Morgunblaðið - 08.03.2014, Blaðsíða 31

31
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. MARS 2014
Þorstinn slökktur Álftir fá sér sopa í gegnum snjóinn á Seltjarnarnesi. Flestar íslenskar álftir dvelja á Bretlandseyjum yfir vetrarmánuðina en um ein af hverjum tíu hefur vetursetu á Íslandi.
Ómar
Í aðdraganda síðustu
kosninga ályktuðu
flokksþing Framsókn-
arflokksins og lands-
fundur Sjálfstæð-
isflokksins mjög ákveðið
að aðild að ESB sam-
ræmdist ekki hags-
munum Íslands. Þessar
samkomur hafa æðsta
vald um stefnumótun
viðkomandi flokka og
ber kjörnum fulltrúum
þeirra að framkvæma
stefnuna eftir því sem
þeim er unnt til næsta
flokksþings. Í kosning-
unum í fyrravor unnu
þessir flokkar báðir góða
sigra en fráfarandi
stjórnarflokkar biðu af-
hroð. Sigurvegararnir
mynduðu ríkisstjórn svo
sem vænta mátti og í
málefnasamningi hennar
var ákveðið að láta gera
úttekt á stöðu Evrópu-
mála. Í framhaldi af
þeirri úttekt yrðu næstu
skref ákveðin, hvað varð-
aði aðlögunarferli Íslands að ESB. Þó
yrði ekki haldið áfram aðlög-
unarviðræðum, sem fyrrverandi rík-
isstjórn hafði frestað, nema að und-
angenginni þjóðaratkvæðagreiðslu.
Utanríkisráðherra fól Hagfræðistofn-
un Háskóla Íslands að annast fram-
angreinda úttekt. Það var eðlilegt val
því ekki eru margar stofnanir hér-
lendis líklegri til að vera hafnar yfir
gagnrýni og til að skila trúverðugri
niðurstöðu.
Vönduð skýrsla
Nú hefur Hagfræðistofnun skilað ít-
arlegri skýrslu um stöðu mála hjá
ESB og horfur í aðlögunarviðræðum
Íslendinga og er skýrslan aðgengileg á
netinu. Í stuttu máli er það ljóst að
undanþágur frá reglum ESB eru ekki
fáanlegar nema þá tímabundnar.
Enda segir orðrétt í skýrslunni (bls.
65): „Í samanteknu máli má því segja
að erfitt geti reynst að ná fram var-
anlegum undanþágum frá reglum
sambandsréttar í þeirri
merkingu sem hér er lögð
í það orðasamband. Það á
sérstaklega við á sviði
fiskveiða og landbún-
aðarmála þar sem stefnan
er sameiginleg og Evr-
ópusambandið fer að
mestu leyti eitt með laga-
setningarvald.“
Óhætt er að fullyrða að
skýrslan er vönduð, var-
færin og mjög trúverðug,
greinir stöðuna af hóf-
semi en með sterkum
rökum. Þrátt fyrir viku-
langa umræðu á Alþingi,
þar sem stjórnarand-
staðan beitti miklu mál-
þófi, gat hún ekki borið
neinar niðurstöður
skýrslunnar til baka.
500 ræður um
fundarstjórn
Um 500 ræður voru
fluttar undir liðnum
fundarstjórn forseta.
Það sjá það allir að einn-
ar til tveggja mínútna
innhlaup um fund-
arstjórn felur ekki í sér
málefnalega uppbyggðar
ræður um eitt höfuðmál íslenskra
stjórnmála. Út á fundarstjórn forseta
var ekkert að setja. Þetta var málþóf.
Það var mjög leitt að vikan skyldi ekki
nýtast betur í málefnalegar umræður
um skýrslu Hagfræðistofnunar. Það er
mikilvægt að finna leiðir til að kynna
hana betur fyrir þjóðinni, vegna þess
að skýrslan tekur af öll tvímæli um að
það er rökrétt niðurstaða að hætta við-
ræðum við Evrópusambandið.
Undanþágur fást ekki
Það er þýðingarlaust að elta þann
draum lengur, að okkur bjóðist við-
unandi undanþágur eða sérlausnir
vegna nauðsynja eða sérstöðu Íslands í
frekari aðlögunarviðræðum. Það er því
einboðið að draga til baka umsókn okk-
ar að ESB eins og þingsályktun-
artillaga ríkisstjórnarinnar kveður á
um.
Eftir Sigrúnu
Magnúsdóttur
» Þrátt fyrir
vikulanga
umræðu á Al-
þingi, þar sem
stjórnarand-
staðan beitti
miklu málþófi,
gat hún ekki
borið neinar
niðurstöður
skýrslunnar til
baka.
Sigrún Magnúsdóttir
Höfundur er þingflokksformaður
Framsóknarflokksins.
Heiðarleg skýrsla
Hagfræðistofnunar
Gremja stjórn-
arandstöðunnar yfir
úrslitum alþingiskosn-
inganna, þegar þjóðin
gaf fyrri ríkisstjórn
langt nef, er mikil og
harmagrátur þeirra á
þingi og í Baugs-
miðlum yfirgengileg-
ur. Draumsýn krata
um Gullna hliðið í
Brussel er brostin og
hillingar vellaunaðra embætta við
ESB-hirðina að hverfa. Krafan um
þjóðaratkvæðagreiðslu um hjart-
ansmál fyrri ríkisstjórnar er í raun
krafa um endurtekningu á alþing-
iskosningunum. Þeir sem töpuðu
neita að sætta sig við skýr skilaboð
þjóðarinnar í alþingiskosning-
unum. Eftir að hafa logið að þjóð-
inni um aðildarskilmála Evrópu-
sambandsins, logið til um
aðlögunarferli stjórnarráðs og
ráðuneyta, reynt á ólögmætan hátt
að kollvarpa stjórnarskrá lýðveld-
isins og margítrekað reynt með að-
stoð ESB að koma ólögmætum
Icesave-kröfum skjólstæðinga
sinna á herðar landsmanna og í of-
análag ástundað stærstu norna-
veiðar nútímans á stjórnmála-
andstæðingum, hrína kratar og
Vinstri grænir í einum kór: „Kosn-
ingasvik!“
Greinilega telja stjórnarand-
stöðuflokkarnir heilt kjörtímabil
án þess að rifna á límingunum
duga til að ómerkja niðurstöður
komandi alþingiskosninga. Hafi
þeim í eitt skipti tekist að hanga
saman út kjörtímabilið megi af-
nema alþingiskosningar eftir það.
Hamast er á formönnum stjórn-
arflokkanna, sérstaklega á Bjarna
Benediktssyni, formanni Sjálfstæð-
isflokksins, rétt eins og hann hafi
lofað þjóðaratkvæðagreiðslu um
eina stefnumál fyrri ríkisstjórnar,
sem henni tókst ekki að ljúka á
fyrsta heila kjörtímabili vinstri
stjórnar á Íslandi. Síðustu alþing-
iskosningar urðu, hvað Evrópu-
sambandið snertir, val milli flokka
sem annaðhvort vildu halda áfram
að ljúga að þjóðinni
um „varanlegar“ und-
anþágur og óskil-
greint innihald í
óskilgreindum pakka
eða flokka sem töldu
hagsmunum Íslands
betur borgið utan
ESB. Þeir sem vildu
halda blekking-
arleiknum áfram biðu
stærsta stjórn-
málaósigur í sögu lýð-
veldisins. Geta skila-
boðin verið skýrari?
Bjarni Benediktsson og Sig-
mundur Davíð Gunnlaugsson vinna
alfarið samkvæmt stefnu rík-
isstjórnarflokkanna sem þeir leiða,
þegar ríkisstjórnin leggur fram til-
lögu um afturköllun umsóknar um
aðild Íslands að ESB. Fyrri rík-
isstjórn neitaði þjóðinni um að-
komu í þessu stóra máli en sendi
engu að síður án umboðs hennar
umsókn fyrir hönd Íslands. Ekki
var heldur haft samráð við forseta
Íslands eins og stjórnarskráin
mælir fyrir um (16. grein). Þetta
er siður Evrópusambandssinna að
nota völdin til að færa fólk á bak
við ljósið og síðan á að „leyfa“ því
að taka afstöðu, þegar búið er að
aðlaga stjórnskipun og stjórn-
arskrá samfélagsins að stjórn Evr-
ópusambandsins og einungis form-
leg staðfesting eftir. Jóhanna
Sigurðardóttir, Össur Skarphéð-
insson og Steingrímur Sigfússon
vilja öll komast á blað búrókrat-
anna í Brussel og skiptir engu,
þótt fórna megi þjóðinni fyrir það.
Össur Skarphéðinsson, fv. utanrík-
isráðherra, meðborgari í Undra-
landi, lýsti því fjálglega á blaða-
mannafundi í Brussel, hvernig
sniðganga mætti regluverk ESB
og hvatti viðstadda fyrirmynd-
arheila ESB til slíkra dáða. Emb-
ættismönnum ESB ofbauð og
þurftu að setja ofan í við ráð-
herrann, sem varð að athlægi fyrir
vikið, sjálfum sér og íslensku þjóð-
inni til skammar.
Það besta, sem talsmenn stjórn-
arandstöðunnar líkt fyrri utanrík-
isráðherra gætu gert til að vinna
að fyrirgefningu og sátt lands-
manna, er að starfa með sér-
stökum saksóknara við að koma
lögum yfir þá fjármálaþrjóta sem
settu íslenska bankakerfið á hlið-
ina. En það þýðir aðskilnað við
fyrrverandi skjólstæðinga og eru
samfylkingarmenn reiðubúnir til
þess?
Seinheppnin eltir Vinstri græna
eins og vofa, þegar þeir nú leggja
til að gert verði „formlegt hlé“ á
aðildarumsókninni. Það gerði fyrri
ríkisstjórn fyrir síðustu alþing-
iskosningar. Vonandi átta Vinstri
grænir sig á því, að þeir voru sjálf-
ir með í þeirri ríkisstjórn. Hug-
takið grænn þýðir náttúrlega allt
annað en umhverfisvænn, þegar
lagt er til að sólin skuli setjast eft-
ir sólsetur.
Að afturkalla umsóknina um að-
ild að Evrópusambandinu er hið
eina rétta eins og komið er. Þá er
hringferð blekkingarferlisins lokið
og Alþingi tekur mikilvægt skref í
endurnýjun virðingar og tengsla
við þjóðina. Engar náttúruhamfar-
ir skapast við þá ákvörðun og ef
Íslendingar telja hag sínum betur
borgið innan ESB í framtíðinni
mun það koma síðar í ljós og at-
kvæðagreiðsla haldin um það mál
skv. tillögu ríkisstjórnarinnar. Ein-
mitt með sérstöku ákvæði um að-
komu þjóðarinnar um framvindu
málsins efnir ríkisstjórnin loforð
flokka sinna um þjóðaratkvæða-
greiðsluna. Sú atkvæðagreiðsla er
lýðræðisleg og á ekkert skylt við
kröfu stjórnarandstöðunnar um
sératkvæðagreiðslu um mál fyrri
ríkisstjórnar, sem send var út á
hafsauga í síðustu alþingiskosn-
ingum.
Eftir Gústaf Adolf
Skúlason » Þeir sem vildu halda
blekkingarleiknum
áfram biðu stærsta
stjórnmálaósigur í sögu
lýðveldisins. Geta skila-
boðin verið skýrari?
Gústaf Adolf Skúlason
Höfundur er fyrrv. ritari Smáfyr-
irtækjabandalags Evrópu.
Er ekkert að marka alþing-
iskosningar á Íslandi?