Skessuhorn - 26.06.2013, Side 21

21MIÐVIKUDAGUR 26. JÚNÍ 2013
Pennagrein
Skipulagsmál í Borgarnesi, og
reyndar víða um land, hafa ekk-
ert verið til að hrópa húrra fyrir.
Á uppgangsárunum fyrir banka-
hrun var byggt í þeim anda sem
þá ríkti en það var að byggja hratt
og sem mest á lóðunum. Þá var
eitt af grundvallaratriðum í arki-
tektúr og byggingarlist brotið en
það er „að hugsa alltaf um borg-
ina í hönnuninni,“ eða með öðr-
um orðum að hugsa um þau áhrif
sem nýframkvæmd kann að hafa
á umhverfi sitt. Borgarnes eins
og margir aðrir þéttbýlisstaðir á
Íslandi féllu í þessa gryfju og er
Reykjavík þar með talin. Reynd-
ar er það orðið svo að Borgarnes
er að verða fyrir neikvæðu um-
tali á netmiðlunum vegna ein-
mitt slæms skipulags. Það er því
ljóst að það er ekki lengur nóg
að treysta á fallegt landslag sem
Borgnesingar búa svo sannarlega
við þegar kemur að skipulags-
málum.
Nú gefst aftur á móti gull-
ið tækifæri til að sjá hvað gott
skipulag getur haft jákvæð áhrif
á samfélagið sitt. En hvað er
gott skipulag? Það er þegar um-
hverfi þar sem fólk lifir og vinn-
ur í virkar. Aðgengið er þann-
ig að allir komist um það, bygg-
ingar séu þannig gerðar að sólar-
ljós og skjól skapi rými sem fólk
vill dvelja í. Þegar fólk er farið að
dvelja lengur í rýmum utandyra
þá er auðveldara fyrir verslun og
þjónustu að dafna og svona má
lengi telja. Þessi atriði eru aðeins
dæmi um ávinning ef vandað er
til verka í þessum málum.
Það er því miður ekki til nein
töfralausn að góðu skipulagi en
það er til aðferðarfræði. Sú að-
ferðarfræði að rannsaka svæði
áður en hönnunarvinna fer af
stað er eitthvað sem hefur virk-
að um heim allan. Rannsóknar-
vinna, sem undirbúningur fyr-
ir hönnunartillögu, getur geng-
ið út á að athuga þætti eins og
veðurfar, mannlíf, atvinnuhætti
og sóknarfæri þar sem til stend-
ur að hefjast handa. Aðeins þegar
búið er að fara í gegnum þá vinnu
koma hönnuðir auga á tækifæri
sem liggja í jarðveginum. Þar
felst hæfileikinn að sjá óslípuðu
demantana.
Aðferðarfræði þessi sem hér er
lýst ber í för með sér að hönnun-
arferlið verður lengra og á tím-
um þar sem allt „þarf að gerast
í gær“ fellur hún ekki beint að
verklagi sem hefur tíðkast. En
með fullri virðingu við það sem
á undan hefur gengið hefur það
verklag ekki virkað og bærinn sit-
ur nú uppi með skipulag sem er
farið að vera skemmandi fyrir al-
mannaálit og viðskiptalíf í bæn-
um.
Það er ánægjulegt að vinnu-
hópur um skipulag neðri- og
miðbæjarins sem hér er um rætt
sé orðinn að veruleika. Það er
líka sönn ánægja að aðilar í hon-
um, burtséð frá stöðu þeirra í
pólitík eru sammála um að það
sé verk að vinna í bænum til að
árangri verði náð í skipulagsmál-
um. Heimamaðurinn Sigursteinn
Sigurðsson arkitekt hefur ver-
ið fenginn til liðs við hópinn og
mun leiða þessa vinnu. Nú þeg-
ar er vinna við að ræða við hags-
munaaðila í neðri bænum hafin
þannig sú borgarfræðilega rann-
sókn sem hér var minnst á er far-
in af stað. Fljótlega mun vefsíða
verkefnisins fara í loftið sem og
Facebooks íða þar sem íbúar geta
fylgst með gangi mála og fengið
tækifæri til að segja hug sinn. Op-
inn íbúafundur verður auglýstur
innan tíðar þar sem farið verð-
ur yfir verkefnið, tímaramma og
hugmyndir. Íbúar eru hvattir til
að nota þessa miðla til að koma
hugmyndum og athugasemdum
sínum á framfæri og vonumst við
eftir að í sameiningu takist okk-
ur að gera bæinn okkar betri fyr-
ir okkur og gesti okkar.
Fyrir hönd hópsins,
Sigursteinn Sigurðsson arkitekt
og Sigríður G Bjarnadóttir for-
maður vinnuhóps.
Gamli bærinn í Borgarnesi séð frá þeim stað sem nú er Landnámssetrið.
Kaupvangur fremst á myndinni, nú Brákarbraut 11. Myndin er tekin á fjórða
áratugnum.
Tækifæri í skipulagsmálum í Borgarnesi
Horft yfir gamla mjólkursamlagið, Brákarey og út á fjörðinn. Myndin er frá því um
1957.