Morgunblaðið - Sunnudagur - 10.02.2013, Síða 45

sem heldur minningu þeirra á lofti. Það er að segja
þeirra sem ekki hurfu með öllu. Og í liði þeirra sem
töpuðu voru ekki færri ungir menn sem börðust
ekki síður hetjulega og færðu oftar en ekki hina
endanlegu fórn. Enginn þeirra hafði beðið um þetta
stríð. Og sumar fórnirnar voru óþarfar, færðar fyrir
glannaskap eða mistök „sigurvegaranna“ eða þeirra
sem létu loks í minni pokann eða herforingja beggja,
sem voru utan skotfæris allan þann tíma sem stríðið
stóð. En hvað sem slíkum sannindum líður er ekki
kostur á að taka sagnfræðilega lýsingu mikið öðrum
tökum. Enda er eftirspurn lesenda oftast bundin
einstaklingum, og persónulegum ákvörðunum.
Óviljugir leiðtogar
Stjórnmálamenn eru eins og aðrir meðvitaðir um þá
ósanngirni sem tengist persónugervingu ákvarðana,
frægðar og fordæmingar. Meðal annars þess vegna
er algengt, eins og áður hefur verið nefnt í bréfi, að
metnaðarfullir einstaklingar í þeim hópi vilji helst
láta líta svo út að þeir séu dregnir nauðugir með
töngum til forystu og upphefðar. Jafnvel vandaðir
stjórnmálamenn hafa ítrekað tekið fram að persónu-
legur metnaður þeirra sjálfra hafi aldrei haft neitt
með það að gera að þeir hafi hlotið völd, ábyrgð eða
hefðarsæti. En þetta er óþarfur tepruháttur. Stund-
um er það svo að persónan, maðurinn sem valinn er
skiptir mestu máli í þeirri andrá, en ekki málstaður-
inn. Ef góð sátt ríkir í stjórnmálaflokki um hver
málstaðurinn er og sérstaklega áhersluefni þeirrar
tíðar og ekki veruleg átök um slíka þætti, þá skiptir
flokk eða hreyfingu mestu máli á því augnabliki að
finna rétta fólkið til forystu. Léleg forysta eða fram-
varðarsveit er góðum málstað eins og hvert annað
helsi. Skynji einstaklingur, eða hópur í kringum
hann, að sá kunni að hafa þá hæfileika sem flokki
eða þjóðfélagi séu gagnlegastir á því augnabliki er
ekkert á móti því að halda slíku á lofti.
Leitum skýringa
annars staðar
Tökum dæmi af fótbolta. Þar eru meginmarkmiðin
skýr. Menn vilja vinna leik, og svo leik eftir leik,
safna stigum og hampa að lokum bikar. Um þessi
markmið er ekki neinn ágreiningur innan félagsliðs.
Og þá þarf að finna réttu mennina. Röskan þjálfara.
Þann sem getur varið mark betur en aðrir. Þá sem
geta staðið sig í vörn. Þá sem geta gefið frá sér
bolta á réttu augnabliki og þá sem geta potað bolta í
net af meiri lipurð en aðrir menn. Það eru þessi lög-
mál sem hafa orðið til þess að þeir Ronaldo og
Messí fá, hvor fyrir sig, mun hærri laun en Jóhanna
Sigurðardóttir, sem sumir telja eðlilegt að launa-
kerfi jarðarinnar sé miðað við. Þeir tveir eru með
himinhá laun og samt heyrist ekkert um að kvartað
sé yfir því hve tryllingslega há launin séu. Launin
þeirra miðast annars vegar við árangur og hins veg-
ar við eftirspurn og framboð. Og á þann kvarða
horft verður því ekki á móti mælt að laun Jóhönnu
Sigurðardóttur eru svimandi há.
Nýr formaður,
fornfálegt far
Árni Páll Árnason tilkynnti í vikunni að hann hefði
ákveðið, eftir nokkra umhugsun, að ekki væru efni
til þess að Jóhönnu yrði ýtt út úr ríkisstjórn fyrir
sig.
Nýr formaður í flokki á ekki að byrja feril sinn
með slíkum látalátum. Í sigurvímunni hafði Árna
orðið á að tilkynna að hann væri að yfirfara hver að-
koma sín að ríkisstjórninni yrði. Þegar gleðin rjátl-
aðist af honum hafði honum verið sagt að hann réði
engu um þetta, enn sem komið væri. Og þá átti hann
bara að kannast við það. Jóhanna vildi ekki víkja og
síst fyrir Árna Páli. Skrifi hún ekki upp á afsagnar-
blaðið sjálf skiptir engu hvar Árni párar. Stein-
grímur J. vill ekki heldur hressa upp á laskaða Sam-
fylkingu á sinn kostnað. Hann hefur nóg með að
leitast við að lappa upp á sig.
En það er annað sem þó skiptir mestu. Enn sem
komið er hefur Árni ekki sýnt að hann hafi upp á
nokkuð nýtt að bjóða. Flokkurinn hans skal áfram
vera einsmálsflokkur, með Brussel sem allra meina
bót. Tilþrif hans sjálfs við að bæta hag þeirra sem
verst standa á meðan hann var í ríkisstjórn skiluðu
engu. Raunar er sú umsögn meira að segja óviður-
kvæmilegar ýkjur. Hvaða erindi ætti hann því að
eiga í ríkisstjórn? Hann getur ekki beðið hærra fyrir
Brussel eða andskotast betur í stjórnarskrá landsins
en Jóhanna. Eða er það?
Morgunblaðið/RAX
10.2. 2013 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 45