Straumhvörf - 15.01.1943, Blaðsíða 24

22
STRAUMHVÖRF
hennar. Nei, teljið oss ekki trú um,
að þar sé frelsi, sem ekkert er frelsi,
og réttlæti, þar sem ekkert er rétt-
læti. En af því, sem á undan er farið,
vaknar sú spurning í hugum vorum,
hve margir þeir muni vera, sem fúsir
væru til þess að fórna þessu málfrelsi
og trúfrelsi fyrir bætt lífsskilyrði
og efnahagslegt öryggi. Vér vilj-
um trúa á rétt hins góða; vér trú-
um á rétt einstaklingsins til þess að
lifa frjálsu menningarlífi, en vér höf-
um misst trúna á fögur orð í mann-
spillandi þjóðfélagi".
Svo mörg eru þau orð.
Ástæðan til þess að sá, er þetta
ritar, skuli dirfast að gera nýárs-
ræðu ríkisstjóra að umræðuefni, er
sú, að hann telur hana með því at-
hyglisverðasta, sem birzt hefur eftir
leiðtoga okkar íslenzku þjóðar. Ó-
sennilegt er eigi, ef áramótaræða
þessi hefði verið flutt af forseta eða
leiðtoga einhverra stórþjóðanna, þá
hefði hún vakið athygli um allan
heim. En af því hún er eftir ríkis-
stjóra lítillar þjóðar, sem auk þess
er sjálfri sér sundurþykk, þá vakti
hún enga athygli erlendis og jafnvel
harla litla meðal þeirra, sem talað
var til.
Ríkisstjóri íslands, Sveinn Björns-
son, á að baki sér langan og farsæl-
an starfsferil. Hann hefur fengið
langa þjálfun í skóla „diplomatiunn-
ar“. Árum saman gegndi hann mik-
ilvægu embætti erlendis fyrir þjóð
sína, og eigi verður annað séð, en
að í öllum embættisrekstri sínum hafi
hann fyrst og fremst hugsað um
hagsmunamál sinnar eigin þjóðar. —
Með sinni heiðvirðu og prúðmann-
legu framkomu gat hann sér góðan
orðstír, jafnt heima sem erlendis.
Það var því vandfundinn hæfari mað-
ur í ríkisstjóraembættið en Sveinn
Björnsson. Síðan hann tók við em-
bætti þessu, hefur hann sýnt, að hann
vill þjóð sinni allt hið bezta. Við ís-
lendingar megum því vera fyllilega
ánægðir með valið á þessum fyrsta
ríkisstjóra okkar. Við höfum fyllstu
ástæðu til að vera hreyknir af hon-
um, og við ættum að geta sameinast
sem einn maður um þetta einingar-
tákn hinnar íslenzku þjóðar. Og því,
sem slíkur maður segir, er vert að
gefa fyllsta gaum.
í nýársræðu ríkisstjóra, þar sem
hann talar um trúfrelsi, farast hon-
um meðal annars orð á þessa leið:
„Stundum er málfrelsinu beitt til þess
að gera lítið úr guðstrú okkar, jafn-
vel hæðst að henni. Og þá getur kom-
ið fyrir sum okkar, að vera svo veik
á svellinu, að við þorum ekki að
kannast við guðstrú gagnvart sjálfum
okkur og öðrum“.
Þetta er vissulega satt. Þrátt fyrir
trúfrelsi, kirkju og kristindóm, hefur
guðstrúnni hrakað. Eigi er þar kirkj-
unnar mönnum um að kenna. Mennt-
un og menning hafa miðað að því
að þroska heila manna, en tilfinn-
ingar hjartans, hin æðri „sentiment“
mannssálarinnar, hafa orðið að
lúta í lægra haldi fyrir holdlegri feg-
urðardýrkun og „eftirsókn eftir
vindi“. Maðurinn er farinn að dýrka
sjálfan sig. Og í fljótu bragði gæti
manni virzt, að býsna margir gætu
tekið undir með karlinum, sem sagði..