Morgunblaðið - Sunnudagur - 15.06.2014, Blaðsíða 42

„Þetta gerist hægt og sígandi, skulum við segja. Það er ekki eins og fólk bíði í röðum í búðinni eftir næstu sendingu af Water<Less buxum því allir vilji vera svo
rosalega umhverfisvænir. En því er heldur ekki að neita að fleiri og fleiri eru farnir að pæla í þessu,“ segir Lilja Bjarnadóttir, hjá Levi’s á Íslandi.
Morgunblaðið/Eggert
U
mrætt umhverfisverkefni
nefnist Water<Less og
gengur í stuttu máli út á
að minnka með afger-
andi hætti vatnsmagnið sem venju-
lega er notað til framleiðslu á galla-
buxum. Gallabuxurnar sem
framleiddar eru innan verkefnisins
bera samsvarandi merki til auð-
kenningar og hlutur línunnar innan
heildarframleiðslu Levi Strauss &
Co. verður sífellt fyrirferðarmeiri,
eins og Lilja Bjarnadóttir segir frá
en hún er rekstraraðili Levi’s á Ís-
landi. Water<Less gallabuxur má
fá í verslunum Levi’s hér á landi.
Árangurinn er ótrúlegur
„Buxurnar komu hingað til lands til-
tölulega fljótt í kjölfar þess að verk-
efninu var hleypt af stokkunum,“
segir Lilja. „Reyndar er það svo að
höfuðstöðvar Levi’s hafa oftast haft
meiri trú á Evrópumarkaðunum til
að taka við svona nýjungum heldur
en Bandaríkjamarkaði, telja Evr-
ópubúum sjálfsagt meira umhugað
um umhverfismál,“ bætir hún við og
kímir. En hvort heldur það skrifast
aðallega á Bandaríkjamenn eða
Evrópubúa er það staðreynd að ár-
angurinn sem þegar hefur náðst
með þessu framtaki er lyginni lík-
astur, um það vitna tölur sem liggja
fyrir. Til að byrja með er vatns-
magnið sem notað er í Water<Less
buxurnar 96% minna en í venjuleg-
ar buxur, og þegar hafa verið fram-
leidd um 13 milljón pör af Water-
<Less gallabuxum. Það er í sjálfu
sér eftirtektarverð tölfræði en hitt
er enn merkilegra að síðan 2011
hefur fyrirtækið þannið sparað
hvorki meira 172 milljón lítra af
vatni. Levi’s hefur í framhaldinu
gengið til samstarfs við Water.Org
en sú starfseining hefur með hönd-
um dreifingu hreins vatns til svæða
þar sem drykkjarvatn er af skorn-
um skammti.
Sama verð til neytenda
„Vatnslausu“ buxurnar fást hér á
landi í flestum vinsælustu sniðunum,
að sögn Lilju. Þar á meðal eru hin-
ar sígildu 501, ásamt 504, 508, 511
sem hafa verið meðal helstu tísku-
sniðanna síðustu misseri. „Flestar
„Red Tab“ buxurnar hafa verið fá-
anlegar í Water<Less línunni og
það er því ekki verið að takmarka
framtakið við tiltekið snið,“ bætir
Lilja við. Á vef Levi’s má einnig
lesa að þar á bæ er litið á vatns-
leysið sem lengri tíma verkefni og
verður það í fyllingu tímans heim-
fært á nánast alla framleiðslu fyr-
irtækisins. Aðspurð um það hvort
umhverfissinna viðskiptavinir þurfi
að borga meira fyrir gallabuxur
merktar Water<Less segir Lilja
svo ekki vera. „Þeir hjá Levi’s hafa
frá upphafi lagt áherslu á að það
verði ekki verðmunur á þessum
buxum til neytenda enda sé það
andstætt hugsuninni á bakvið fram-
takið að það kosti neytandann auka-
lega að leggja sitt af mörkum með
því að kaupa vatnslausar buxur. Um
leið hefur umfangsmikil úttekt átt
sér stað hjá Levi’s í þá átt að geng-
ið sé úr skugga um að þeirra birgj-
ar sem sjá fyrirtækinu fyrir bómull
til gallabuxnaframleiðslunnar sinni
sínu af sóma, búi rétt að starfsfólki
sínu og stundi sína starfsemi án
þess að níðast um of á umhverfinu.
Sama er að segja um bómullina; þó
hún sé fengin hjá vottuðum fram-
leiðendum þá hefur engum kostnaði
þar verið velt áfram út í verðið til
kaupendanna.“ Lilja segir gallabux-
ur úr umræddri hágæðabómull frá
vottuðum framleiðendum ekki vera
sérmerktar heldur sé þeim dreift
inn í framleiðsluna svo lítið beri á.
„Það er einfaldlega af því að fram-
boðið af slíkri bómull er ekki orðið
nægilegt ennþá til að láta vita af því
sérstaklega og þangað til öll fram-
leiðslan verður afgreidd með þess-
um hætti þá er vottaða bómullin í
buxnaformi á slám og hillum með
annarri bómull svo lítið beri á.
Water<Less-buxurnar eru aftur
á móti merktar sérstaklega með
lógói verkefnisins sem sýnir útlínur
vatnsdropa og í honum flatan lófa –
sem merkir stopp.“
Forstjórinn með gott fordæmi
Chip Bergh heitir forstjóri Levi’s og
hann hefur farið fyrir sínu fólki með
góðu fordæmi hvað minni vatns-
notkun varðar. Hann hefur um leið
biðlað til almennings að leggja sitt
af mörkum og þvo gallabuxurnar
ekki eins ótt og títt og flestum er
tamt að gera. Vatnið sem fer um
gallabuxurnar á lífsleiðinni skiptist
nefnilega að hans sögn 50/50 á tím-
ann sem buxurnar eru í framleiðslu
annars vegar og svo eftir að þær
koma í hendur eigandans hins veg-
ar. Það geta því allir lagt sitt af
mörkum til að minnka vatnið sem
fer í einar gallabuxur. Levi’s
hreinsa til að mynda allt vatn sem
fellur til áður en það fer í frárennsl-
ið.
Fleira býr þó hér að baki heldur
en einskær umhverfissjónarmið.
Harðkjarna gallabuxnafólk þvær
nefnilega gallabuxurnar sínar eins
sjaldan og hægt er og helst aldrei.
Það fer að sögn illa með uppáhalds
buxurnar að velta þeim ótt og títt
upp úr vatni og sápu. Hr. Bergh sat
til að mynda fyrir svörum í sjón-
varpssal í þætti tileinkuðum sjálf-
bærni og umhverfisvernd á vegum
viðskiptatímaritsins Fortune í síð-
asta mánuði. Þar upplýsti hann
meðal annars að hann hefði ekki
þvegið buxurnar sem hann klæddist
þar og þá í meira en ár! Uppskar
hann töluverðan klið úr röðum
áhorfenda í sjónvarpssal en hlæj-
andi fullvissaði forstjórinn viðstadda
um að þannig ætti maður að hirða
um Levi’s gallabuxur og þvo þær
ekki fyrr en í fulla hnefana.
Meðvitundin að aukast
Að sögn Lilju er enginn munur á
áferðinni eða efninu í Water<Less
og venjulegum buxum. „Það er það
sem mér finnst nú vera það flotta
við þetta allt saman, en það er svo
aftur á móti ef til vill ástæðan fyrir
því að fólk er ekki alltaf að átta sig
á þessu.“
Aðspurð segir Lilja að ákveðin
meðvitund um þetta sé að skapast
meðal viðskiptavina Levi’s búðanna
hér á landi, í Smáralind og Kringl-
unni. „Þetta er að gerast hægt og
sígandi, skulum við segja. Það er
ekki eins og fólk bíði í röðum í búð-
inni eftir næstu sendingu af Water-
<Less buxum því allir vilji vera svo
rosalega umhverfisvænir,“ segir
Lilja og hlær við. „En því er heldur
ekki að neita að það eru alltaf fleiri
og fleiri farnir að pæla í þessu og
það á ekki síst við um þá hlið mála
sem kalla mætti „slow fashion vs.
fast fashion“. Levi’s leggur áherslu
á að skipta við hráefnisbirgja sem
starfa í sátt við náttúru og menn, og
leitast um leið við að framleiða vöru
sem endist lengi“.
Skyldi Lilja fylgja forskrift for-
stjórans og taka hann sér til fyr-
irmyndar með þvott sinna Levi’s
gallabuxna? Myndi hún ganga í
gallabuxum sem ekki hafa verið
þvegnar í heilt ár?
Lilja skellir upp úr og hlær dátt.
„Nei, ég myndi kannski ekki treysta
mér til að ganga alveg svo langt.
En ég reyni samt sem áður að þvo
buxurnar mínar sjaldan og þær
þurfa að vera sýnilega notaðar til
þess að ég fáist til að setja þær í
þvottavélina. Gallabuxur, og þá sér-
staklega úr svokölluðu raw denim,
eins og var ávallt notað í gallabuxur
í gamla daga, verða alltaf flottari
eftir því sem þær eru notaðar
meira. Þær laga sig að eigandanum
og línum hans og passa því full-
komlega, upplitast hægt og rólega
með sínum einstaka hætti og verða
þannig hluti af þeim sem á þær.“
Þar er uppáhalds gallabuxunum rétt
lýst.
LEVI’S SKRÚFAR FYRIR KRANANN
Engin ástæða til að
væta gallabuxurnar lengur
Water<Less-buxurnar eru merktar sérstaklega með lógói verkefnisins sem
sýnir útlínur vatnsdropa og í honum flatan lófa – sem merkir stopp.
ÞAÐ ÞARF ÞÚSUNDIR LÍTRA AF VATNI TIL AÐ BÚA TIL EITT PAR AF GALLABUXUM. LEVI STRAUSS & CO., ELSTI OG ÞEKKTASTI GALLABUXNAFRAMLEIÐ-
ANDI Í HEIMI, HEFUR BREYTT UM KÚRS TIL AÐ DRAGA ÚR VATNSNOTKUN VIÐ FRAMLEIÐSLUNA. ÁRANGURINN ER ALLRAR ATHYGLI VERÐUR.
Jón Agnar Ólason jonagnar@mbl.is
* Forstjóri Levi’s,Chip Bergh,upplýsti í sjónvarps-
þætti að hann hefði
ekki þvegið bux-
urnar sem hann
klæddist þar og þá í
meira en ár!
42 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15.6. 2014
Föt og fylgihlutir