Morgunblaðið - 30.01.2015, Page 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. JANÚAR 2015
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Verkefnisstjórn um vernd og orku-
nýtingu landsvæða forgangsraðar
þannig vinnu sinni við 3. áfanga
rammaáætlunar að hún mun ein-
beita kröftum sínum að 26-30 orku-
kostum af alls 88 sem tilkynntir hafa
verið til mats. Fram kom á opnum
kynningarfundi verkefnisstjórnar-
innar í gær að hún hefði hvorki tíma
né fjármuni til að meta alla kostina.
Stefán Gíslason, formaður verk-
efnisstjórnarinnar, fór yfir verkefnið
á fundinum. Verkefnisstjórnin var
skipuð í mars 2013 og rennur skip-
unartími hennar út í mars 2017. Þá
kveða lögin á um að gera þurfi
rammaáætlun til fjögurra ára. Eftir
að verkefnisstjórnin skilar af sér sín-
um tillögum þarf ráðherra ráðrúm til
að leggja fram endanlega tillögu og
Alþingi að fjalla um málið þannig að
verkefnisstjórnin telur sig þurfa að
ganga frá drögum til að setja í opið
umsagnarferli sem gert er ráð fyrir í
lögunum ekki seinna en í mars 2016.
Þá verði hægt að skila tillögum til
ráðherra á haustmánuðum.
Þessi vetur fer í vinnu faghópanna
tveggja sem skipaðir hafa verið og
jafnvel þess þriðja, rannsóknir þurfa
að fara fram í sumar og úrvinnsla
faghópa fer fram á haustmánuðum
og fram að áramótum. Þá tekur
verkefnisstjórnin sjálf við og vinnur
tillögu til ráðherra úr vinnu faghóp-
anna.
Nauðsynlegt að forgangsraða
Þessi tímarammi og þeir fjármun-
ir sem til ráðstöfunar eru gera það
að verkum að verkefnisstjórnin hef-
ur ákveðið að forgangsraða vinnu við
matið. Lögð verður áhersla á þá
kosti sem orkufyrirtækin leggja
fram en frekar látnir bíða þeir orku-
kostir sem Orkustofnun sendi inn að
eigin frumkvæði. Þá verða ekki tekn-
ir til endurmats þeir kostir sem í síð-
asta áfanga rammaáætlunar voru
flokkaðir í verndar- og nýtingarflokk
nema forsendur fyrir þeim hafi veru-
lega breyst. Kom fram að fyrri flokk-
un muni halda sér að þessu leyti.
Áherslan verður því á þá kosti sem
síðast voru í biðflokki og á nýja kosti
sem orkufyrirtæki leggja fram, 26 til
30 orkukosti. Stefán sagði þó mögu-
legt að bæta við kostum, ef það væri
talið nauðsynlegt til að fjölga í meng-
inu sem raðað verður og auka fjöl-
breytni.
Heimild til mismununar?
Á fundinum vakti Skúli Thorodd-
sen, lögfræðingur Orkustofnunar,
athygli á því að raforkuframleiðslan
væri í samkeppnisumhverfi og það
torveldaði nýjum aðilum aðgang að
markaðnum ef aðeins yrðu metnar
hugmyndir starfandi orkufyrir-
tækja. Spurði hann um lagaheimildir
sem verkefnisstjórnin hefði til að
mismuna orkukostum eftir því
hverjir legðu þá fram.
Stefán Gíslason sagði að þótt
vinnu við matið væri forgangsraðað
þýddi það ekki að kostirnir væru úti-
lokaðir. Þar sem ekki væri tími eða
peningar til að meta alla kosti þyrfti
að forgangsraða og sú aðferð sem
verkefnisstjórnin hefði valið væri sú
eina rökrétta. Lagði hann áherslu á
að ekki væri verið að sniðganga til-
lögurnar heldur að fresta umfjöllun
um þær. Vinnan héldi áfram, ný
rammaáætlun tæki við af þeirri sem
nú er unnið að.
Síðar sagði Stefán, þegar hann var
spurður að því hvort kostirnir væru
nógu margir og fjölbreyttir, að þrjá-
tíu kostir ættu að vera nóg til að eðli-
leg röðun færi fram. Síðan mætti
bæta við kostum, ef þess þyrfti.
Nefndi Austurgilsvirkjun sem hugs-
anlegt dæmi um það en á fundinum
kom fram ábending um að hún væri
eini orkukosturinn á Vestfjörðum
sem gerð hefði verið tillaga um.
Orkustofnun færði fram þau rök fyr-
ir að taka þennan kost upp á sinn
lista að þörf væri á að bæta raforku-
öryggi á Vestfjörðum.
Metur aðeins 26 til 30 orkukosti
 Verkefnisstjórn rammaáætlunar lætur virkjanakosti sem Orkustofnun sendir inn að eigin frumkvæði
bíða  Ekki er tími eða peningar til að meta þá 88 kosti sem tilkynnt er um  Vinna faghópa að hefjast
Morgunblaðið/Eggert
Kynningarfundur Þóra Arnórsdóttir, stjórnandi umræðna, lagar hljóðnem-
ann fyrir Stefán Gíslason, formann verkefnisstjórnar rammaáætlunar.
Páls Gunnars Pálssonar, forstjóra
Samkeppniseftirlitsins, við þeim upp-
lýsingum sem koma fram hér að ofan.
Í skriflegu svar frá Páli Gunnari seg-
ir: „Til svars við fyrirspurninni vísa
ég til fréttar á heimasíðu Samkeppn-
iseftirlitsins frá 17. október sl. Þar
kemur fram að Samkeppniseftirlitið
hafi þann sama dag beint erindi til
ríkissaksóknara þar sem farið var
fram á opinbera rannsókn á því hvað-
an og hvernig trúnaðarupplýsingum
um efni kæru Samkeppniseftirlitsins
til embættis sérstaks saksóknara hafi
verið miðlað til óviðkomandi aðila.
Var þetta gert í tilefni af umfjöllun
Kastljóss um rannsókn á tveimur
flutningafélögum. Samkvæmt fram-
angreindu er málið nú í höndum op-
inberra rannsóknaraðila. Þar sem
málið er í þeim eðlilega farvegi getur
Samkeppniseftirlitið ekki upplýst um
stöðu þeirrar rannsóknar.“
FRÉTTASKÝRING
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu
hefur að undanförnu rannsakað lek-
ann sem varð, þegar gögnum var sl.
haust lekið til Kastljóss Sjónvarpsins
um rannsókn Samkeppniseftirlitsins
á Eimskip og Samskipum og kæru
Samkeppniseftirlitsins (SKE) á svo-
nefndum ellefumenningum Eimskips
og Samskipa til sérstaks saksóknara.
Eimskip kærði þann leka til lög-
reglu, eins og Morgunblaðið greindi
frá í október 2014. Samkvæmt heim-
ildum Morgunblaðsins hefur rann-
sókn lögreglu m.a. leitt til þess að
hún lagði hald á ákveðin tölvugögn í
Samkeppniseftirlitinu, og við rann-
sókn þeirra gagna hefur einn starfs-
maður Samkeppniseftirlitsins hlotið
réttarstöðu grunaðs manns.
Páll Gunnar Pálsson, forstjóri
Samkeppniseftirlitsins, sagði í frétta-
samtali við Morgunblaðið, sem birtist
hinn 17. október sl. þegar honum var
sagt að staðhæft væri við blaðamann
að útilokað væri að nokkur annar en
Samkeppniseftirlitið hefði getað lek-
ið kærunni til Kastljóssins:
„Samkeppniseftirlitinu er ekki
kunnugt um hvaðan upplýsingarnar
bárust Kastljósi. Eðlilega verðum við
núna að ganga úr skugga um það að
upplýsingarnar hafi ekki borist frá
okkur …“
Bað um opinbera rannsókn
Á mbl.is hinn 17. október 2014 birt-
ist svo frétt þar sem m.a. sagði:
„Samkeppniseftirlitið hefur í dag
beint erindi til ríkissaksóknara þar
sem farið er fram á opinbera rann-
sókn á því hvaðan og hvernig trún-
aðarupplýsingum um efni kæru Sam-
keppniseftirlitsins til embættis
sérstaks saksóknara hafi verið miðl-
að til óviðkomandi aðila.“
Og í Morgunblaðinu hinn 18. októ-
ber, sagði Sigríður Friðjónsdóttir
ríkissaksóknari í skriflegu svari til
blaðamanns að það væru vissulega
vísbendingar um að refsivert brot
hefði verið framið þegar kæru Sam-
keppniseftirlitsins til sérstaks sak-
sóknara á hendur ellefumenningun-
um hjá Eimskip og Samskipum, var
lekið til Kastljóss. Tveimur dögum
síðar tilkynnti svo ríkissaksóknari að
ætluð brot vegna leka trúnaðargagna
yrðu tekin til rannsóknar. Í frétt á
mbl.is hinn 24. október 2014 um málið
sagði m.a.: „Ríkissaksóknari ætlar að
taka til rannsóknar ætluð brot vegna
leka trúnaðargagna um samkeppnis-
mál til Kastljóss.“
Ríkissaksóknari fól síðan lögregl-
unni á höfuðborgarsvæðinu að ann-
ast rannsóknina.
Þrýstingur á að fá niðurstöðu
Morgunblaðið hefur áreiðanlegar
heimildir fyrir því að þrýstingur sé á
að fá niðurstöðu í rannsókn lögregl-
unnar og að sömu starfsaðferðir
verði viðhafðar og í öðru og frægara
lekamáli.
Málið á sér langan aðdraganda, því
rannsókn Samkeppniseftirlitsins á
meintum brotum Eimskips og Sam-
skipa á samkeppnislögum hefur stað-
ið yfir á sjötta ár. Eimskip hefur í þrí-
gang kært til áfrýjunarnefndar
samkeppnismála að hafa ekki fengið
þau rannsóknargögn sem óskað var
eftir frá SKE og í þriðja úrskurði
nefndarinnar ítrekar hún að gögnun-
um verði komið til Eimskips.
Svo gerðist það í fyrrahaust, rúmri
viku eftir að Samkeppniseftirlitið
tapaði í Hæstarétti máli sem það
hafði rekið gegn Vífilfelli í sjö ár
vegna ásakana um misnotkun á
markaðsráðandi stöðu, að SKE réðst
aftur inn í húsleit hjá Vífilfelli til þess
að ná sínu fram þrátt fyrir úrskurð
hæstaréttar.
Ýmsir viðmælendur Morgunblaðs-
ins sögðu í fyrrahaust, að þessi rann-
sókn og síðar leki, væri í beinu fram-
haldi af því að Bjarni Benediktsson
fjármálaráðherra hefði greint frá því
að stefnt yrði að sameiningu ákveð-
inna ríkisstofnana til þess að ná fram
sparnaði og hagræðingu í opinberum
rekstri, sem meðal annars hefði get-
að þýtt breytt hlutverk Samkeppn-
iseftirlitsins og breytt stjórnskipu-
lag.
Morgunblaðið leitaði viðbragða
Lögreglan skoðar tölvubréf
 Starfsmaður Samkeppniseftirlitsins grunaður um að hafa lekið trúnaðargögnum um kæru SKE til
sérstaks saksóknara í máli ellefumenninganna hjá Eimskip og Samskipum til Kastljóss Sjónvarps
Morgunblaðið/Eggert
Kæran Tæpt ár er liðið frá því að Samkeppniseftirlitið kærði ellefumenningana hjá Eimskip og Samskipum til
sérstaks saksóknara fyrir meint brot á samkeppnislögum. Eimskip kærði svo lekann til Kastljóss í október 2014.
„Meira en hálft ár er liðið frá því að Samkeppniseftirlitið beindi kæru á
hendur ellefumenningunum hjá Eimskip og Samskipum til embættis sér-
staks saksóknara, líkt og greint var frá í Morgunblaðinu í gær. Þar hefur
kæran legið í á áttunda mánuð, án þess að rannsókn embættisins á mál-
inu væri hafin.“
Þannig hófst fréttaskýring blaðamanns í Morgunblaðinu, hinn 17. októ-
ber 2014, og er því tæpt ár nú liðið frá því að Samkeppniseftirlitið beindi
kærunni til sérstaks saksóknara.
Í sömu fréttaskýringu var rætt við Ólaf Þór Hauksson, sérstakan sak-
sóknara, sem sagði þar m.a. að ákveðnir verkferlar væru hjá embættinu,
þegar því bærust kærur. „Það eina sem við höfum staðfest, eins og Morg-
unblaðið hefur greint frá, er að við fengum í marsmánuði kæru frá Sam-
keppniseftirlitinu og hún er til meðferðar.“
Skömmu síðar vísaði embætti sérstaks saksóknara kærunni til rík-
issaksóknara, eins og fram kemur í meginmáli hér að ofan.
Vísaði kæru til ríkissaksóknara
SÉRSTAKUR SAKSÓKNARI