Morgunblaðið - 08.04.2015, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. APRÍL 2015
Allt sem þú vilt vita um
heilsu, útivist og mann-
rækt, framreitt af
Sigmundi Erni á einkar
áhugaverðanmáta.
LÍFSSTÍLL
www.hringbraut.is
við miðlum af reynslu
Malín Brand
malin@mbl.is
Langt er síðan gengið hefur verið á
verkfallssjóði allra aðildarfélaga
BHM en síðast var allsherjarverk-
fall árið 1989. Í gær hófst verkfall
560 félagsmanna, þar af 533 heil-
brigðisstarfsmanna. Náist ekki sátt í
kjaraviðræðunum í dag hefst verk-
fall hjá 2.333 félagsmönnum til við-
bótar á morgun, fimmtudaginn 9.
apríl. Ekki fékkst uppgefið hversu
drjúgir verkfallssjóðir BHM eru en
Páll Halldórsson, formaður félags-
ins, segir að ákveðið hafi verið að
miða við að hver og einn haldi sínum
meðallaunum og verður greitt úr
sjóðunum um mánaðamótin. „Félög-
in hafa tekið ákvörðun um það að
standa saman að því að greiða í
verkfallssjóð, þannig að þeir sem
eru í verkfalli verði ekki fyrir tekju-
tapi. Við auðvitað metum það hvað
við erum tilbúin að fjárfesta í
löngum átökum og það liggur ekkert
fyrir um það en við erum ekkert
komin upp undir háls með það á
næstunni,“ segir Páll sem er eftir
sem áður bjartsýnn á að samið verði
fljótlega.
Félögin eiga flest systursjóði er-
lendis þaðan sem þau geta sótt að-
stoð ef í harðbakkann slær. „Við höf-
um gert okkar áætlanir miðað við
það að standa undir þeim sjálf. Fé-
lögin munu örugglega leita eftir
stuðningi úr systursjóðum ef þau
telja ástæðu til,“ segir Páll en langt
er orðið síðan reynt hefur á slíkan
stuðning. „Þegar öll þessi félög voru
síðast í verkföllum fengum við
stuðning. Það var árið 1989 og við
erum dálítið að rifja þetta upp allt
saman en það breytir því ekki að við
viljum auðvitað bara klára þetta sem
fyrst og þykir hart að hafa þurft að
eyða tíma í þessi réttarhöld en þetta
er það sem viðsemjandinn kaus í
stað þess að ræða við okkur,“ segir
Páll og vísar þar til kröfu ríkisins um
að boðuð verkföll fimm stéttarfélaga
innan vébanda BHM hafi verið ólög-
lega boðuð. Dómsuppkvaðning í
málunum var í fyrradag og hafnaði
Félagsdómur kröfu ríkisins.
Páll segir að áhugavert verði að
heyra hvaða tillögur verði kynntar á
fundi sem haldinn verður í dag.
„Talsmenn ríkisins höfðu nokkur
orð um að þeir myndu geta lagt eitt-
hvað fram. Ég veit svo sem ekki
hvað það er en við vonum að hlut-
irnir gangi hratt fyrir sig.“
Verkföllin 1989
eru minnisstæð
 Metið í hve löngum átökum er fjárfest
Sátt Þeir Ólafur Ragnar Grímsson og Páll Halldórsson við undirritun
kjarasamnings eftir sex vikna langt verkfall BHM árið 1989.
„Það er erfitt að horfa upp á þessa
stöðu koma upp. Það vildu ábyggi-
lega allir hafa þetta öðruvísi og
með öðrum brag,“ segir Kristján
Þór Júlíusson heilbrigðisráðherra
um stöðuna sem er komin upp í
verkfalli BHM liða en fyrsti dagur
verkfallsins var í gær.
Sjúkrastofnanir landsins verða
fyrir miklum áhrifum verkfallsins
en um 500 starfsmenn Landspít-
alans lögðu niður störf í gær.
Kristján segir að unnið sé að því að tryggja öryggi
sjúklinga.
„Það er eðlilega ekki gott að horfa upp á þetta
verkfall verða að veruleika. Þó hefur heilbrigðisþjón-
ustan og kerfið að mínu mati tekist ágætlega vel á við
þetta erfiða verkefni sem verkföll hafa skapað og ég
vona að svo verði áfram. Heilbrigðisþjónustan hefur
rækt skyldur sínar eftir efnum og ástæðum og allri
bráðaþjónustu verið sinnt,“ segir hann.
Erfitt að horfa upp
á þessa stöðu
 Heilbrigðisráðherra
segir að unnið sé að því að
tryggja öryggi sjúklinga
Kristján Þór
Júlíusson
Benedikt Bóas
benedikt@mbl.is
Það er nýbreytni í verkfalli BHM-
liða að verkfallsaðgerðirnar eru
kostaðar úr sameiginlegum verk-
fallssjóðum allra 27 aðildarfélaga
BHM. Þannig er tryggt að þeir sem
fara í verkfall verða ekki fyrir
launatapi þó þeir hafi lagt niður
störf.
Þar með er pressan tekin af fólki
um hvað það þolir að vera lengi
launalaust. Nóg er til í sjóðnum og
ætlar BHM að berjast fyrir að
menntun sé metin til launa í kjara-
deilunni.
Þetta er meðal þess sem kom
fram á fyrsta samstöðufundi BHM-
liða sem haldinn var í gær á fyrsta
degi verkfallsins.
Á morgun er fundur með deiluað-
ilum en ríkið hefur boðið BHM 3,5%
launahækkun sem BHM segir að sé
langt frá sínum kröfum. Á fundinum
kom einnig fram að BHM sam-
þykkti 2,8% launahækkun í fyrra
undir þeim formerkjum að það væri
vopnahlé.
„Þessi staða sem er uppi núna
þarf ekki að koma neinum á óvart.
Þetta er búið að vera ljóst lengi.
Og það þarf miklu meira að koma
frá ríkinu. Við bindum vonir að ríkið
ætli að leggja drög að einhverju og
við krossum fingur fyrir því,“ sagði
Halla Þorvaldsdóttir, varaformaður
BHM, á fundinum og bætti við að
nú þegar hefðu unnist þrír litlir
sigrar. Að samþykkja að fara í verk-
fallið með miklum meirihluta þar
sem sum félögin samþykktu með
100% hlutfalli, að leggja ríkið með
dómi félagsdóms og sýna samstöðu
sem væri mikil. Hún fékk dynjandi
lófatak frá fjölmörgum gestum
BHM sem mættu í gær á fundinn.
Skrýtið að vakna í verkfalli
Fundargestir voru flestir sam-
mála um að það hefði verið skrýtið
að hefja daginn í verkfalli. „Þegar
við fórum úr vinnu á miðvikdaginn
fyrir viku þá gekk maður þannig frá
vinnustöðinni að maður vissi ekki
hvort maður væri að fara í vinnu
strax eftir páska eða ekki. Ég vona
hinsvegar að það verði sem fyrst,“
sagði Steinunn Thorlacius sem er
aðili að Félagi íslenskra náttúru-
fræðinga ásamt 74 öðrum sem nú
eru í verkfalli.
Kristjana Bjarnadóttir sem er
einnig í því sama félagi segir að hún
muni vel eftir verkfallinu 1989, sem
lesa má meira um hér til hliðar, en
þá var hún nýkomin út á vinnu-
markaðinn. „Mig langar ekki að
endurtaka það,“ segir hún.
„Bil á milli þeirra sem hafa há-
skólapróf og þeirra sem hafa jafnvel
grunnskólapróf er ótrúlega lítið hér
á landi. Háskólamenn eru með mikl-
ar skuldir á bakinu í formi námslána
og eru lengi að borga þau til baka.
Útreikningar sýna að þegar há-
skólamenn eru búnir að greiða af
sínum námslánum þá hafa þeir
minna eftir en þeir sem fóru ekki í
nám. Það er staða sem við sættum
okkur ekki við. Þegar staðan er
svona er erfitt að hvetja börnin okk-
ar til náms.
Þetta er líka spurning um hvernig
þjóðfélagi við viljum lifa í.
Viljum við byggja þjóðfélag þar
sem fólk sækir sér menntun og störf
eru í þeim geirum sem krefjast
menntunar eða viljum við byggja
þjóðfélag á grunngreinum sem
einskis krefjast,“ segir Kristjana.
Vona það besta
Þær stöllur segja að þær óttist
langt verkfall. „Það sem ég er að
gera fer ekkert frá mér. Ég er búin
að vera á haus núna undanfarið og
það verkefni bíður mín þegar verk-
fallið leysist. Ég þarf að ljúka því
fyrir miðjan júlí. Ef ég er í verkfalli,
segjum í sex vikur, þá er ljóst að
það fara sex vikur af tímanum sem
ég hef til að vinna þessa vinnu. Ég
prjóna einhverja vettlinga en þetta
er ekki frí.“
Digrir verkfallssjóðir
 Ríkið býður 3,5% launahækkun í kjaradeilu við BHM
 Samið var í fyrra undir formerkjum um vopnahlé
Morgunblaðið/Ómar
Gestir Mikill fjöldi mætti á fyrsta
samstöðufund BHM í gær.
Morgunblaðið/Ómar
Eining Gestum fundarins fannst
skrýtið að hefja daginn í verkfalli.
Morgunblaðið/Ómar
Ræða Halla Þorvaldsdóttir, vara-
formaður BHM, talaði við gesti.
Morgunblaðið/Ómar
Prjónakona Kristjana Bjarnadóttir
óttast langt verkfall.
„Það var skrýtið að vakna í
verkfalli. Það er graf-
alvarlegt að vera kominn í
þessa stöðu,“ segir Áslaug
Valsdóttir, formaður Ljós-
mæðrafélags Íslands.
Töluvert hefur verið um
það að undanþágur hafi ver-
ið veittar hjá ljósmæðrum en
Áslaug segir að fyllsta ör-
yggis sé gætt.
Búast má við að skipu-
lagðir keisaraskurðir verið færðir til og þá
verður röskun á áhættumæðraeftirliti svo fátt
eitt sé nefnt.
„Það er samstaða meðal okkar hóps. BHM er
stórt batterí og við erum með þeim og ég get
ekki annað en fundið fyrir mikilli samstöðu.
Það er lágmarksmönnun og fyllsta öryggis
er gætt. Ef það næst ekki að anna því sem þarf
þá eru gefnar undanþágur þannig að það er
passað upp á alla. Það er ekki verið að stefna
neinum í voða,“ segir Áslaug.
Skrýtið að hefja
daginn í verkfalli
 Ljósmæður tryggja
öryggi verðandi mæðra
Áslaug
Valsdóttir