Fréttablaðið - 19.09.2013, Blaðsíða 30

Fréttablaðið - 19.09.2013, Blaðsíða 30
19. september 2013 FIMMTUDAGUR| SKOÐUN | 30 Í leiðara Fréttablaðsins sl. laugardag (14.9) ræðir Ólafur Stephensen um vanda Landspítalans og hvernig hann hljóti og verði að blasa við Krist- jáni Þór Júlíussyni heil- brigðisráðherra. Margt hefur verið rætt og skrifað um vanda spítalans, eink- um lyflækningasviðs, und- anfarnar vikur og mánuði. Greining Ólafs er að mörgu leyti rétt, en fíl- arnir eru fleiri en einn. Að mínu mati eru fílarnir í postulínsbúðinni a.m.k. þrír og þeir eru allstórir. Sá fíll sem Ólafur nefnir er að mínu mati ekki sá mikilvægasti, þ.e.a.s. að íslenskt heilbrigðis- starfsfólk starfi á alþjóðlegum samkeppnismarkaði, og geti fengið betur borgaða vinnu nánast hvar sem er í hinum vestræna heimi. Vissulega skiptir þetta máli, en launakjör hafa aldrei verið það sem togað hefur íslenska lækna heim aftur að loknu sérnámi erlendis. Þar hafa meiru ráðið fjölskylduþættir og tækifæri til að byggja upp góða þjónustu. Fíll númer tvö er sú staðreynd að starfsfólk Landspítalans hefur sl. áratugi, allt frá því að undirrit- aður byrjaði að fylgjast þar með, ekki getað treyst því að spítalinn virði gerða kjarasamninga. Öll vafaatriði hafa alltaf verið túlkuð spítalanum í hag, yfirvinna greidd seint, illa eða ekki. Hvíldartími ekki virtur, frítökuréttur ekki virtur og þannig mætti lengi telja. Ef starfsmenn spítalans gætu alltaf treyst því að þeir fengju alla sína vinnu og framlag til spítalans greitt þá myndi viðhorf þeirra til spítalans sem vinnuveit- enda sennilega breytast. Stærsti fíllinn En stærsti fíllinn er líklega spítalinn sjálfur. Aðstaðan sem starfsfólki er boðin upp á og aðstaðan sem er ætlast til að við sem starfsfólk bjóðum veiku fólki upp á er fyrir neðan allar hellur og langt frá því sem er ásættanlegt. Læknar sem hafa verið í sérnámi erlendis á vel búnum háskólasjúkrahúsum á góðum launum, með vinnuveit- endur sem meta þá mikils, hafa ekki mikið að sækja á Landspítal- ann. Unglæknar sem fara utan í sérnám um þessar mundir kveðja ekki spítalann með söknuði. Alla þessa fíla þarf heilbrigðis- ráðherra að sjá og reka út úr búðinni. Um fíl nr. 1 verður lík- lega tekist á í kjarasamningum og ráðherra getur beitt sér til að samningamenn hans horfi þar á stöðuna eins og hún er. Fíll nr. 2 fellur líklega undir húsbóndavald ráðherrans gagnvart yfirstjórn spítalans og ætti að vera auðrek- inn. Fíl nr. 3 þarf ráðherra hins vegar að koma út úr ríkisstjórnar- herberginu. Hann þarf að koma ráðherrum ríkisstjórnarinnar í skilning um að án ákvörðunar um að byggja nýjan spítala eru allar hinar aðgerðirnar og inngripin bara tímabundinn plástur á sárin. Þrír fílar Í stefnuyfirlýsingu ríkis- stjórnarinnar er því slegið föstu að öflugt atvinnulíf sé undirstaða vaxtar og velferðar. Fram kemur að ríkisstjórnin muni leggja kapp á að skapa starfsumhverfi sem ýtir undir fjárfestingu og fjölgun starfa, ekki síst hjá litlum og meðalstórum fyrirtækjum. Sérstök áhersla verði lögð á vöxt útflutningsgreina, nýsköpun og nýtingu vaxtartæki- færa framtíðarinnar, auk þess sem tryggja á jafnræði gagnvart lögum. Samtök iðnaðarins lýstu sig strax í vor reiðubúin að starfa með nýrri ríkisstjórn og stjórn- völdum og leggja m.a. fram vel ígrundaðar áætlanir og útfærslur á lykilverkefnum til að vinna að settu marki. Hlutur tækni- og hugverka- iðnaðar á Íslandi hefur vaxið hröðum skrefum á undanförnum árum og nemur nú um 20% af gjaldeyristekjum þjóðarinnar. Hundruð frumkvöðla- og sprota- fyrirtækja hafa sprottið upp og tugir tæknifyrirtækja hafa náð góðri fótfestu á alþjóðlegum mörkuðum á fjölbreyttum sér- sviðum. Aðgangur að náttúru- auðlindum takmarkar ekki vöxt þessara fyrirtækja – sem fyrst og fremst byggir á mannauði, þekkingu, menntun og alþjóð- legum markaðstengslum. Þrátt fyrir góðan árang- ur í uppbyggingu þessara fyrirtækja hér á landi er ástæða til að hafa áhyggjur af vaxandi fjölda fólks og fyrirtækja á leið úr landi. Flutt úr landi Það sem af er ári hafa nokkur vaxandi tækni- fyrirtæki í Samtökum sprotafyrirtækja flutt úr landi ásamt dýrmætu starfs- fólki. Á sama tíma eru margar nágrannaþjóðir okkar í mark- vissum aðgerðum að styðja við nýsköpun og í mikilli sókn að laða til sín nýsköpunarfyrirtæki, t.d. Bretland. Þessari þróun þarf að snúa við – við höfum þegar tapað allt of mörgum fyrirtækjum og allt of mörgum dýrmætum einstak- lingum úr landi. Þá skiptir öllu máli að hafa gjaldmiðil án hafta sem gjald- gengur er á alþjóðamarkaði, sam- keppnishæft starfsumhverfi og virk tengsl við helstu markaðs- svæði. Stöðvun verkefnis sem felur í sér bætta hagtölugerð um íslenskan iðnað sem til stóð að fjármagna með IPA-stuðningi er ekki til þess fallin að bæta upplýsingar um stöðu og þróun greinarinnar. Í stefnumótun tækni- og hug- verkaiðnaðarins kemur fram sú framtíðarsýn að Ísland verði aðlaðandi miðstöð tækni- og hug- verkafyrirtækja sem grunnstoð í útflutningi og jákvæðum við- skiptajöfnuði. Skilgreind hafa verið áhersluverkefni sem miða að því að bæta forsendur grein- anna og flýta fyrir uppbyggingu og árangri. Flest snúast þau um að ná umbótum í starfsumhverfi fyrirtækja almennt og ná því í raun langt út fyrir raðir tækni- og hugverkafyrirtækja. Nefna má bætta hagtölugerð til að fylgj- ast með árangri og uppbyggingu, eflingu Tækniþróunar sjóðs og aukið svigrúm í endurgreiðslum vegna rannsókna og þróunar, verkefnið „Betri þjónusta fyrir minna fé“, meiri áherslu á grunnmenntun í raunvísindum og tækni, einföldun reglna og skattahvata til að laða hæfileika- ríkt fólk til starfa á Íslandi og afnám gjaldeyrishafta. Fyrirtæki í tækni- og hug- verkaiðnaði hafa mörg hver góða möguleika á vexti og útflutningi og þau hafa möguleika á að skapa verðmæt og vel launuð störf séu réttu forsendurnar fyrir hendi. Staða tækni- og hugverkafyrirtækja á Íslandi Umræða um forsendu- brest á húsnæðislána- markaði, möguleika á skuldaniðurfærslu vegna hans og aðferðir til að færa þann kostnað á erlenda kröfuhafa, hefur þakið marga fermetra á blöðum landsmanna undanfarin misseri. Það kemur kannski ekki á óvart, enda þungamiðja nýlegrar kosningabaráttu og samkvæmt orðum for- sætisráðherra róttækasta aðgerð stjórnvalda nokkurs staðar í ver- öldinni í þágu skuldsettra heim- ila. Það sem kemur öllu meira á óvart er hversu ógagnsæ umræð- an hefur verið, sérstaklega í ljósi þess um hversu umfangsmikið mál er að ræða. Ein af höfuð- ástæðum þess hve ógagnsæ hún hefur reynst er sú beina tenging sem hefur verið búin til á milli skuldaniðurfærslu og uppgjörs við kröfuhafa gömlu bankanna. Sterk rök og forsendur eru fyrir því að ná hagfelldu upp- gjöri við kröfuhafa bankanna. Ef tryggja á ytri sjálfbærni hag- kerfisins og skilyrði fyrir afnámi hafta verður ekki hægt að greiða útistandandi kröfur að fullu á gengi dagsins í dag. Um þetta eru flestir sam- mála. Með hliðsjón af þessu er hagfelld niður- staða í uppgjöri við kröfu- hafa gömlu bankanna forsenda fyrir afnámi gjaldeyrishafta. Þannig mætti segja að þessi tvö mál tengist ófrávíkjan- lega og séu tvær hliðar á sama peningi. Veikari samningsstaða Það sama á ekki við um niður- færslu höfuðstóls húsnæðislána. Sú aðgerð tengist áðurnefndu afnámi hafta og samningum við kröfuhafa ekki að öðru leyti en því að fjármögnun hennar myndi reynast ríkissjóði auðveldari ef hagfelld niðurstaða næst í upp- gjöri við kröfuhafa. Þvert á móti má færa fyrir því rök að samn- ingsstaða gagnvart kröfuhöfum verði veikari og útfærsla afnáms hafta flóknari ef nauðsyn þykir að tengja þær aðgerðir við niður- færslu húsnæðislána. Rétt er að undirstrika að mark- mið þessarar greinar er ekki að meta efnahagslegar afleiðingar eða réttmæti skuldaniðurfærslu. Sitt sýnist hverjum eins og geng- ur og gerist með aðrar milli- færslur á vegum hins opinbera. Það er aftur á móti grundvallar- krafa að gagnsæi ríki í pólitískri umræðu, sér í lagi þegar um jafn umfangsmikið mál er að ræða. Niðurfærsla skulda verður aldrei ókeypis eða algjörlega laus við neikvæðar afleiðingar. Það er pólitísk ákvörðun hvort ráðast skuli í hana og eðlilegt að stjórn- málamenn ræði hana á þeim grundvelli. Afnám hafta er aftur á móti lykilþáttur í efnahagslegri upp- byggingu Íslands og þar með bættum lífskjörum allra Íslend- inga til lengri tíma. Til að hægt sé að losa höftin þarf að liggja fyrir skynsamleg og hagfelld útfærsla á uppgjöri við kröfuhafa gömlu bankanna. Það er afar óheppilegt ef mótun tillagna og ákvörðun um niðurfærslu skulda tefur fyrir eða eykur flækjustig þess ferlis, enda um tvær aðskildar ákvarð- anir og aðgerðir að ræða. Þar er því um sitthvorn peninginn að ræða í orðsins fyllstu merkingu. Tvær hliðar á sama eða sitthvorum peningnum? HEILBRIGÐIS- MÁL Ólafur Þór Gunn- arsson lyf- og öldrunar- læknir á lyfl ækninga sviði Landspítalans ➜ Alla þessa fíla þarf heilbrigðisráðherra að sjá og reka út úr búðinni. ➜ Það sem af er ári hafa nokkur vaxandi tæknifyrir- tæki í Samtökum sprota- fyrirtækja fl utt úr landi ásamt dýrmætu starfsfólki. ➜ Niðurfærsla skulda verður aldrei ókeypis eða algjörlega laus við neikvæðar afl eiðingar. ATVINNULÍF Svana Helen Björnsdóttir formaður Samtaka iðnaðarins FJÁRMÁL Frosti Ólafsson framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs Íslands AF NETINU Einfaldar og gómsætar kjúklinga- kræsingar frá Nönnu Rögnvaldar. NÝ BÓK FRÁ NÖNNU! 5 0 S P E N N A N D I K J Ú K L I N G A R É T T I R Hægsteiktir, snöggsteiktir, grillaðir, djúpsteiktir, heit- reyktir, pottréttir, smáréttir, salöt, súpur og afgangar. Smakk í boði Útgáfuhóf í Eymundsson Austurstræti fimmtudaginn 19. sept. kl. 17 Mikilvæg en fl ókin viðfangsefni Mér finnst mikilvægt að kannað verði betur hvernig losun hafta tengist vali á stefnu í gjaldeyris- og gengismálum og hvort kostir í þeim efnum geri losun haftanna auðveldari. Einnig ættum við að nýta okkur þá möguleika sem kunna að skapast í þessu mikla hagsmunamáli þjóðarinnar, í gegnum aðildarumsókn að Evrópusambandinu. http://blog.pressan.is Oddný G. Harðardóttir Bara ein leiðrétting Fjölmiðlar og þingmenn virðast hissa á, að skuldarar fái ekki nema eina leiðréttingu á svokölluðum „forsendubresti“. Frosti Sigurjónsson leiðrétti þetta á þingi í gær. Breytingin frá fyrra ástandi sé sú, að þeir, sem áður fengu ekki leiðrétt- ingu, fái hana í vetur. Í fjárlögum næsta árs verður gert ráð fyrir upphæðum inn og út. Þær fela í sér, að gömlu bank- arnir borgi allt, þótt ekki sé byrjað að semja við þá. Kannski gerist það með eignarnámi í þrotabúunum. Þetta verður spennandi gósentími lagatækna. Bara á að laga stöðu þeirra, er standa betur, enda standa þeir nær hjarta Sigmundar Davíðs og Bjarna. http://www.jonas.is/ Jónas Kristjánsson
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.