Iðnaðarmál - 01.04.1967, Side 27

komiö hafa í ljós á alþjóðavettvangi.
I hinu stranga veðurfari Finnlands
verða þessir kostir ennþá meiri vegna
hinna góðu skilyrða, er verksmiðj-
urnar veita. A byggingastöðunum má
draga nokkuð úr erfiðleikunum af
völdum vetrarhörkunnar með því að
nota lokaða kerfið.
Annar verulegur ávinningur er
fólginn í styttingu byggingatímans.
Bygging, sem taka mundi 8—10 mán-
uði með hvers konar öðrum bygging-
araðferðum, tekur aðeins 4—6 mán-
uði með lokaða kerfinu. Við vaxta-
reikning er þetta mjög mikilvægt at-
riði, einkum í Finnlandi, þar sem
vextir eru allt að 8%.
Reynsla vor af lokaða kerfinu á
þessu byrjunarskeiði hefur leitt í ljós
eftirfarandi:
— Það flýtir fyrir störfum arktitekta
og ráðgefandi verkfræðinga, a. m.
k. í fyrstu. Skortur á mátkerfi
(modules) hefur verið til baga.
— Það hefur ekki reynzt auðvelt að
viðhalda gæðum. Samskeyti og
hljóðeinangrun hafa valdið oss
allmiklum áhyggjum.
Nokkrar mjög frumlegar hugmynd-
ir hafa komið fram til að lækna þessa
„vaxtarverki“.
Það er mitt persónulega álit, að
ekki sé til nein afburða aðferð, eins
og nokkur Austurevrópuríki halda
fram. Hefðbundna kerfið, hið opna
og hið lokaða, keppa öll þrjú hvert
við annað um yfirburði og kostnað.
011 kerfin eru að þróast í áttina til
iðnvæðingar — til afkastamikillar,
vel skipulagðrar byggingarstarfsemi.
2.5 Notkun verktaka ó bættum stjórn-
unaraðferðum
(þ. á m. skipulag byggingasvæðis,
kostnaðarútreikningar, eftirlits-
greining o. fl.).
Eg hefi þegar sagt, að ein af ástæð-
unum fyrir framleiðniaukningunni
hafi verið hið bætta skipulag á öllum
sviðum byggingarstarfseminnar. —
Sjálfur er ég þeirrar skoðunar, að
þetta hafi verið miklu mikilvægari
þáttur en þróun einhvers ákveðins
byggingakerfis. Eða vér gætum e. t.
v, sagt, að það sé aðeins vegna hins
bætta skipulags, að vér höfum verið
færir um að sækja fram og þróa nýj-
ar aðferðir.
Þrátt fyrir hina mörgu, merkilegu
atburði, er átt hafa sér stað varðandi
sambandið milli eigenda, skipulagn-
ingamanna og verktaka — með öðr-
um orðum, í grunnskipulagningu alls
byggingariðnaðarins — ætla ég nú
aðeins að fjalla um þá þróun, er sér-
staklega varðar iðngreinina — sem
hefur áhrif á skipulagningu bygg-
ingamanna og verktaka.
I mörgum byggingafélögum hefur
kjarni þróunarinnar síðustu árin ver-
ið fólginn í notkun stjórnunarhug-
mynda og aðferða, sem iðnaðurinn
almennt hefur þegar lileinkað sér.
Yfirleitt má segja, að byggingariðn-
aðurinn hafi að undanförnu ein-
kennzt af algjöru undirbúningsleysi
bæði í skipulagningu og byggingum
á einkamælikvarða og starfsemi iðn-
aðarins í heild. Þetta hefur liaft í för
með sér ójafna samkeppni — tjón
og gjaldþrot fyrir suma, en ofsagróða
fyrir aðra — og byggingariðnaður-
inn hefur ekki notið sömu virðingar
og aðrar iðngreinar. Finnski bygg-
ingariðnaðurinn hefur lagt hart að
sér til að bæta þetta ástand •— og
gerir enn. Þær ráðstafanir, sem nú
hafa verið gerðar, fela í sér:
— Markvíst starf á öllum sviðum
stjórnunar og eftirlits.
— Kostnaðarreikning og eftirlits-
greiningu.
— Skipulagslega og tæknilega áætl-
un, tímaverkfræði vinnsluathafna
og kerfisbindingu á öllum þess-
um hliðum áætlunar.
Til að þróa slíkar heilbrigðar
stjórnunaraðferðir, hefur byggingar-
iðnaðurinn ekki gert sig ánægðan
með að apa eftir öðrum iðngreinum.
Þvert á móti er frumþróun höfuð-
atriði, ef takast á að aðlaga þessar
hugmyndir byggingariðnaðinum. í
finnska byggingariðnaðinum hefur
þetta leitt til strangra þjálfunaráætl-
ana fyrir starfslið á mörgum mis-
munandi sviðum, allt frá fram-
kvæmdastjóranum niður til lægsta
verkstjórnanda.
Síðustu þrjú árin hafa næstum allir
framkvæmdastjórar gengið á fimm
daga námskeið í grundvallarreglum
stjórnunar. Eftirlitsmenn og verk-
stjórar hafa gengið á fimmtán daga
námskeið um sama efni, en einnig
fjallað um sértæknileg vandamál,
varðandi hina nýlegu „byltingu“ í
byggingariðnaðinum.
Samhliða hinum hefðbundnu að-
ferðum i áætlanagerð — vinnu-tíma-
töflum, verkáætlunum — er nú beitt
nýrri tækni, sem þróazt hefur í
Bandarikjunum — aðferðum eins og
CPM og PERT. Reynslan sýnir, að
þær eru fullkomlega nothæfar fyrir
byggingariðnaðinn og hafa veitt
ferskum straumi í hið hraðfara tíma-
bil, er vér göngum nú í gegnum. Vér
höfum aðhæft aðferðirnar finnskum
staðháttum, og þær hafa gert yfir-
stjórnendum fært að fylgjast með
hinu nýjasta í framförum og þróun
varðandi kostnað byggingariðnaðar-
ins.
3. Lokaorö
Vöxtur byggingariðnaðarins hefur
haft mörg vandamál í för með sér,
og ég hefi reynt að skýra þau í höf-
uðdráttum. Efling — orð, sem dregur
upp heildarmynd af þj óðfélagsþróun
— er jafnviðeigandi fyrir byggingar-
iðnaðinn. Eins og vér vitum, er kyrr-
stöðukenningin einföld í samanburði
við hina aflfræðilegu. Það krefst æ
meiri andlegrar orku og skynsemi að
stjórna og leiða jafnkraftmikla iðn-
aðargrein. Það mun krefjast kunnáttu
í áætlunum og hæfni til að skapa hin
nauðsynlegu skilyrði fyrir byggingar.
Byggingariðnaðurinn er nú byrjaður
að taka framförum. Eftirfarandi ráð-
stafanir má gera til að hrinda þessari
þróun áleiðis og flýta henni:
— Auka fjárhagslega aðstoð ríkisins
til kerfisbundinnar rannsóknar á
hagnýtingu þróaðra byggingar-
aðferða.
— Gera kerfisbundna skilgreiningu á
byggingaþörfinni, byggða á efna-
haglegum horfum og áætlunum
IÐNAÐARMAL
61