Tímarit Máls og menningar

Årgang

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1978, Side 124

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1978, Side 124
Tímarit Máls og menningar mundsson þar sem ég tók fram að „kellingabækur" ættu við ákveðna teg- und bókmennta sem væru samdar jafnt af körlum sem konum. Hafði ég þar í huga bæði ýmsar vinsælar afþreyingar- bækur og þó einkum það syndaflóð af svonefndum „dulrænum bókum" sem þá steyptist yfir þjóðina ár eftir ár. Þessa hefði vandaður fræðimaður átt að geta í nafni sanngirni og sannfræði, jafnvel þó hann hefði viljað setja út á notkun mína á margnefndu orði. Nú er þess að geta að ég er hreint ekki höfundur þessa merkilega orðs. Það hefur lengi verið til í málinu í merkingunni „kredda, (heimskuleg) hjá- trú“. Eg gerði ekki annað en bæta nýrri merkingu við gamalt orð, og má vissu- lega deila um smekkvísi þess. Hvernig orðið er til komið í öndverðu veit ég ekki, en vísast er það karlmannsverk eins og svo margt annað sem tvímælis orkar. Eg fæst ekki til að sjá eða viðurkenna að orðið þurfi endilega að sýna lítils- virðingu á konum, hvað þá að það leiði í ljós andúð á kvennabókmenntum. Hvort sem lektornum líkar betur eða verr er orðið „kelling" (eða „kerling") löngu búið að fá ákveðinn og heldur neikvæðan blæ í málinu, og það er alls ekki notað um allar gamlar konur, frem- ur en til dæmis „karlfauskur" er notað um alla gamla menn. Vitaskuld er enda- laust hægt að munnhöggvast um það hvort kynbundin orð með neikvæðum blæ eins og „kelling" eða „karlfauskur" eigi rétt á sér í málinu, en ég sný ekki aftur með þá skoðun, að þá sé jafnréttis- baráttan komin út í öfgar og ógöngur ef menn ætla sér í hennar nafni að taka sig til og gelda íslenska tungu. Fjöldi annarra kynbundinna orða hefur nei- kvæða merkingu, svo sem „kanamella“ (notað um bæði kynin eins og kunnugt er), „karlagrobb", „kvensnift" o. s. frv. Eg sé minna en ekkert unnið við að strika slík orð út úr leyfilegum orða- forða, því það gerir tunguna einungis blæbrigðasnauðari. Að ég hafi sýnt kvennabókmenntum opnari andstöðu en áður mátti sjá er vitanlega rugl, sem mér þykir satt að segja raun að þurfa að andmæla opin- berlega. Svo tekið sé gamalt dæmi, þá var ég einn af örfáum gagnrýnendum sem fjölluðu um fyrstu og einu ljóða- bók Arnfríðar Jónatansdóttur, „Þrösk- uldur hússins er þjöl" (1959). Um þær Jakobínu Sigurðardóttur og Svövu Jak- obsdóttur hef ég á undanförnum árum skrifað bæði austan hafs og vestan og farið um þær lofsamlegri orðum en flesta núlifandi rithöfunda. Eg játa fús- lega að ég geri upp á milli kvenrithöf- unda og met sumar skáldkonur miklu meir en aðrar. Það er ugglaust goðgá samkvæmt hinni nýju jafnréttistísku, en frá þeirri villu hef ég ekki hugsað mér að snúa og flokkast sennilega undir pungrottur fyrir bragðið. SigurSur A. Magnússon. 110
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar: 1. tölublað (01.03.1978)
https://timarit.is/issue/380997

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

1. tölublað (01.03.1978)

Handlinger: