Læknablaðið - 15.11.2010, Blaðsíða 12

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKN
Mynd 1. Kynjaskipt
heildarlifun hjá 279
bömum yngri en 18 ára
(159 drengjum og 120
stúlkum) sem greindust með
krabbamein á árunum 1981-
2006 (p=0,8174).
lifun og dánarorsakir barna sem greinst hafa með
krabbamein á Islandi, en ítarleg rannsókn af því
tagi hefur ekki birst áður. Nákvæmar upplýsingar
eru ekki einungis mikilvægar fyrir samanburð
við önnur lönd, heldur einnig fyrir meðferð
og rannsóknir sem stuðla að bættri lifun þessa
sjúklingahóps.
Aðferðir
Rannsóknin var afturskyggn og lýðgrunduð.
Öll krabbameinstilfelli sem greind hafa verið hjá
Skjaldkirtilskrabbamein (5)
Sjónukímfrumnaæxli (5)
Sortuæxli (10)
lllkynja kímfrumuæxli i kynkirtlum (8)
Bráðaeitilfrumuhvitblæði (52)
Hodgkinscitilfrumukrabbamein (18)
Nýmakímfrumnaæxli (11)
Bráðamergfrumuhvítblæði (10)
Non-Hodgkinseitilfrumukrabbamein (14)
Stjarnfrumnaæxli (36)
Ewingssarkmein (5)
Beinsarkmein (11)
Taugakimfrumnaæxli (12)
Rákvöðvasarkmein (13)
Frumstætttaugaþekjuæxli (6) jjjj
Heilaþelsæxli (6) |nj
I lOára lifun
I Sára lifun
10 20 30
40
50 60 70 80 90 100 %
Mynd 2. Fimm og tíu ára lifun eftir algengustu krabbameinstegundunum. í sviga erfjöldi
greindra tilfella á rannsóknartímabilinu. Sjónkímfrumnaæxli (retinoblastoma), illkynja
kímfrumuæxli í kynkirtlum (malignant gonadal germ-cell tumor), nýrnakímfrumnaæxli
(nephroblastoma, Wilms tumor), stjamfrumnaæxli (astrocytoma,
WHOgr. 1-4), taugakímfrumnaæxli (neuroblastoma), rákvöðvasarkmein (rhabdomyosarcoma),
frumstætt taugapekjuæxli (primitive neuroectodermal turnor, PNET), heilaþelsæxli
(ependymoma).
einstaklingum yngri en 18 ára og tilkynnt hafa
verið til Krabbameinsskrár íslands frá 1.1.1981-
31.12.2006 voru skráð í gagnagrunn (File Maker
Pro 8.0) sem hannaður var af rannsakendum.
Nánari upplýsingar voru fengnar úr sjúkraskrám
Landspítala, Barnaspítala Hringsins og Sjúkra-
hússins á Akureyri. Upplýsingar um með-
ferðartengd krabbamein fengust frá Krabba-
meinsskrá íslands og sjúkraskrám og voru þau
tilfelli skráð sem greindust fyrir lok árs 2008.
Upplýsingar um lifun voru bornar saman við
gögn frá Þjóðskrá og var miðað við lifun fram til
31.12.2008.
Eftirfarandi breytur voru skráðar í gagna-
grunninn: Aldur, kyn, búseta við greiningu, aldur
við greiningu, þekktir erfðafræðilegir áhættu-
þættir, krabbameinsgreining, endurkoma
meins, dreifing meins, dánardagsetning, dánar-
staðsetning og dánarorsök. Tilvik voru flokk-
uð samkvæmt ICCC-3 flokkunarkerfinu (Inter-
national Classification of Childhood Cancer,
3. útgáfu)22 og því hvort þau voru frum-
krabbamein (primary neoplasm), endurkom-
in frumkrabbamein (relapse, recidive) eða
meðferðartengd krabbamein (secondary neo-
plasm). Við samanburð á greiningarárum var
greiningartímabilunum skipt í tvennt, 1981-1993
og 1994-2006. Samanburður á aldri miðaðist við
aldursbilin 0-4 ára, 5-9 ára, 10-14 ára og 15-17 ára.
Búsetu var skipt milli höfuðborgarsvæðisins og
landsbyggðarinnar. Upplýsingar um dánarorsakir
voru fundnar í sjúkraskrám og krufningarskýrsl-
um ef krufning átti sér stað. Dánarorsakir voru
flokkaðar í fjóra flokka: Sýking, heilablæðing,
æxlisvöxtur og annað. Dánarstaðsetningar þeirra
sem voru í læknandi meðferð voru flokkaðar
í þrjá flokka: Gjörgæsludeild, sjúkradeild og
meðferð erlendis. Ef einstaklingur var í meðferð
með læknanlegum tilgangi við andlát var hún
skilgreind sem læknandi meðferð, annars var um
líknandi meðferð að ræða.
Kaplan-Meier-aðferð var notuð til að reikna
út lifun og við samanburð á marktækni milli
valinna breyta var miðað við öryggismörk
(confidence interval) 95% og log-rank test með
p-gildi <0,05. Lifunarútreikningar miðuðust við
frumkrabbamein og því voru meðferðartengd
krabbamein ekki tekin með í þá útreikninga.
Fengið var leyfi frá lækningaforstjóra Land-
spítala, Persónuvernd (tilvísunamúmer: 2007
100755), siðanefnd Landspítala, vísindasiða-
nefnd heilbrigðisráðuneytisins (tilvísunamúmer:
VSNb2008090009) og yfirlækni Krabbameinsskrár
íslands.
676 LÆKNAblaðið 2010/96