Morgunblaðið - 07.02.2015, Blaðsíða 14

SVIÐSLJÓS
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Ferðafélag Íslands leggst gegn upp-
byggingu á nýjum stað við Land-
mannalaugar. Tómas Guðbjartsson,
hjartaskurðlæknir og stjórnar-
maður í Ferðafélaginu, segir að
svæðið við Sólvang við Námshraun
henti illa. Gróður sé viðkvæmur á
þessu svæði og mjög merkilegar
jarðminjar séu í hrauninu í nágrenn-
inu, sem illa þyldu aukna umferð.
Auk bygginga þurfi á nýjum stað að
koma fyrir lögnum fyrir fráveitu og
heitt og kalt vatn. Mest rask og lýti
á landinu yrði samt vegna gerðar
nýs varnargarðs, sem væri nauðsyn-
legur til að koma í veg fyrir að áin
flæddi upp á nýtt tjaldsvæði.
Tómas dregur þó enga dul á að
brýn þörf sé á breytingum og betra
skipulagi við Laugarnar. „Við höfum
í mörg ár leitað eftir samstarfi við
sveitarfélagið, sem fer með skipu-
lagsmál á svæðinu, en að mestu fyr-
ir daufum eyrum,“ segir Tómas.
Þannig hafi félagið unnið ítarlega
umsögn og athugasemdir við
rammaskipulag suðurhálendis í
september 2013.
Athugasemdum ekki svarað
„Þessum athugasemdum okkar
hefur ekki einu sinni verið svarað,
sem okkur þykir undarlegt,“ segir
Tómas. „Landmannalaugar eru ein-
stakur gullmoli í náttúru Íslands og
þegar ég tala um þetta svæði tala ég
sannarlega frá hjartanu því þetta
svæði hefur verið mér kært frá
barnæsku. Mér finnst að í hug-
myndum, sem hafa verið til umræðu
af hálfu sveitarfélagsins, rekist hvað
á annars horn og það er sárt að
þetta skuli ekki hafa verið unnið í
meiri samvinnu.“
Tómas tekur fram að í verðlauna-
tillögunni sé ýmislegt vel unnið.
Hugmyndir um bílastæði og snyrti-
aðstöðu við Námakvísl séu til dæmis
svipaðar og tillögur Ferðafélagsins.
Þar er hugmyndin að koma upp
snyrtiaðstöðu fyrir daggesti, sem
síðan gengju yfir ána. Annað í tillög-
unum gangi hins vegar ekki upp
eins og að aðskilja tjaldaðstöðuna
frá Laugunum en frá Sólvangi að
þeim er þriggja kílómetra leið.
„Ef farið yrði í uppbyggingu á
nýja staðnum þyrfti sennilega að
koma á einhvers konar ferðum á
milli því það eru ekki allir sem geta
gengið þessa þriggja kílómetra
leið,“ segir Tómas. „Þetta væri synd
því persónulega finnst mér einn
mesti sjarminn við að vera þarna að
geta skellt sér í bað í Laugunum og
farið svo beint heim í tjald eða hús-
bíl eftir atvikum.“
Lágreist hús í hraunjaðrinum
„Við hjá Ferðafélaginu teljum
miklu betri lausn að byggja upp
tjaldsvæði austanmegin við núver-
andi varnargarð, nálægt Grænagili,
á svæði sem ekki er jafn viðkvæmt
og við Sólvang og er þegar búið að
raska. Þarna sæjust tjöld og hús-
bílar síður og við jaðar Lauga-
hrauns er ágætt skjól. Skáli Ferða-
félagsins myndi standa áfram, en
önnur mannvirki, myndu hverfa
smám saman.
Í staðinn yrðu byggð ný lágreist
hús í hraunjarðinum með gistingu
og annarri aðstöðu fyrir ferðamenn.
Húsin yrðu að hluta til grafin niður
og klædd torfi. Við höfum fundið
ágætis staðsetningu fyrir þessa
þjónustumiðstöð inni í hraunjaðr-
inum, en áður en svæðið var friðlýst
hafði verið tekið efni í varnargarða í
hraunjaðrinum og þar myndaðist
skarð sem upplagt er að nota til að
fela þjónustumiðstöðina.
Svæðið á melnum þar sem tjald-
svæðið er núna yrði grætt upp og
aðstaða fyrir tjöld og bíla færð nær
Bláhnjúki. Þannig myndu tjöld ekki
sjást þegar fólk baðar sig í Laug-
unum,“ segir Tómas.
Löng saga í Laugum
Nú kemur um ein milljón ferða-
manna til Íslands árlega en 30-40%
þeirra sem heimsækja landið segj-
ast gera það til að skoða öræfi og
hálendi landsins. Stór hluti þessara
erlendu ferðamanna sækir Land-
mannlaugar, en talið er að um 80
þúsund gestir komi þangað árlega,
langflestir útlendingar. Af þeim
ganga um átta þúsund manns
Laugaveginn árlega.
Ferðafélag Íslands á sér langa
sögu í Landmannalaugum og var
fyrsti skáli félagsins þar reistur
1951. Aðeins hluti gesta í Land-
mannalaugum greiðir fyrir aðstöð-
una, en einungis rekstur snyrtiað-
stöðu í Laugunum kostar Ferða-
félagið um 30 milljónir á ári.
Vilja byggja upp við Grænagil
 Ferðafélag Íslands hefur í mörg ár leitað eftir samstarfi um uppbyggingu í Landmannalaugum
 Gagnrýna hugmyndir sveitarfélagsins um uppbyggingu við Sólvang  Ferðir þyrfti á milli staða
Myndir/Ferðafélag Íslands
Landmannalaugar Yfirlitsmynd sem sýnir aðstöðuna eins og hún er núna. Smám saman eiga mannvirki á svæðinu að víkja að skála FÍ undanskildum.
Framtíðarsýn Ferðafélagið gerir ráð fyrir að tjaldsvæði og þjónustukjarni
færist að Grænagili og melarnir þar sem nú er tjaldað verði græddir upp.
14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. FEBRÚAR 2015
Kauptúni 3 / Garðabæ / Sími: 564-3364
kíktu í heimsókn
Lifandi veslun
af sjávarfiskum í öllum
regnbogans litum.
Komdu og skoðaðu
ljónsfiskinn, Dóru, Nemó
og alla hina fiskana.
Mikið úrval af kóröllum.
Frábæ
r tilboð
á
fiskabú
rum
og fylg
ihlutum
NÝ SENDING
Landmannalaugar voru friðlýstar
árið 1979 ásamt nánar tilgreindu
svæði milli Torfajökuls og Tungna-
ár, Friðland að Fjallabaki. Árið
2011 samþykkti ríkisstjórnin að
Torfajökulssvæðið yrði eitt þeirra
svæða sem Ísland myndi sækja
um í framtíðinni að yrði skráð á
heimsminjaskrá UNESCO.
Í bréfi mennta- og menningar-
málaráðuneytis til viðkomandi
sveitarfélaga er minnt á þessa
umsókn og áréttað að með nýju
skipulagi verði ekki brotið nýtt
land undir mannvirki og þjón-
ustukjarna heldur verði áfram
unnið með þau svæði sem þegar
hefur verið raskað, s.s. Land-
mannalaugar.
Þá hafa sérfræðingar á
Náttúrufræðistofnun komið með
ýmsar athugasemdir vegna
áformanna, en þeir unnu skýrslu
um málið fyrir Ferðafélag Íslands.
Hafa gildi á heimsvísu
Tómas Guðbjartsson segist ekki
sjá hvernig uppbygging á Sólvangi
standist kröfur sem gerðar eru til
skráningar á heimsminjaskrá. „Ég
set líka spurningarmerki við þátt
Umhverfisstofnunar í þessu máli,
sem var aðili að samkeppni
Rangárþings ytra um nýja upp-
byggingu. Stofnunin er umsjón-
araðili friðlandsins og hefur það
hlutverk að tryggja verndun nátt-
úrunnar, sem ég efast um að sé
gert á besta mögulega hátt í
þeirri tillögu.
Þessar framkvæmdir munu raska,
ekki bara náttúrunni, heldur einn-
ig skráningu þessa einstaka
svæðis á heimsminjaskrá
UNESCO. Það væri afar heimsku-
leg ákvörðun, enda slík skráning
besta landkynning sem um getur.
Og við verðum að hafa í huga að
Landmannalaugar hafa ekki ein-
ungis mikið gildi á landsvísu held-
ur fyrir heimsbyggðina alla. Okkur
ber því skylda til að taka réttar
ákvarðanir í svo mikilvægu máli,“
segir Tómas.
Skráning á heimsminjaskrá
besta kynning sem um getur
SETUR SPURNINGARMERKI VIÐ ÞÁTT UMHVERFISSTOFNUNAR
Á fjöllum Tómas Guðbjartsson er
útivistarmaður og situr í stjórn FÍ.