Fréttablaðið - 19.09.2013, Blaðsíða 24

19. september 2013 FIMMTUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is HELGAREFNI: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is DÆGURMÁL: Sara McMahon sara@frettabladid.is
VÍSIR: Kristján Hjálmarsson, kristjan@visir.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
FRÁ DEGI
TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
Fréttir berast af því að ríkisstjórnin – eða
einhverjir aðilar innan hennar – séu að
hugleiða 400 milljóna króna niðurskurð á
framlögum til Kvikmyndasjóðs á næsta
ári. Með þessu væri verið að gera sömu
mistök og síðasta ríkisstjórn gerði með
því að kippa teppinu undan ört vaxandi
atvinnugrein sem ungt fólk sækir í og
skilar íslenskum menningarafurðum sem
markaður er fyrir um allan heim.
En er þetta skynsamleg stefna út frá
krónum og aurum? Til er ítarleg skýrsla
um alla kvikmyndaframleiðslu á Íslandi
(2006-2010) sem sýnir okkur hvaða áhrif
þessi niðurskurður hefði. Skoðum dæmið:
400 milljóna króna niðurskurður Kvik-
myndasjóðs mun líka þýða sparnað í
atvinnuvegaráðuneytinu vegna laga um
endurgreiðslu til kvikmynda upp á 240
milljónir. Samtals mun ríkissjóður því
spara 640 milljónir króna.
Ef þessum 640 milljónum er hins vegar
varið til kvikmyndagerðar munu fram-
leiðendur bæta við þær innlendu fjár-
magni upp á 1.040 milljónir og draga
til landsins erlent fjármagn upp á 1.120
milljónir, svo hér yrðu framleiddar kvik-
myndir fyrir 2,8 milljarða króna.
Einungis launaskattar í ríkissjóð af
þessari framleiðslu næmu 670 milljónum
eða nokkru hærri upphæð en þær 640
milljónir sem spöruðust.
Þá eru ótaldar aðrar beinar og óbein-
ar tekjur ríkissjóðs af þessari starfsemi
og þau efnahagslegu áhrif sem íslenskar
kvikmyndir hafa á greinar eins og ferða-
mannaiðnaðinn. Það er því erfitt að sjá
að þetta séu skynsamlegar hugmyndir út
frá fjárhagslegu sjónarmiði.
Hin hlið þessa máls og jafnvel enn
mikilvægari er sú að með því að leggja
fram þessa fjármuni fáum við íslenskar
kvikmyndir, sjónvarpsþáttaraðir og
heimildarmyndir sem auðga menningu
okkar og eru mikilvægur þáttur í uppeldi
og sjálfsmynd þjóðarinnar í myndheimi
samtímans.
Í umræðunni hefur því líka verið
haldið fram að framlög til Kvikmynda-
sjóðs séu illa fjármögnuð. Sú fullyrðing
stenst ekki skoðun því leiðréttingin sem
síðasta ríkisstjórn gerði á framlögum til
Kvikmyndasjóðs er fjármögnuð með arð-
greiðslum af hlut ríkisins í bönkunum –
sem skila sér með miklum ágætum eins
og allir vita.
Reiknum dæmið
um Kvikmyndasjóð
MENNING
Björn B.
Björnsson
kvikmyndagerðar-
maður
F
réttablaðið sagði í gær litla frétt af því að Mjólkursam-
salan hefði fargað nokkrum tugum kílóa af svissneskum
Gruyère-osti, sem fluttur var inn fyrir mistök, í trássi við
opinbera reglugerð.
Mistökin voru þau að osturinn er úr ógerilsneyddri
mjólk, en ekki gerilsneyddri. Auk þess var hann of ungur; ekki
nema þriggja mánaða, en ríkisvaldið telur að Gruyère-ostur verði
að vera orðinn sex mánaða til að flytja megi hann inn og leyfa
Íslendingum að kaupa hann og leggja sér til munns.
Forstjóri MS sagði í samtali við
blaðið að eðlilegt hefði verið að
eyða ostinum. Og auðvitað er eðli-
legt að fyrirtæki fari eftir lögum
og reglum. Það er hins vegar
ekkert eðlilegt við reglugerðina
sem bannar innflutning á ostum
úr ógerilsneyddri mjólk, nema þeir
séu þá orðnir svo og svo gamlir.
Reglurnar eru í orði kveðnu settar til að vernda annars vegar
búfé fyrir smitsjúkdómum frá útlöndum og hins vegar til að vernda
neytendur fyrir hugsanlegum matarsýkingum vegna listeríu. Rökin
um dýrasjúkdómana eru ósannfærandi; menn eru lítið í því að fóðra
húsdýr á osti sem kostar 9.000 krónur út úr búð. Neytendaverndar-
rökin eru nærtækari.
En Gruyère-osturinn er lögleg vara í framleiðslulandinu og
miklu víðar, til dæmis í Evrópusambandinu öllu. Hann er fram-
leiddur samkvæmt aldalangri hefð og undir ströngu gæðaeftirliti.
Það eru engar vísbendingar um að fólk í öðrum Evrópulöndum
hrynji niður úr matarsýkingum vegna ostaneyzlu, og því síður
að Íslendingar komi fárveikir heim úr fríinu eftir að hafa borðað
evrópska osta úr ógerilsneyddri mjólk.
Raunar var ferðamönnum í fyrrasumar leyft að hafa með sér eitt
kíló af osti úr hrámjólk til landsins. Ekkert hefur heldur frétzt af
ótímabærum dauðsföllum matgæðinga eftir að breytingin var gerð.
Enda er reglugerðin bara yfirskin. Hún er svokölluð tæknileg
viðskiptahindrun, hugsuð til að verja íslenzka ostaframleiðslu fyrir
erlendri samkeppni. Hún hefur í raun ekkert með heilbrigði manna
og skepna að gera.
Þetta heimskulega innflutningsbann hefur þó óvæntar hliðar-
verkanir. Á meðan stjórnvöld banna innflutning á ostum úr ógeril-
sneyddri mjólk geta þau ekki orðið við beiðni Beint frá býli, sem
eru samtök bænda sem selja heimagerðar afurðir, um að leyfa
framleiðslu á ógerilsneyddum, íslenzkum ostum. Samt hefur verið
mælt með slíku í tveimur opinberum skýrslum. Samtökin hafa líka
réttilega bent á að ekki hefur orðið vart við neinn bráðadauða hjá
bændum sem drekka mjólkina sína ógerilsneydda beint úr tank-
inum, enda hefur hreinlæti við framleiðsluna tekið gífurlegum
framförum. Þannig koma þessar vitlausu reglur niður á framþróun
í íslenzkum landbúnaði.
Samt eru engar líkur á að þeim verði breytt í bili. Sigurður
Ingi Jóhannsson landbúnaðarráðherra, sem gæti beitt sér fyrir
breytingu á reglunum, var sem óbreyttur þingmaður ekki hrifinn
af því þegar áformað var í fyrra að leyfa ferðamönnum að taka með
sér ógerilsneydda osta til landsins. Hann sagði að ráðagerðin væri
óskiljanleg, gæti haft „alvarlegar afleiðingar“ og heilt kíló af osti
væri „frekar óhóflegt“.
Rúmu ári og einu ráðherraembætti síðar er mjög ólíklegt að hann
viðurkenni að hann hafi verið að grínast.
Hvaða vit er í reglum um ostainnflutning?
Útlendu
drápsostarnir
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
Frosti dregur í land
Frosti Sigurjónsson, formaður efna-
hags- og viðskiptanefndar þingsins,
lýsti þeirri skoðun sinni á Alþingi í
fyrradag að þeir sem þegar hefðu
notið einhvers konar skuldaleiðrétt-
ingaraðgerða af hálfu stjórnvalda, til
dæmis farið í gegnum 110 prósenta
leiðina, skyldu ekki fá frekari leiðrétt-
ingu þegar ríkisstjórnin ræðst í stóru
skuldaniðurfellinguna sína.
Það yrði einfaldlega ekki
sanngjarnt. Þetta kom öllum
mjög í opna skjöldu (þótt
reyndar hefði komið fram
í Fréttablaðinu í ágúst
að þetta væri einmitt
meðal þess sem
sérfræðingahópur
Sigmundar Davíðs
um málið mundi
skoða). Í gær dró svo Frosti í land; vel
gæti verið að 110 prósenta-hópurinn
fengi frekari leiðréttingu. Og hann
áréttaði að hann væri bara þing-
maður og réði þessu svo sem ekki.
… aftur
Þetta er í annað sinn á stuttum tíma
sem Frosti þarf að bakka með
ummæli sín. Í fyrra skiptið ræddi
hann um starfsleyfi Dróma og
sagði að það yrði ekki endur-
nýjað. Daginn eftir þurfti
Frosti að taka fram, eins og
í gær, að hann væri nú bara
þingmaður og réði þessu
ekki. Frosti þarf að
fara að gæta að því
hvað hann lætur út
úr sér.
Hrekklausir Sjallamenn
Jafnréttisstofa gerði athugasemd við
það að til stæði að halda svokallað
„Dirty Night“ í Sjallanum á Akureyri.
Þar átti að bjóða upp á undirfata-
sýningu, dansbúr og glaðning
fyrir leðurklæddar konur. Úr varð
að kvöldið var blásið af. Akureyri
vikublað ræddi í gær við einn af for-
svarsmönnum Sjallans, sem hafði
þetta að segja um málið: „Við
misskildum hvernig þetta kvöld
ætti að vera og um leið og við
sáum hvað þetta væri þá ákváðum
við að bakka út úr þessu.“ Það er
svo sem ágætt hjá Sjallamönnum
að viðurkenna þetta. Eftir
stendur spurningin um það
hvað þeir héldu eiginlega
að Dirty Night væri.
stigur@frettabladid.is