Tímarit Máls og menningar - 01.11.1943, Blaðsíða 40
150
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
og fremst orgelleikarans, eins og hann var lærður til, heldur hefur
hann verið almennur frömuður íslenzkrar tónlistarmenningar, starf-
að sem kennari, stjórnandi hljómsveita og kóra, skólastjóri Tón-
listarskólans, tónlistarstjóri Ríkisútvarpsins, útsetjari, gagnrýnandi,
fulltrúi íslands á erlendum tónlistarþingum. En þrátt fyrir hið víð-
tæka menningarstarf hans á sviði tónlistarinnar, hefur hann alltaf
öðru hverju gefið sér tíma til að halda einleika á æskuhljóðfæri
sitt, orgelið, bæði utan lands og innan, og það sem mestri undrun
sætir, mitt í annríkinu hefur hann skapað sér tóm til að starfa sem
tónskáld, jafnvel að margbrotnum og vinnufrekum tónsmíðum, svo
sem stórum orgelverkum og symfóniskum verkum, auk ljóðalaga
og stuttra verka fyrir slaghörpu. Dagana kringum afmæli hans höf-
um við nú fengið að heyra hann flytja hér Alþingiskantötu sína
frá 1930 fyrir kór og hljómsveit, gagnmenntað tónverk, samið í
dúr, bjart í hljómi, stefavalið Ijóðrænt eða með hetjublæ; endur-
minningar drengsins frá Stokkseyri um fyrstu tónskynjanir sínar
við sog brimsins leyna sér ekki í hrynjandinni.
Hér er ekki staður til að segja ævisögu Páls, enda hádegi starfs-
ævinnar sízt heppileg stund til þeirra hluta. Verk hans er sam-
slungið öðrum skapandi þáttum þess endurreisnartímabils íslenzkr-
ar menningar, sem borið hefur upp á þessi ár. En það er erfitt að
leggja frá sér pennann þegar Páls er minnzt, án þess að geta þeirra
eiginda sem persónulegum vinum hans eru hugstæðastar, Ijúf-
mennsku hans og hæfileika til að gleðja menn og skemmta þeim,
svo ekkert samkvæmi þykir fullsetið nema hann sé nær.
Halldór Kiljan Laxness.