Bókasafnið - 01.06.2010, Síða 46
46
bókasafnið 34. árg. 2010
hvernig hann skilar sér og hvort hann leiðir lesandann til
nýrrar þekkingar eða skilnings á viðfangsefninu (Booth, 2003,
bls. 57).
Umbrot og auglýsingar
Fyrstu árin var blaðið eingöngu unnið í prentsmiðju og
útgáfukostnaðurinn var að sliga félögin sem stóðu að því.
Auglýsingatekjur skiluðu sér illa þar sem blaðið var gefið út löngu
eftir áætlaðan útgáfutíma (Guðrún, 2006). Árið 1983 var ákveðið
að Bókasafnið fengi breytt og endurbætt útlit, brotið var stækkað
og fleira. Það hefur síðan verið í sama broti, A4, en mismunandi
að þykkt og gæðum til dæmis varðandi pappír.
Setning, umbrot, filmuvinna, prentun og bókband hefur verið
í höndum nokkurra aðila í gegnum tíðina. Þau fyrirtæki sem hafa
séð um þau mál eru: Prentsmiðjan Hólar hf., Prentstofa G.
Benediktssonar, Ísafoldarprentsmiðja hf., Letur hf. og Borgar-
prent fram til ársins 1996. Gutenberg - Steindórsprent (seinna
Gutenberg) sá um umbrot og prentun blaðsins frá 1997 til 2007
þegar prentsmiðjan sameinaðist Odda sem sá um prentun
blaðins 2008. Frá árinu 2009 hefur prentsmiðjan GuðjónÓ séð
um umbrot og prentun.
Auglýsingasöfnun í blaðið var fyrstu árin í höndum ritstjórnar.
Það var mikil vinna og tekjur af auglýsingum skiluðu sér seint og
illa. Árið 1989 var leitað til utanaðkomandi aðila með auglýsinga-
söfnun og gekk sú vinna vel (Guðrún, 2006). Síðan þá hefur
blaðið verið fjármagnað með auglýsingum sem safnað hefur
verið af ýmsum aðilum. Útgáfufélagið Hænir sá um nokkurra ára
skeið alfarið um auglýsingasöfnun í blaðið með ágætum árangri
og stóðu þá auglýsingar að mestu leyti undir útgáfukostnaði,
greiðslum til ritnefndar og greiðslum til höfunda greina.
Vefsetur
Greinar úr árgöngum 22 til og með 26 eru aðgengilegar í heild
sinni á vefsetri blaðsins, www.bokasafnid.is. Frá og með
27. árgangi 2003 eru aðeins aðgengilegir útdrættir greina.
Breyting þessi á rætur sínar að rekja til verklagsreglna um útgáfu
Bókasafnsins sem samþykktar voru á vormánuðum 2005.
Fyrsti árgangur sem gerður var aðgengilegur á vefnum var
22. árgangur 1998. Vefstjóri blaðsins frá árinu 1998 til 2006 var
Kristín Ósk Hlynsdóttir, Martha Ricart var vefstjóri 2007 til 2008
og Hallfríður Hr. Kristjánsdóttir frá árinu 2009. Til stendur að
gera breytingar og endurbætur á vefnum í samhengi við vef
Upplýsingar, www.upplysing.is.
Leiðbeiningar til höfunda og ritrýndar greinar
Í ritstjórnartíð Evu Sóleyjar Sigurðardóttur voru unnin drög að
leiðbeiningum til höfunda. Núverandi ritstjórn er með þau í
áframhaldandi vinnslu. Þá hefur verið í bígerð að koma á ritrýni
í blaðinu, að minnsta kosti einhverjum hluta þess. Til slíks þarf
þó að vanda og undirbúa vel.
Lokaorð
Tímaritið Bókasafnið hefur nú komið út í 36 ár og árgangarnir
eru orðnir 34. Í júlí 2006 var gefið út sérstakt afmælisrit, bæði í
tilefni þess að þá kom tímaritið út í 30. skipti en einnig vegna
þess að á árinu voru liðin 50 ár síðan kennsla í bókasafns- og
upplýsingafræði hófst við Háskóla Íslands. Afmælisritið var mjög
veglegt í alla staði og taldi alls tæpar 150 blaðsíður. Hluti þess
var á ensku eftir erlenda höfunda og einnig voru nokkrar greinar
þýddar á ensku, svo sem minningargrein um dr. Anne Clyde
bókasafns- og upplýsingafræðing og prófessor við Háskóla
Íslands sem lést árið 2005.
Bókasafnið hefur verið í stöðugri þróun þann tíma sem það
hefur komið út en miklar breytingar hafa orðið í faginu á
undanförnum árum og hafa félagsmenn verið iðnir við að skrifa
um sín hjartans mál. Þá hefur aukist mikið á síðustu árum að
bókasafns- og upplýsingafræðingar ljúki framhaldsnámi, svo
sem MA, MLIS, MPA og doktorsprófi og greinum um slík verkefni
hefur fjölgað mikið. Fastir liðir blaðsins verða á sínum stað áfram,
liðir eins og viðtöl, greinar, umfjöllun um bækur og fleira en
ritnefnd blaðsins hefur þó ýmislegt á prjónunum (Einar, 2010).
Útgáfumál Upplýsingar hafa verið nokkuð til umræðu að
undanförnu. Auk Bókasafnsins gefur Upplýsing út fréttabréfið
Fregnir og hafa þessi tvö tímarit komið út samhliða frá árinu
1976. Frá árinu 2008 hafa Fregnir einungis komið út rafrænt á
pdf-formi. Ennfremur birtast stöðugt fréttir og ýmsar upplýs-
ingar á vef félagins, www.upplysing.is. Tæknileg og fagleg
þróun gefur því tilefni til að skoða útgáfumál félagins í heild án
þess að endilega sé um einhverjar meiriháttar breytingar að
ræða.
Abstract
One of the projects undertaken by the Icelandic Association of
Professional Librarians on its establishment in 1976 was to take
over publication of Bókasafnið, a small unofficial journal on
library activities and librarianship which had been launched in
1974. Publication was stepped up to twice a year, in April and
November. However, the magazine lost momentum and was
not published at all in 1979-1981.
In 1983 it was decided to relaunch Bókasafnið with a
revamped design, larger format, etc. A six-person committee
was set up comprising three members from the Icelandic Library
Association, two from the Association of Professional Librarians
and the State Library Services Officer. An editor and treasurer
were elected from the committee’s own ranks. The magazine’s
editorial policy remained unchanged, featuring academic
papers, articles on a wide range of issues connected with
libraries, librarianship and librarians, and reports on conferences,
courses and the Library Association’s annual conference. It was
normally published once a year but was long plagued by lack of
funding. Volumes and 11 and 12 marked a turning point when
publication was secured by advertising revenue, as it has been
ever since. The magazine is now published by Information – the
Icelandic Library and Information Science Association, which
was founded in 1999 with the amalgamation of earlier library
associations. An on-line version of Bókasafnið has been
published since August 22, 1998 www.bokasafnid.is.