Þjóðlíf - 01.01.1988, Page 61

• Willys-jeppinn kynbættur frá frumgeröum. Einmitt þessi gerð varð bæði fjölnýtt í
hernaði og landbúnaði enda framleiddur í hundruðum þúsunda eintaka. Engu að síðui
var enginn ein bifreiðategund skotin jafn oft í tætlur í síðari heimsstyrjöldinni.
1956. Upphafsmennirnir nutu því ekki
ávaxtanna nema í iitlu einu.
MARGAR ÁSTÆÐUR hafa verið nefndar
fyrir því að bandamenn unnu síðari heims-
styröldina. Vafalaust er engin þeirra rétt, ein
sér. En það er haft eftir Eisenhower, þá
yfirmanni herja bandamanna í Evrópu, síðar
forseta Bandaríkjanna, að það hafi einkum
verið þrjú hemaðartæki sem réðu sigrinum:
Douglas DC-3 Dakota flugvélamar, land-
gönguprammamir og jeppamir.
JEPPI HEITIR A ENSKU “JEEP“. Tilurð
þeirrar nafngiftar er umdeild, en nafnið kom
til sem samheiti á ensku síðla árs 1940. Al-
gengasta skýringin er sú að hermálayfirvöld
notuðu í upphafi nafnið “General Purpose
Vehicle“ yfir gripinn, skammstafað GP. Sé
lesið úr þeim bókstöfum á ensku verður út-
koman sem næst “dsjí pí“ (ritað eftir ís-
lenskum framburði). í ljósi tilhneygingar
tungumála til að einfaldast varð á enskunni
eitt atkvæði úr þessum tveimur, þ.e. Jeep
(“dsjíp“).
1 / >
Ekki þarf að leita lengi að skýringum á
íslenska nafninu. Með því að bera enska orð-
ið fram á íslensku varð úr því “jepp“, en það
hentaði beygingakerfinu illa og nærtækt var
að bæta i-inu við: Jeppi. Karlkynsorð hlaut
líka að hæfa þessum alhliða gæðingi vel.
Nafnið var reyndar einnig til í málinu fýrir,
þó í öðru samhengi væri, og skaðaði ekki að
þar var hinn nýi jeppi í viðeigandi umhverfi:
Jeppi á Fjalli.
JEPPAR BÁRUST HINGAÐ til lands þegar
upp úr miðju ári 1941, þegar bandarískir
herflokkar tóku við af þeim bresku. Síðan er
saga þeirra hérlendis samfelld og á margan
hátt mjög markverð; ef til vill hefur jeppinn
haft meiri áhrif hér á landi en víða annars
staðar, sé litið á þátt hans í landbúnaði og
samgöngum. Sú saga verður rakin að nokkru
í þessum pistlum síðar. Þetta var fyrsta vers.
! < 'J - ■■■ I
• Asgeir Sigurgestsson
• Frumjeppinn magnaði. Bantam árgerð 1940. Þessi bíll er í Smith- Sonian safninu í
Washington - og er áttundi jeppinn sem framleiddur var.
61