Iðnaðarmál - 01.04.1967, Page 26

á þá eða mála yfir þá mjög þunna
grunnmálningu.
Léttir skilveggir, ytri veggir, svalir
og svalagrindur er allt sett á sinn
stað og notaSar einingar, sem fram-
leiddar eru annaShvort í eigin verk-
smiSju verktakans eSa í sjálfstæSri
verksmiSju.
Opna kerfiS hefur eftirfarandi yf-
irburSi:
Betra samstarf milli ráSunauta og
verktaka. ÞaS má jafnvel tala um
„áætlun aShæfSa framleiSslunni“.
Hinn nýi byggingahlutaiSnaSur er
fær um aS framleiSa birgSir, sem
ávallt eru tiltækar, þegar þeirra er
þörf. Þróunin er rétt byrjuS; vér höf-
um ekki náS „mátkerfissamhæfingu“
(modular coordination). Arkitekt-
arnir teikna enn marga hluti sjálf-
stætt, svo aS stærSir eru þannig
breytilegar. Vegna frumleika hinna
finnsku arkitekta og þeirrar frægSar,
sem þeir njóta, höfum vér ekki veriS
færir um aS taka eins skjótum fram-
förum í þessa átt og t. d. þeir í Dan-
mörku.
Þótt fjárfesting í vélum og verk-
60
smiSjum sé meiri en hefSbundna
kerfiS krefst, er hún þó enn ekki ofan
viS getu hins meSalstóra bygginga-
fyrirtækis.
Flestar húsbyggingar í Finnlandi í
nánustu framtíS munu fara fram eftir
þessu kerfi.
Lokaða kerjið dregur aS sér at-
hyglina, þegar byggingafélög öSlast
reynslu af opna kerfinu. Vér höfum
reynt aS þróa meS oss frumlegar
hugmyndir, er séu aSlögunarhæfar
viS hiS finnska veSurfar og aSstæS-
ur, og byggingalag, er falli inn í hiS
finnska landslag. Flestar bygginga-
hlutaverksmiSjur hafa veriS stofnaS-
ar meS 500 íbúSa ársframleiSslu fyr-
ir augum, og þær eru aSeins aS hálfu
leyti staSbundnar: ÞaS er unnt aS
flytja þær frá einum staS til annars,
eftir því sem breytingar verSa á
byggingasvæSum. VerksmiSjur af
þessari gerS, meS öllum vélakosti og
flutningatækjum, kosta um 90.000
—100.000 pund. Ef fyrningatími
slíkrar verksmiSju er talinnöár, nem-
ur fjárfesting á íbúS um 40 pundum
eSa um 50 pundum, séu vextir af höf-
uSstólnum reiknaSir meS. Sé reiknaS
meS, aS annar byggingakostnaSur
haldist óbreyttur, krefst þessi fjár-
festing lækkunar á vinnukostnaSi um
4 sh. á rúmmetra í byggingu. Þar
sem byggingaverkamaSur í Helsing-
fors vinnur sér inn aS meSaltali um
10 sh. á klst. og vinnuveitandinn
verSur aS greiSa um 25% ofan á þaS
í félagsleg útgjöld, verSur bygginga-
félagiS aS minnka vinnuafl sitt viS
bygginguna um % mann/klst. á rúm-
metra til þess aS réttlæta fj árfestingu
sína í byggingahlutaverksmiSju. Ef
tilsvarandi ,,hefSbundin“ bygging
krefst 4 mann/klst. á rúmmetra, verS-
ur lækkunin á mann/klst. aS vera a.
m. k. 8—10%.
AuSvitaS eru engir efnahagslegir
fjárfestingarútreikningar svona ein-
faldir. I fyrsta lagi verSur stöSug
eftirspurn aS vera trygg næstu fimm
árin. En útreikningar sýna, aS laun
í Finnlandi hafa þegar stigiS svo
mjög, aS þaS borgar sig aS ráSast í
mikla fjárfestingu í því skyni aS
lækka vinnukostnaSinn. ASrir kostir
lokaSa kerfisins eru hinir sömu og
IÐNAÐARMÁL