Tímarit Máls og menningar - 01.03.1978, Qupperneq 52

Tímarit Máls og menningar
slá málinu á frest með því að segja, að fróðlegt verði að sjá næstu bók
þessa höfundar. A morgun segir sá lati.
Nú. Seljist bókin í sæmilegu upplagi er hætt við því að útgefandinn
vilji fá aðra bók, helst nákvæmlega eins, fyrir næstu jól. Höfundinum er
talin trú um að hann/hún hafi hvergi nærri gert efninu tæmandi skil og
þjóðin bíði nú með öndina í hálsinum eftir að fá ábót, eins og það heitir
á kaffihúsamáli. Það er tvennt, sem rithöfundar gangast upp við, rétt eins
og annað fólk, skjall og peningar. Onnur bók er skrifuð. Og sú þriðja.
Og þannig áfram, þartil lesendurnir eru orðnir leiðir á að kaupa sömu
bókina á hverjum jólum og útgefandinn búinn að finna annan metsölu-
höfund til að gandríða. Það er sorgarsaga.
Ekki var það þó tilgangur þessara skrifa að biðja gagnrýnendur og
bókaútgefendur að fara mjúkum höndum um alla afþreyingarhöfunda og
ófínar bókmenntir, né heldur að prédika fyrir skáldum að þau láti lárviðar-
sveig sinn að skiftum fyrir kufl og daggarð glæpasöguhöfundar.
Innan hverrar bókmenntagreinar eru ólíkar skoðanir, stefnur og að-
ferðir á stjái, þar að auki á hver bókmenntagrein sér ákveðinn hóp aðdá-
enda eða að minnsta kosti neytenda, og hér er ekki farið fram á annað en
að allar bókmenntagreinar megi njóta sjálfsagðs jafnréttis og að niður
verði lögð sú hin leiða skifting bókmennta í fínar og ófínar, en sú skift-
ing líkist helst alhæfingunni gamalkunnu, sem segir að allir þjóðverjar séu
frekir, allir skotar nískir, allir danir matglaðir, allir írar drykkfelldir og
allir íslendingar höfðingjar og skáld.
Til allrar hamingju er það líkt með ófínu bókmenntunum og kvenfólk-
inu að heldur virðist mjakast á leið í jafnréttisátt. Náttúrlega er löng leið
fyrir höndum, en það er þó allavega skárra að vera kominn á loft heldur
en að sitja og bíða flugveðurs.
Eitt spor í rétta átt er að Mál og menning tók upp á því að gefa út
glæpasögu núna fyrir jólin, bók eftir sænsku hjónin Maj Sjöwall og Per
Wahlöö og heitir Morðið á ferjunni, skáldsaga um glæp. (Undirrituðum
er reyndar málið ofurlítið skylt, því hann lét til leiðast að snara bókinni
á íslensku).
Til að forðast enn einn misskilninginn er rétt að geta þess hér og nú,
að það eitt að gefa út glæpasögu er síður en svo neitt spor í framfaraátt.
Framfarirnar eru fólgnar í því að fyrirtæki sem hingað til hefur látið sér
tiltölulega annt um bókmenntalega virðingu sína gefur út glæpasögu og
40