Læknablaðið - 15.11.2010, Blaðsíða 53

U M R Æ Ð U R
O G
L Æ
F R É T T I R
K N A L Ö G
Læknalögin felld úr gildi
með nýju frumvarpi
Fyrir Alþingi liggur nú frumvarp ríkisstjórnarinnar til laga um
heilbrigðisstarfsmenn. Frumvarpið hefur verið lengi í smíðum
og verið lagt fram á þingi nokkrum sinnum allar götur frá árinu
1998 er það kom fyrst fram. Ýmsar breytingar hafa verið gerðar á
frumvarpinu á þessu árum sem óþarft er að tíunda, en hér verður
það kynnt í núverandi mynd og reifaðar helstu athugasemdir
Læknafélags fslands, Læknaráðs Landspítala og Félags íslenskra
hj úkrunarfræðinga.
Hávar 1 umsögnum virðist það almennt vera talinn
Sigurjónsson ótvíræður kostur að með nýja frumvarpinu verði
ofantöldum lagabálkum steypt saman í einn, til
einföldunar og hagræðis. í frumvarpinu eru taldar
upp 33 heilbrigðisstéttir og í texta frumvarpsins
er ávallt notað orðið „heilbrigðisstarfsmaður" í
stað þeirra fjölmörgu starfsheita sem lögin ná yfir.
Þannig er hvergi í frumvarpinu notað starfsheitið
læknir heldur er vísað til „heilbrigðisstarfsmanns
með lækningaleyfi" þegar einfaldlega er átt við
lækni. Mörgum þykir eflaust missir að þessu
ágæta orði úr þeim eina lagatexta sem verður í
gildi um lækna og starfssvið þeirra þegar og ef
frumvarpið verður að lögum óbreytt.
Umsagnir um frumvarpið eru fjölmargar og
eiga það flestar sammerkt að fagna tilkomu þess án
frekari athugasemda. Þess ber þó að geta að mörg
félaganna og stofnananna hafa gert athugasemdir
við einstakar greinar frumvarpsins á fyrri stigum
þess. Með frumvarpinu fá ýmsar starfsstéttir innan
heilbrigðisgeirans í fyrsta sinn viðurkenningu á
grein sinni, þó ekki sé um löggildingu að ræða
og er gerður skýr greinarmunur á þessu tvennu.
Viðurkenningin er þó mörgum starfsstéttum
greinilega mikils virði, enda í fyrsta sinn sem þeim
„Á það skal bent að í umræddu frumvarpi er enginn
greinarmunur gerður á fagstéttum með langt
háskólanám að baki og starfsstéttum sem lokið
hafa námi á framhaldsskólastigi. Slík aðgreining er
nauðsynleg með tilliti til eðlis starfa og ábyrgðar."
Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga 27. nóvember 2009
er sumum hverjum skipað opinberlega á bás með
öðrum heilbrigðisstéttum.
Telja frumvarpið afturför
Það vekur óneitanlega athygli að sterkustu and-
mælin við frumvarpið koma frá Læknafélagi
íslands, Læknaráði Landspítalans og Félagi
íslenskra hjúkrunarfræðinga, en samnefnari
þeirra athugasemda felst í því að telja það afturför
að sértæk lög um lækna og hjúkrunarfræðinga
verði felld úr gildi.
Allar götur frá 1998 hefur Læknafélagið
ítrekað sömu grundvallarathugasemdir og má
rifja upp að í athugasemdum frá 1998 segir: „í
gildandi læknalögum kemur sérstaða læknis,
skyldur hans, ábyrgð og réttindi greinilega
fram. Stjórn Læknafélags íslands telur þetta ekki
koma nægjanlega fram í frumvarpi til laga um
skyldur heilbrigðisstarfsmanna og frumvarpið í
núverandi mynd sé því afturför frá því sem verið
hefur ... Frumvarpið rýrir möguleika lækna til að
mæla fyrir um og skipuleggja bestu meðferð fyrir
sjúklinga. Samkvæmt frumvarpinu dreifist ábyrgð
á meðferð sjúklinga á allar heilbrigðisstéttir og
verður óskýr. Stjóm LÍ telur því að ekki beri að
leggja það fram."
í athugasemdum frá árinu 2002 þegar frum-
varpið kom fram að nýju segir LÍ: „Stjórn LÍ
tekur undir þessi sjónarmið sem fram komu
1998. Læknalög hafa sannað gagn sitt frá því
þau voru sett fyrir rúmri hálfri öld. Þau hafa
markað læknum sérstöðu, sem er nauðsynleg
þeim til að hafa forystu um greiningu og meðferð
sjúkdómanna eins og til er ætlast. Þau hafa kveðið
skýrt á um ábyrgð þeirra og skyldur og um
takmarkanir annarra og ólærðra til að gefa sig að
lækningum."
LÆKNAblaðiö 2010/96 71 7