Ægir - 01.07.2005, Blaðsíða 23

23
H A F Í S
lægðist landið eftir að tók að
draga úr hinum þrálátu norðan-
áttum í maí, en eftir það varð
töluvert vart við borgarísjaka við
landið.
Eins og ítarlega hefur verið
fjallað um í Ægi fyrr á þessu ári
hefur orðið gríðarleg hlýnun and-
rúmsloftsins og hækkun hitastigs
sjávar á norðurhveli jarðar á und-
anförnum árum. Í nýlegri skýrslu
kanadíska sjávarútvegsráðuneytis-
ins, sem var gerð opinber í júní
sl., kemur fram að magn hafíss
undan ströndum Nýfundnalands
og Labrador var á síðasta ári tí-
unda árið í röð undir meðaltali og
jafnframt reyndist sjávarhiti und-
an St. John’s vera sá hæsti sem
hefur mælst frá því mælingar
hófust fyrir um sex áratugum. Þá
reyndist botninn á Miklabanka
vera 0,9 gráðum hærri en í með-
alári og hafði ekki mælst hærri í
tæplega fjörutíu ár. Þór Jakobsson
segir að þessar upplýsingar frá
Kanada séu í takt við upplýsingar
um að ís í Norður-Íshafi og við
Austur-Grænland hafi verið að
minnka ár frá ári. „Haldi þessi
þróun áfram geta opnast auknir
möguleikar á siglingum í norður-
höfum, og jafnvel þvert yfir
Norður-Íshaf og til Austur-Asíu.
Þegar ísinn minnkar verða aukin
umsvif norður af Rússlandi, því
unnt verður lengur en ella að
sigla á því svæði,“ segir Þór.
„Neikvæða hliðin á þessum loft-
lagsbreytingum er t.d. sú að
sífrerinn í Kanada og Síberíu hef-
ur minnkað og síðan geta hvíta-
birnir verið hreinlega í hættu,“
segir Þór. Hann lætur þess getið
að nýjustu vísindakenningar geri
ráð fyrir að hin mikla loftlags-
hlýnun sé bæði til komin af
mannavöldum, þ.e. útstreymi
koltvísýrings, og hins vegar sé
um að ræða náttúrulegar sveiflur.
„Þarna geta komið til lítilsháttar
breytingar á sólinni, sem núna
hefur tekist að mæla með gervi-
hnöttum fyrir ofan lofthjúpinn.
Það geta líka verið tímabundnar
breytingar vegna hafstrauma og
sömuleiðis eldgosa. En það er
ljóst að koltvíildið hefur verið að
aukast í andrúmsloftinu og er enn
að aukast. Þetta er lofttegund
sem hefur þann eiginleika að
hleypa ekki í gegn hitageislun frá
jörðinni og því þykir nokkuð
ljóst að hluta hlýnunarinnar megi
rekja til okkar mannfólksins,“
segir Þór Jakobsson.
Þór Jakobsson, veðurfræðingur, á hugmyndina að hafíssýningu á Blönduósi.
Mynd: Sigurður Bogi Sævarsson.
„Ég tel að vel fari á því að
hafa hafíssýningu á Blöndu-
ósi, enda hefur hafís verið
tíður í Húnaflóa og hvítabirnir
hafa oft verið honum tengdir,“
segir Þór Jakobsson.
Mynd úr skýrslunni „Impacts of a warming Arctic“