. SEPTEMBER 2012
Sólstafir Ekki er það amalegt umhverfið sem hlauparar í Hafnarfirði njóta þegar þeir þeysast eftir sjávarsíðunni. Sólstafir glöddu þennan skokkara í gær og sjá má Keflavík í bakgrunni.
Golli
Í Morgunblaðinu 19.
september sl. birtist
frétt um atvinnuleysi
Pólverja hérlendis. At-
vinnuleysi erlendra
ríkiborgara mælist rúm
8% en 60% af þeim
hópi eru Pólverjar. Í
greininni var bent á að
ein helsta hindrunin
fyrir Pólverja (og aðra
útlendinga) á vinnu-
markaði væri ónóg kunnátta í ís-
lensku.
Margir vinnuveitendur setja nú
stífari skilyrði varðandi íslensku-
kunnáttu en áður. Í greininni segir
Hrafnhildur Tómasdóttir, sviðsstjóri
vinnumiðlunar- og ráðgjafarsviðs hjá
Vinnumálastofnun: „Við erum að
leggja mat á þörf fyrir íslenskunám,
hvort það þurfi að skipuleggja með
öðrum hætti en við höfum gert. Það
virðist ekki hafa skilað þeim árangri
sem vænta mætti.“ Síðan benti hún á
hugsanlega nauðsyn þess að kenna
íslensku tengda starfsgreinum.
Sú ábending að íslenskukunnátta
sé mikilvæg fyrir innflytjendur er
alls ekki ný af nálinni en umræðan
snýst þó sjaldan um hvers konar ís-
lensku innflytjendur eigi að læra og
að því leyti fagna ég orðum Hrafn-
hildar. Hún bendir raunar einnig á
það að, réttilega, að fyrir hrun höfðu
margir útlendingar lært íslensku
samhliða vinnu sinni, en eftir það
virðist íslenskukennsla útlendinga
hafa farið fyrir ofan garð og neðan
og er tilviljunarkenndari.
Þá er fólk ekki alltaf meðvitað um
hversu umfangsmikið eigið tungumál
er, eins og t.d. íslenskan. Fagorð eru
til dæmis mjög mismunandi og lög-
fræðingur notar önnur orð í vinnu
sinni en sá sem vinnur í blómaversl-
un eða leikskóla. Ég uppgötvaði
þetta sjálfur þegar ég hóf íslensku-
nám fyrir tuttugu árum á námskeiði í
Háskóla Íslands og kaus fremur að
læra „kirkjulega ís-
lensku“, þar sem ég er
prestur, frekar en að
læra hvaða orð eru not-
uð yfir eldhúsáhöld á ís-
lensku (sem er dæmi-
gert námsefni í háskóla).
Ég held að ég hafi valið
„starfstengda íslensku“
án þess að hafa þá skýra
meðvitund um slíkt hug-
tak. En á þeim tíma var
brýn nauðsyn á því til
að ég gæti starfað sem
prestur.
Ég tel því best fyrir innflytjendur
sem ætla að vinna hér að læra
„starfstengda íslenska“ í ákveðinni
starfsgrein. Fólk lærir síðan smám
saman íslensku á öðrum sviðum.
Það er mjög auðvelt að segja við
innflytjendur: „Lærið íslensku“, en
það er torvelt verkefni fyrir okkur.
Sérstaklega þegar innflytjandi er
enn að fóta sig í nýju landi og veit ef
til vill ekki hvernig á að bera sig að
til þess að hefja íslenskunám. Það er
mín skoðun að það sé ekki bráðnauð-
synlegt fyrir innflytjanda að byrja á
að læra heitin á mat og eldhús-
áhöldum á meðan hann vill fá vinnu
sem fyrst t.d. í byggingargeiranum
eða er ef til vill byrjaður að vinna.
Íslenskukennslan ætti að miðast
fyrst og fremst við starfsvettvang
hans.
Ég óska þess innilega að við tök-
um enn eitt skrefið til framfara í ís-
lenskunámi fyrir innflytjendur og
miðum þá við þarfir þeirra á vinnu-
markaði.
Eftir Toshiki Toma
» Það er mjög auðvelt
að segja við innflytj-
endur: „Lærið íslensku“,
en það er torvelt verk-
efni fyrir okkur.
Toshiki Toma
Höfundur er prestur innflytjenda.
Starfstengd
íslenska
Í stefnuræðu for-
sætisráðherra, Jó-
hönnu Sigurð-
ardóttur, 12.
september 2012 sagði
hún meðal annars:
„Það er mitt mat að
verði ekki breyting á
vinnubrögðum hér á
Alþingi þá stefni í
óefni.“ Upprifjunar er
þörf fyrir ráðherra
sem virðist ekki taka
frið þegar góður ófriður er í boði.
Um áramótin 2009 til 2010 var
skipuð níu manna þingmanna-
nefnd til að fjalla um skýrslu
Rannsóknarnefndar Alþingis og
móta tillögur að viðbrögðum Al-
þingis um niðurstöður hennar.
Oddvitaræðið óviðunandi
Nefndin skilaði af sér skýrslu í
september 2010. Meginniður-
stöður skýrslu þingmannanefnd-
arinnar eru að endurskoða þurfi
verklag við framlagningu stjórn-
arfrumvarpa með það að mark-
miði að auka sjálfstæði þingsins
gagnvart framkvæmdavaldinu,
leggja meiri áherslu á eftirlits-
hlutverkið og auka fagmennsku
við undirbúning löggjafar.
Að marka þurfi skýr skil milli
löggjafarvaldsins og fram-
kvæmdavaldsins og löggjaf-
arvaldið eigi ekki að vera verk-
færi framkvæmdavalds og
oddvitaræðis. Það var mat þing-
mannanefndarinnar að skýrsla
Rannsóknarnefndarinnar sé áfell-
isdómur yfir stjórnsýslunni og
oddvitaræðið og verklag þess sé
óviðunandi.
Alþingi samþykkti einróma
þingsályktun í september 2010 á
grundvelli niðurstaðna skýrslu
þingmannanefndarinnar og var
miðað við að úrbótum yrði lokið
fyrir 1. október 2012. Ekkert hef-
ur breyst hvað varðar samskipti
framkvæmdavaldsins
og löggjafarvaldsins.
Við berum öll
ábyrgð en þyngstu
ábyrgð bera odd-
vitar ríkisstjórn-
arinnar og rík-
isstjórnin.
Þingmenn í óþol-
andi stöðu
Ríkisstjórnin hef-
ur að mínu mati leit-
ast við að bera Al-
þingi ofurliði, sýnt því ofríki.
Hvert stórmálið af öðru frá rík-
istjórninni hefur verið lagt fyrir
Alþingi illa karað, í andstöðu við
hagsmunaaðila og sum á síðustu
stundu fyrir þinglok. Um nokkur
þeirra hefur jafnframt verið bull-
andi ágreiningur innan ríkis-
stjórnarflokkanna. Nægir þar að
nefna Icesave-málið og frumvörp
um stjórnarráðið og fisk-
veiðistjórn. Alþingismenn hafa
verið settir í óþolandi stöðu. Við
höfum fyrir bragðið setið í skot-
gröfum kappræðu, átaka og ófag-
legra vinnubragða.
Ekki er að sjá að breyting verði
á miðað við þau 177 mál sem rík-
isstjórnin hyggst leggja fyrir lög-
gjafarþingið sem fer í hönd. Þrátt
fyrir skýrslu Rannsóknarnefndar
Alþingis og þingsályktunartillögu
sem Alþingi samþykkti samhljóða
hefur staðan versnað ef eitthvað
er frá því fyrir hrun.
Og ekki bætir úr skák að ríkis-
stjórnin hefur klofið þjóðina með
umsókn að ESB þegar svo brýnt
var að ná samstöðu um uppbygg-
ingu eftir hrun og eytt milljörðum
í þá umsókn o.fl., í stað velferðar,
skuldavanda heimilanna og ann-
arra forgangsmála. Og ekki er
reynt að leita samstöðu um
grundvallarmál, svo sem stjórn-
arskrána, skipan ráðuneyta o.fl.
sem breið samstaða þarf að vera
um.
Forsætisráðherra
á margt ólært
Það er ekki svo að Alþingi hafi
ekki leitast við að leggja sitt af
mörkum. Ég hef nefnt þingsálykt-
unartillögu Alþingis frá sept-
ember 2010 og eindreginn vilja
þess. Alþingi hefur einnig staðið
að útgáfu handbókar um und-
irbúning og frágang laga-
frumvarpa sem gefin var út í nóv-
ember 2007 í samvinnu við
forsætisráðuneytið og dóms- og
kirkjumálaráðuneytið.
Þar er að finna skýrar faglegar
leiðbeiningar, svo sem um nauð-
syn lagabreytinga, samningu
frumvarpa, samráð við undirbún-
ing og gerð frumvarpa, mat á
áhrifum og margt fleira. Því mið-
ur heyrir til undantekninga að
þessum leiðbeiningum sé fylgt og
fyrir bragðið koma frumvörp fyrir
Alþingi frá framkvæmdavaldinu
slælega unnin og í andstöðu við
hagsmunaaðila.
Það er mál að linni. Við getum
gert mun betur og endurvakið
traust til Alþingis. Það verður
ekki gert nema framkvæmdavald-
ið umgangist Alþingi af virðingu
og viðurkenni þrískiptingu rík-
isvaldsins. Jóhanna Sigurð-
ardóttir, forsætisráðherra af
gamla skólanum, á margt ólært í
þeim efnum.
Eftir Atla Gíslason
»Hvert stórmálið af
öðru frá ríkisstjórn-
inni hefur verið lagt
fyrir Alþingi illa karað,
í andstöðu við hags-
munaaðila og sum á síð-
ustu stundu …
Atli Gíslason
Höfundur er alþingismaður og var
formaður þingmannanefndar sem
fjallaði um skýrslu Rannsóknar-
nefndar Alþingis.
Forsætisráðherra
af gamla skólanum