Bókasafnið - 01.06.2010, Síða 49

49
bókasafnið 34. árg. 2010
rafrænn lestur eðlilegur lestrarmáti og les æ minna á pappír.
Það sér engan mun á að lesa fræðigrein vegna náms eða starfs
rafrænt og að lesa skáldsögu eða ljóð á þann hátt. Smám
saman mun draga úr útgáfu á pappír. Tímarit og dagblöð um
allan heim eru smám saman að færast af pappír yfir á rafrænt
form og útgáfu þeirra á pappír er jafnvel hætt. Þess mun
væntanlega skammt að bíða að bækur, fræðirit og skáldrit
verði eingöngu gefin út rafrænt, pappírnum verði sleppt. Í
árdaga skráðu menn og lásu sögur á tré- eða steintöflum. Nú
eru sögur skráðar og lesnar á raftöflum.
Hver verður staða almenningsbókasafna sem boðið hafa
upp á „eigið“ efni til útláns? Mun grundvöllur tilveru þeirra
breytast þegar rafrænu lestækin eru orðin svo góð sem raun
ber vitni og úrval lesefnis eykst hratt á öllum tungumálum?
Hvar eiga almenningsbókasöfnin að staðsetja sig í þessum
breytta heimi? Hvernig varðveita þau góðu gildin sem
starfsemi almenningsbókasafna hefur byggst á, það er að
vera ein mikilvægasta stoð lýðræðis, örva skapandi hugsun
og standa vörð um jafnan aðgang að menningu og menntun.
Við, sem störfum í almenningsbókasöfnum, þurfum að búa
okkur undir mjög breytt starfsumhverfi innan fárra ára.
Kristín R. Vilhjámsdóttir
Fljúgandi teppi og önnur fjölmenningarleg
ævintýri á Borgarbókasafni
Menningarmót, heimanámsaðstoð, samkomur og lifandi
kynning á starfsemi bókasafnsins fyrir innflytjendur
Hvernig bregst maður við þegar maður flytur í nýtt land?
Þar kemur margt til: tungumálið, ólíkt þjóðfélag með
öðruvísi innviði en það sem flutt var frá, lög og reglugerðir,
vinnumarkaður og menntakerfi og síðast en ekki síst umrót
tilfinninga þess sem flytur milli landa.
Bókasöfn eru mikilvæg gátt inn í samfélagið og í mörgum
löndum hefur bókasafnið haft mikla þýðingu og jákvæð
áhrif meðal innflytjenda. Á bókasöfnum er aðgangur að
Almenningsbókasöfn víða um heim eru farin að undirbúa sig
og leita nýrra leiða til að standa vörð um gildi sín.
Í júní 2010 hefst þriggja ára samstarfsverkefni almennings-
bókasafna á öllum Norðurlöndunum með því að haldinn
verður fyrsti vinnufundurinn af þremur í Reykjavík. Um 70
manns munu taka þátt í þessu verkefni sem kallað er „Næsta
bókasafn - Next Library“ og er markmiðið að meta stöðuna,
gera sér grein fyrir þeirri þróun sem framundan er. Hvernig
viljum við, teljum við, að almenningsbókasöfn framtíðarinnar
verði?
Tímamót eru, eins og áður sagði, framundan þar sem
sjónarhornið og þungamiðjan er ekki lengur safnkosturinn
í bókasafninu. Almenningsbókasöfn hér á landi og víða um
heim undirbúa ný og fjölbreytt verkefni í breyttu umhverfi.
Segja má að nánast öll verkefni almenningsbókasafna hafi
hingað til hverfst um safnkostinn, verið til þess ætluð að
draga menn að safnkostinum á einn eða annan hátt. Ný
verkefni verða ekki lengur „safnkostsmiðuð“ en þau verða
eftir sem áður á vettvangi menningar og mennta, það er
bókmennta, lesturs, upplýsingalæsis, barnamenningar, lista
og fjölmenningar. Þessi verkefni almenningsbókasafna eru
nú æ meira hugsuð sem skapandi verkefni fyrir, af og með
þátttakendum. Verði „bókasöfn“ staður án bókahillna verða
þau eftir sem áður staður samvista, sköpunar og örvandi
hugsunar.
Borgarbókasafn hefur átt því láni að fagna að þar hafa
ævinlega starfað metnaðarfullir og faglegir starfsmenn. Sú
staðreynd endurspeglast í könnunum á þjónustu safnsins. Í
nýjustu þjónustukönnun sem gerð var fyrir Reykjavíkurborg
í ágúst til september síðastliðinn af Capacent Gallup höfðu
70,4% borgarbúa heimsótt Borgarbókasafn síðustu 12 mánuði
og 90,3% voru ánægðir með þjónustu safnsins. Í gesta-
könnun sem gerð var á sama tíma var ánægjan jafnvel meiri,
en 98% voru ánægðir með viðmót starfsmanna og 94% með
þjónustu safnsins. Á þessum tímamótum árið 2010 hefur
gesta fjöldi aukist um 22% á síðustu tveimur árum en árið
2009 komu 700 þúsund gestir í safnið.