Fréttablaðið - 15.05.2014, Qupperneq 2

15. maí 2014 FIMMTUDAGUR| FRÉTTIR | 2
Benni, skiptir sköpun sköpum?
„Af hverju í ósköpunum?“
Tónlistarmaðurinn Benni Hemm Hemm,
Benedikt Hermann Hermannsson, fjallar um
fyrirbærið sköpun í meistaraverkefni sínu við
Listaháskóla Íslands.
SAMFÉLAGSMÁL Mörg dæmi eru um
að myndum af ungu fólki í sam-
förum sé dreift í gegnum sam-
skiptasíðuna Snapchat án vitneskju
þeirra sem á myndunum eru. Sér-
staklega er algengt að myndum af
grunlausum stúlkum sé dreift.
Myndatökurnar virðast hafa náð
vinsældum hjá ungu fólki og er í
einhverjum tilfellum um að ræða
mönunarleiki hjá vinahópum. Sam-
skiptaforritið Snapchat á að vera
þess eðlis að myndir eyðast eftir
nokkrar sekúndur en auðvelt er
að vista myndirnar á farsímum og
senda þær áfram á internetið, þar
sem þær lifa að eilífu.
Ung kona sem Fréttablaðið ræddi
við varð fyrir því að mynd af henni
í samförum var komið í almenna
dreifingu. Hún varð þess ekki
vör þegar maðurinn, sem hún var
að sofa hjá, tók myndina. „Mynd-
in af mér fór víða en henni var
meðal annars dreift í Háskólanum
og varpað upp á skjávarpa,“ segir
konan. Hún segir að maðurinn sem
tók myndina hafi ekki ætlað sér að
hún færi í almenna dreifingu. „Ég
var að sjálfsögðu reið en ég gat
ekkert gert. Ég forðaðist eiginlega
bara að fara út úr húsi.“ Hún segist
hafa íhugað að kæra dreifinguna til
lögreglunnar. „Ég vissi hver hafði
dreift henni upphaflega en svo fór
ég aldrei í það. Eftir smástund
hættir maður að spá í þetta en svo
kemur þetta upp aftur og aftur og
ég er enn spurð út í þetta.“
Björn Harðarson sálfræðingur
segir að fólk geri sér oft ekki grein
fyrir alvöru þess að dreifa slíku
efni.
„Það verður einhver brenglun
á því hvað er rétt og rangt þarna.
Um leið og þetta heitir tækni, til
dæmis Facebook eða Snapchat, þá
ferðu að geta réttlætt þetta. Fólk
heldur að vegna þess að Snapchat
geymist ekki þá sé ekki verið að
skaða neinn.“ Staðreyndin sé hins
vegar sú að dreifingin skaði þá
sem fyrir henni verða. „Um leið og
þetta er farið að dreifast þá veistu
aldrei hvar það endar. Við sjáum
stundum áfallastreitu hjá einstak-
lingum sem er erfitt að vinna í,
því áfallið vegna dreifingarinnar
kemur aftur og aftur.“
Friðrik Smári Björgvinsson,
yfirmaður kynferðisbrotadeildar
lögreglunnar, segir að lögreglu
hafi ekki borist kærur vegna slíkr-
ar dreifingar enn sem komið er.
snaeros@frettabladid.is
Vinsælt að mynda
bólfélaga án leyfis
Símaforritið Snapchat er orðið vinsælt til dreifingar á grófu myndefni af einstak-
lingum sem ekki vita að verið er að taka mynd af þeim. Dæmi eru um að heilu
vinahóparnir stundi að dreifa myndum af bólfélögum sínum sín á milli.
EFNIÐ OPIÐ ÖLLUM Það getur haft mjög neikvæð sálræn áhrif á þá sem verða fyrir
því að myndum eða myndböndum af þeim við þessar viðkvæmu aðstæður er dreift.
Dreifingin brýtur gegn friðhelgi einkalífs.
Dreifing mynda sem teknar eru án samþykkis brýtur gegn friðhelgi einka-
lífs. „Þetta fellur algjörlega undir 229. grein almennra hegningarlaga en
hver sem skýrir opinberlega frá einkamálefnum annars manns, án þess að
nægar ástæður séu fyrir hendi, getur átt yfir höfði sér eins árs fangelsi,“
segir Guðrún Sesselja Arnardóttir hæstaréttarlögmaður.
Hún segir málið verða mun alvarlegra þegar um ólögráða einstaklinga
er að ræða. „Þá er hreinlega um að ræða dreifingu barnakláms og við því
getur verið tveggja ára fangelsi.“
Dreifing myndanna getur varðað við lög
NÁTTÚRA Laxaseiði ryðjast til sjávar þessa dagana,
óvenjusnemma vegna hlýinda þetta vorið. Þetta
sýna rannsóknir Veiðimálastofnunar á göngum
laxaseiða í nokkrum ám hér á landi.
Rannsóknir standa meðal annars yfir í Kálfá, sem
er þverá Þjórsár, og eru liður í mati á stofnstærð
laxa á vatnasvæðinu í tengslum við fyrirhugaðar
virkjanir Landsvirkjunar í Neðri-Þjórsá.
Gönguseiðagildra til veiða á seiðum var sett niður
þann 7. maí og komu laxagönguseiði í gildruna strax
fyrsta sólarhringinn. Í fyrra var mun kaldara vor
og hófst gangan þá ekki fyrr en 18. maí, en göngu-
þroski seiðanna er háður vatnshita þannig að göng-
ur hefjast fyrr þegar hlýtt er í veðri.
Í frétt Veiðimálastofnunar segir að út frá heimt-
um í veiði og talningu á löxum með fiskteljara í
Kálfá eru fundnar heimtur úr sjó og veiðihlutfall
sem síðan er hægt að nota til að reikna stofnstærð
laxa í Kálfá og Þjórsá.
Göngutími laxaseiða úr Kálfá er svipaður og
rannsóknir í Elliðaánum hafa sýnt, eða á tímabilinu
11.-23. maí. Á norðanverðu landinu eru laxaseiðin
seinna á ferðinni. - shá
Rannsóknir sýna að hlýtt vor skilar snemmteknum seiðagöngum í Kálfá:
Laxaseiði ganga snemma í sjó
ALÞINGI Þingmenn allra flokka
hafa lagt fram á Alþingi beiðni
til Eyglóar Harðardóttur félags-
málaráðherra um að skila skýrslu
þar sem fram kemur tæmandi
listi yfir leiðir öryrkja til þess að
sækja réttindi sín hjá opinberri
stjórnsýslu og skyldur þeirra
samfara því.
Í beiðninni segir að almenn-
ir borgarar séu oft óvissir um
hvernig þeir geti leitað rétt-
ar síns hjá hinu opinbera, og að
samkvæmt skýrslu umboðsmanns
Alþingis árið
2012 á stjórn-
sýslan það til að
koma í veg fyrir
að borgararnir
fái skorið úr um
réttindi sín.
Meðal þess
sem koma þar
fram í skýrsl-
unni er hver
veitir öryrkjum aðstoð við að
sækja rétt sinn innan stjórn-
sýslunnar og hver úrskurðar um
réttindi og skyldur öryrkja sem
sækja rétt sinn innan stjórnsýsl-
unnar.
Einnig skal skýrslan fjalla
um hvenær heimilt er að kæra
úrskurði til æðra stjórnvalds.
Meðal þeirra þingmanna sem
lögðu fram beiðnina voru Katrín
Júlíusdóttir, Birgitta Jónsdóttir,
Ásmundur Friðriksson, Brynhild-
ur Pétursdóttir, Elsa Lára Arnar-
dóttir og Össur Skarphéðinsson
undir beiðnina.
- kóh
Þingmenn vilja skýrslu um það hvernig leita á réttar síns hjá hinu opinbera:
Biðja um leiðarvísi fyrir öryrkja
EYGLÓ
HARÐARDÓTTIR
VIÐ KÁLFÁ Strax á fyrsta degi, 7. maí, skiluðu gönguseiði sér í
gildruna. MYND/MAGNÚS JÓHANNSSON
DÓMSTÓLAR Héraðsdómur
Reykjavíkur hefur dæmt tvo
karlmenn á þrítugsaldri í fangelsi
fyrir tilraun til fjársvika. Annar
þeirra fékk tíu mánaða dóm, þar
af átta mánuði skilorðsbundna.
Hinn hlaut fjögurra mánaða skil-
orðsbundið fangelsi.
Í öðru tilvikinu unnu menn-
irnir saman að því að svíkja fé út
úr tryggingafélagi en í hinu var
annar maðurinn einn á ferð. Sá
sem var ákærður fyrir bæði brot-
in var sá er hlaut lengri dóm.
Sex ár liðu frá því brotin voru
framin þar til dómur gekk.
- ktd
Tveir dæmdir í fjársvikamáli:
Höfðu fé af
tryggingafélagi
LÖGGÆSLA Lögreglan á höfuð-
borgarsvæðinu er að taka í notk-
un nokkur glæný lögreglureið-
hjól. Lögreglan ætlar að sinna
löggæslu hjólandi í miðborginni
í sumar.
Lögreglan hefur lengi haft
reiðhjól til afnota, en notkun
þeirra hefur verið takmörkuð af
ýmsum ástæðum.
Á síðasta ári fóru tveir ungir
lögreglumenn á sérstakt nám-
skeið í reiðhjólalöggæslu.
Þeir verða áfram á lögreglu-
reiðhjólum í sumar, en enn fleiri
lögreglumenn bætast nú í þennan
hóp. - jme
Lögreglan fær glæný hjól:
Lögreglumenn
hjóla í borginni
BARÁTTUÓP Úkraínsk kona hrópar baráttuslagorð er hún og fleiri úkraínskir
aðskilnaðarsinnar flykktust út á götur Lugansk eftir að boðað var til atkvæða-
greiðslu um sjálfstæði þjóðarinnar fyrr í vikunni. FRÉTTABLAÐIÐ/AFP
ÚKRAÍNA Rúmlega 56 prósent Úkraínumanna segja sig vera stuðnings-
menn Evrópusambandsins fremur en Rússlands samkvæmt könnun
CNN en 19 prósent Úkraínumanna segjast vera hliðholl Rússlandi.
Um 67 prósent segjast sátt við refsiaðgerðir Vesturlanda gegn Rúss-
landi. Þátttakendur voru beðnir að lýsa bæði Barack Obama Banda-
ríkjaforseta og Vladimír Pútín Rússlandsforseta með einu orði. Flestir
lýstu Pútín sem sterkum leiðtoga meðan Obama var lýst sem vinaleg-
um leiðtoga. - kóh
Um 19 prósent Úkraínumanna segjast hliðholl Rússlandi:
Fleiri hliðhollir ESB en Rússum
KJARAMÁL Í samantekt sem Sam-
tök atvinnulífsins hafa gert kemur
fram að meðalmánaðarlaun flug-
freyja í maí, að vaktaálagi með-
töldu, nam 314 þúsund krónum.
Að viðbættu svonefndu hand-
bókargjaldi, eftirlitsálagi, aksturs-
greiðslum, sölulaunum og hlunn-
indum voru regluleg laun þeirra
457 þúsund krónur á mánuði.
Þegar yfirvinnugreiðslur bætt-
ust við námu heildarlaun flug-
freyja 547 þúsund krónum á mán-
uði. - jme
Flugfreyjur á leið í verkföll:
Með 550 þús-
und á mánuði
SPURNING DAGSINS
SEGLAGERÐIN ÆGIR
Þar sem ferðalagið byrjar
FERÐAVAGNAR
Prostor
markísur
og
aukahlut
ir