Læknablaðið - 15.01.2006, Síða 15

FRÆÐIGREINAR / MAGABOLSBÓLGA
á ónæmisfræðideild Landspítala. Fyrir saltsýru-
frumumótefni er stuðst við próf frá tilraunastöð
Háskóla Islands í meinafræði (Keldum) eða ANA
(anti nuclear antibody) skimpróf með líffærum
(meðal annars maga) úr karl rottu, einnig er notað
ELISA (ensyme linked immunofluorecence assay)
próf (Varlisa frá Pharmacia og Upjohn). Fyrir
skjaldkirtilsmótefni eru einnig notuð ELISA próf
(Thymune-M og Thymune-T frá Murex) og fyrir
saltsýruvaka mælingar er stuðst við RIA (radio
immuno assay) mælingu með svokallaðri double
antibody gastrin aðferð (Varelisa frá Diagnostic
Products Corporation).
Tölfræðiniðurstöður voru fengnar með chi
squared og t- test.
Siðanefnd FSA samþykkti rannsóknina og upp-
lýst samþykki sjúklinga var fengið.
Niðurstöður
Alls voru 108 sjúklingar gjaldgengir í rannsóknina.
Helstu ástæður speglana voru: meltingartruflun
(dyspepsia), kviðverkir, blóðleysi (járnskortur, B
12 skortur), jákvætt saursýnir fyrir blóði, lystar-
leysi. Meðalaldur var 71 ár og voru karlar 57%,
aldursdreifing sýnd í mynd 1. Hjá 107 sjúklingum
var mælt mótefni fyrir H. pylorí í sermi og reynd-
ust 49 (45,8%) jákvæðir. í Urea breath test fóru
107 sjúklingar og voru 44 (41,1%) jákvæðir. Hjá 84
sjúklingum var tekið Clo test og voru 23 (27,4%)
jákvæðir.
Algengustu áhættuþættir fyrir magabolsbólgu
reyndust vera H. pylorí (39%), sjálfsnæming
(31%) eða blanda af hvoru tveggja, mynd 2.
Nokkur fylgni reyndist vera á milli virkrar bólgu
og að vera H. pylorí jákvæður, einkum ef einung-
is er til staðar langvinn magabólga án visnunar
eða vefjaummyndun. Magabolsvisnun reyndist
marktækt meiri ef til staðar var saltsýrufrumu-
mótefni, mynd 3. Engin tengsl reyndust á milli salt-
sýrufrumumótefna og skjaldkirtilsmótefna. Ekki
Mynd 3. Meðaltalsgráða visnunar er marktœkt hœrri ef
mótefni eru til staðar.
Mynd 2. Algengustu áhœttuþættir magabolsbólgu í rannsókninni.
reyndist vera marktækur munur á saltsýrufrumu-
mótefnum milli H. pylori jákvæðra og neikvæðra.
Einstaklingar með magabolsvisnun eða vefjaum-
myndun hafa hærra meðaltalsgildi saltsýruvaka
samanborið við þá sem hafa einungis langvinna
bólgu, (p<0,05), mynd 4, og einnig hjá þeim sem
Mynd 4. Marktœkl hærra meðalgildi saltsýruvaka efvisnun eða vefjaummyndun er til
staðar, p<0,05.
Læknablaðið 2006/92 15