Morgunblaðið - 16.12.2014, Blaðsíða 24

24 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. DESEMBER 2014
Smáratorgi 1, 201 Kópavogi, sími 588 6090, vl@simnet.is
Verkfæralagerinn
Mán.-fim. kl. 9-18, fös. kl. 9-18:30, lau. kl. 10-18, sun. kl. 12-17
Hagnýtar jólagjafir
Öflugur tjakkur 2.25 T
lyftihæð 52 cm
19.995
Viðgerðarkollur
hækkanlegur
7.995
Verkfærasett 43 stk.
5.995
Vönduð
útskurðarjárn í
trékassa 12 stk.
19.995
Mössunarvél 1200W
12.995
3.995
Vinnuljós LED,
hleðslu
Útvarps-
heyrnahlífar
Fjölsög Höfftech
8.995
9.9993.895
Viðgerðarbretti
m/stillanlegum
höfuðpúða
Lögreglan í Sydney í Ástralíu réðst
inn í kaffihús í miðborginni í gær til
að frelsa um fimmtán manns sem
vopnaður maður hafði haldið í gísl-
ingu í rúmar sextán klukkustundir.
Vopnaði maðurinn og að minnsta
kosti tveir aðrir biðu bana í áhlaup-
inu. Fjórir hlutu sár, þar á meðal lög-
reglumaður.
Maðurinn var vopnaður hagla-
byssu þegar hann réðst inn í kaffi-
húsið. Um sex klukkustundum eftir
að fólkið var tekið í gíslingu komust
þrír menn út úr byggingunni. Um
klukkustund síðar hlupu tveir aðrir
út úr kaffihúsinu.
Flóttamaður frá Íran
Ástralskir fjölmiðlar sögðu að
maðurinn sem hélt fólkinu í gíslingu
væri 49 ára flóttamaður frá Íran,
Man Haron Monis, og hann hefði
fengið hæli sem pólitískur flóttamað-
ur í Ástralíu 1996. Blaðið The Aust-
ralian sagði að hann væri íslamisti og
hefði verið ákærður fyrir aðild að
morði á fyrrverandi eiginkonu sinni
en látinn laus gegn tryggingu.
Talið er að maðurinn hafi verið
einn að verki. Hann setti svartan ísl-
amskan fána á glugga kaffihússins.
Svo virðist sem hann hafi notað þrjá
gísla til að koma kröfum sínum á
framfæri við fjölmiðla. Lögreglan bað
fjölmiðla um að birta ekki myndskeið
þar sem gíslar sögðu frá kröfunum.
Nokkur myndskeið voru birt á You-
tube en síðar fjarlægð.
Yfirvöld í Ástralíu höfðu varað við
því að íslamistar, sem styðja hryðju-
verkasamtökin Ríki íslams, kynnu að
gera árásir í landinu. Stjórn Ástralíu
ákvað í september að senda orrustu-
þotur til að taka þátt í loftárásum
Bandaríkjanna og fleiri landa á liðs-
menn samtakanna í Írak. Þing Ástr-
alíu samþykkti ný lög í október um
baráttuna gegn hryðjuverkastarf-
semi, m.a. til að reyna að koma í veg
fyrir að ástralskir ríkisborgarar
gangi til liðs við hryðjuverkasamtök í
öðrum löndum.
Yfir 40 hreyfingar íslamskra músl-
íma gáfu út sameiginlega yfirlýsingu
þar sem þær mótmæltu gíslatökunni.
Byggingar í grennd við kaffihúsið
voru rýmdar vegna gíslatökunnar. Í
hverfinu eru margar opinberar bygg-
ingar, m.a. þinghús Suður-Wales,
höfuðstöðvar seðlabanka Ástralíu og
fleiri banka og sendiráð Bandaríkj-
anna. Sýningum í óperuhúsinu í
Sydney var aflýst.
Gerðu áhlaup til að
frelsa gísla í Sydney
 Að minnsta kosti þrír menn biðu bana í áhlaupinu
AFP
Komst undan Kona hleypur að lögreglumanni eftir að hafa sloppið úr gíslingu í kaffihúsi í Sydney.
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Danir lögðu í gær fram kröfu um yfir-
ráð yfir hafsbotninum undir norð-
urpólnum og stóru hafsvæði um-
hverfis hann. Krafan byggist á því að
norðurskautið sé framhald af land-
grunni Grænlands.
Krafan var lögð fyrir landgrunns-
nefnd Sameinuðu þjóðanna (CLCS)
og Danir gera tilkall til alls 895.000
ferkílómetra svæðis á hafsbotninum,
en það er tuttugu sinnum stærra en
Danmörk. Að sögn danska blaðsins
Politiken er Danmörk fyrsta landið
sem gerir formlega kröfu um alger
yfirráð yfir hafsbotninum undir norð-
urpólnum. Rússland og Kanada hafa
þó einnig gert tilkall til hafsvæða við
norðurpólinn.
Ögrun við Rússa?
Kanadíski prófessorinn Michael
Byers, sérfræðingur í málefnum
norðurslóða, telur að Rússar kunni að
líta á kröfuna sem „ögrun“. Hann
segir að hún sé lögð fram á óheppileg-
um tíma vegna spennunnar í sam-
skiptum Rússlands og Vesturlanda.
Rússar séu að búa sig undir að leggja
fram greinargerð um tilkall sitt til
hafsvæða á norðurslóðum og þeir hafi
ekki gengið eins langt og Danir. „Það
er kaldhæðnislegt að Danmörk skuli
vera eina landið sem hægt er að segja
að hagi sér á ögrandi hátt í þessu
máli,“ hefur Politiken eftir Byers.
Martin Lidegaard, utanríkis-
ráðherra Danmerkur, neitaði þessu
og sagði að Danir hefðu mjög gott
samstarf við ríkin sem gera tilkall til
hafsvæðanna við norðurpólinn. Hann
lagði áherslu á að Danir legðu fram
vísindaleg gögn sem sýndu að þeir
hefðu rétt til að fá yfirráð yfir haf-
svæðinu.
„Tilkallið sem við gerum til land-
grunnsins norðan við Grænland
markar þáttaskil í sögu danska kon-
ungdæmisins,“ sagði Lidegaard.
„Markmiðið með þessu risastóra
verkefni er að skilgreina ytri mörk
landgrunns okkar og þar með Dan-
merkur.“
Erfiðar viðræður
Danskir sérfræðingar telja líklegt
að landgrunnsnefnd Sameinuðu þjóð-
anna komist að þeirri niðurstöðu að
Danir eigi rétt á hafsvæðum við norð-
urskautið en telja ólíklegt að hún
samþykki kröfuna um alger yfirráð
yfir hafsbotninum undir norð-
urpólnum. Lidegaard viðurkennir að
landgrunnsnefndin kunni að komast
að þeirri niðurstöðu að Rússland og
Kanada eigi einnig rétt á yfirráðum
yfir hafsvæðum við norðurskautið.
„Samningaviðræðurnar verða mjög
erfiðar. Það er engin ástæða til að
draga dul á það. En það er frábært að
við erum sammála um að þetta verði
útkljáð á vísindalegum grundvelli.“
Að sögn Politiken byggist greinar-
gerðin, sem lögð var fyrir land-
grunnsnefndina, á tólf ára rann-
sóknum á fimm hafsvæðum við
Grænland og Færeyjar. Undirbún-
ingsvinnan og rannsóknirnar á haf-
svæðunum hafi kostað samtals 330
milljónir danskra króna, jafnvirði 6,8
milljarða íslenskra.
Danmörk krefst
yfirráða yfir
norðurpólnum
 Vill nær 900.000 km² hafsvæði
Morgunblaðið/Einar Falur
Norðurskautið Hugsanlegt er að
olíu- og gaslindir séu undir ísnum.
Tekur allt að 15 ár
» Talið er að það taki land-
grunnsnefnd Sameinuðu þjóð-
anna 10 til 15 ár að taka af-
stöðu til kröfu Danmerkur.
» Nefndin kann að komast að
þeirri niðurstöðu að Danmörk,
Rússland og Kanada eigi rétt
til yfirráða yfir hafsvæðum við
norðurskautið. Ef svo fer þurfa
ríkin þrjú að semja sín á milli
um skiptingu hafsvæðanna.
Jólasveinar geta ekki verið lofthræddir ef þeir eiga að geta glatt öll börnin
í heiminum, jafnt í lágreistum kotum sem glæsilegum háhýsum stórborg-
anna. Þessi jólasveinn klifrar hér í Kollhoffs-turni í Berlín. Byggingin er
nefnd eftir arkitektinum Hans Kollhoff og er 103 metra há.
Jólasveinninn er ekki lofthræddur
AFP
Kollhoffs-turninn klifinn