Morgunblaðið - 08.04.2015, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. APRÍL 2015
Verk sem samanstanda afmálningu á tvívíðum fleti –málverk – eru viðfangsefnistórrar samsýningar í
tveimur hlutum í Listasafni Reykja-
víkur nú á vormánuðum. Sýningunni
er ætlað að vekja athygli á grósku í
málverkinu en um er að ræða verk
eftir 88 listamenn. Fyrri hlutinn ber
yfirskriftina Nýmálað 1 og er til
húsa í tveimur sölum í Hafnarhús-
inu, seinni hlutinn heitir Nýmálað 2
og er í báðum sölum Kjarvalsstaða.
Sýningunni er ætlað að vera þver-
skurður af því hvað íslenskir listmál-
arar eru að fást við um þessar mund-
ir (í vali verka er miðað við síðustu
tvö árin) og býr yfir mikilli breidd
því þarna eru sýnd verk eftir lista-
menn á öllum aldri sem fást við ólík
viðfangsefni og styðjast við margs
konar aðferðir og tækni. Eðli máls-
ins samkvæmt kennir því ýmissa
grasa á þessum tveimur sýningum
og verður áhorfandinn sjálfur að
ráða í stefnur og strauma.
Sýningin í Hafnarhúsinu, sem hér
er fjallað um, skiptist þannig að í
stóra salnum á neðri hæð eru að-
allega sýnd fígúratíf verk eftir lista-
menn á ýmsum aldri en í salnum á
efri hæðinni óhlutbundin málverk. Í
fyrrnefnda salnum (A-sal) má sjá
verk sem unnin eru undir áhrifum
frá expressjónískum hræringum í
málverki, til dæmis verk eftir Pétur
Halldórsson, Huldu Vilhjálms-
dóttur, Guðnýju Kristmannsdóttur
og Baltasar Samper. Pensiltjáningin
er yfirleitt áköf í þessum verkum og
yfirborðið fremur hrjúft, ekki síst í
verki Baltasars sem vekur athygli
fyrir þá óvægnu gagnrýni sem þar
er sett fram á fimm binda ritið Ís-
lensk listasaga. Baltasar er einn
margra listamanna sem litið var
framhjá í þeirri sögu og sparar ekki
við sig andsvarið. Telja má það sýn-
ingunni „Nýmálað“ til framdráttar
að þó að þar vanti óhjákvæmilega
ýmsa góða listamenn sem fengist
hafa við málverkið – þá er hún engu
að síður kröftug tilraun til að festa
hönd á „listasögunni“ eins og henni
vindur fram hér og nú, og varpa ljósi
á starf listamanna hverra verk sjást
alltof sjaldan á sýningum og í yfir-
litsritum. Fallega máluð verk Ragn-
ars Þórissonar tjá jafnframt ein-
angrun og angist einstaklingsins.
Verk hans munu vera byggð á
fundnum ljósmyndum, t.d. úr fjöl-
miðlum, og er það aðferð sem marg-
ir erlendir samtímamálarar hafa
notað á undanförnum áratugum.
Einn slíkur er suðurafríski listamað-
urinn Marlene Dumas en sjá má
vissan skyldleika milli verka hennar
og tjáningarríkra andlitsmynda
Guðrúnar Pálínu Guðmundsdóttur.
Merking síðastnefndra verka bygg-
ist gjarnan á eiginleikum málverks-
ins („umfram“ t.d. ljósmyndina) og
hinnar malerísku tjáningar í sam-
spili við það ímyndaflæði sem annars
gegnsýrir veruleika okkar.
Ímyndaflæðið liggur einmitt til
grundvallar í mörgum öðrum verk-
um í salnum þótt með ólíkum hætti
sé; dægurmenningin (stundum með
súrrealískum undirtónum) er undir-
liggjandi í verkum Helga Þórssonar,
Jóns Henryssonar, Baldvins Ein-
arssonar, Kjartans Ólasonar, Jóns
Óskars, Sigtryggs Berg Sigmars-
sonar, Úlfs Karlssonar og á vissan
hátt Ragnars Kjartanssonar. Í verk-
um systranna Svanhildar og Söru
Vilbergsdætra eru það ímyndir úr
listasögunni sem mynda baksviðið –
og í tilviki Kristins Más Pálmasonar,
Davíðs Halldórssonar, Kristínar
Gunnlaugsdóttur og Ómars Stef-
ánssonar virðast tákn, form og
myndir mótast af flæði þar sem dul-
vitundin og sköpunarferlið leika
saman á mismunandi hátt.
Í F-sal á efri hæðinni eru það
einkum geómetrísk form og mynst-
ur sem mæta auganu; í óhlut-
bundnum verkum Arnars Herberts-
sonar, Sigurðar Þóris, Jóhönnu
Kristbjargar Sigurðardóttur, Ing-
unnar Fjólu Ingþórsdóttur, Magn-
úsar Helgasonar og Loga Bjarna-
sonar, í skematískum verkum
Einars Garibalda Eiríkssonar og í
verki Jóns B.K. Ransu sem skír-
skotar í senn til lista- og kvikmynda-
sögunnar. Verk Arnars eru í eldri
kantinum miðað við þann tveggja
ára tímaramma sem sýningunni er
gefinn. Þá eru sum verkin, og einnig
verk Kristínar Gunnlaugsdóttur á
neðri hæð, á mörkum þess að falla
undir þá „hefðbundnu“ aðferð sem
sýningarstjórarnir leggja áherslu á í
vali sínu á málverkum, til aðgrein-
ingar frá verkum sem ganga út á
samræðu málverksins við önnur
form, svo sem skúlptúra eða þrívíð
rýmisverk/innsetningar – í anda
þess markaleysis sem einkennir list-
sköpun í samtímanum og sýning-
arstjórarnir vilja leiða hjá sér.
Í heild dregur sýningin upp mynd
af þeirri fjölbreytni sem ríkir í að-
ferðum og viðfangsefnum á vissum
sviðum, en helsti gallinn (fyrir utan
áberandi kynjaslagsíðu) er raunar
fremur óskýr heildarmynd. Skýr-
ingin er að hluta fólgin í safnrýminu
sjálfu; langt er milli sala og því rofna
tengsl milli verkanna. Dimmt er yfir
verkunum í A-sal sem skipt er í
langa „ganga“ með milliveggjum.
Þrátt fyrir mörg prýðisgóð og
áhugaverð verk hefur Nýmálað 1 dá-
lítið fjarlægan blæ sem samræmist
illa þeim ferskleika sem yfirskriftin
gefur annars til kynna.
Hræringar í málverkinu
Sjálfsmynd Peacock, Self portrait with strap on dildo eftir Guðnýju Krist-
mannsdóttur frá árinu 2014. Áhrifa gætir frá expressjónískum hræringum.
Listasafn Reykjavíkur,
Hafnarhús
Nýmálað 1 – samsýning
bbbmn
Til 19. apríl 2015. Opið alla daga kl. 10-
17, fimmtud. til kl. 20. Aðgangur kr.
1.400, námsmenn 25 ára og yngri: kr.
800, hópar 10+: kr. 800, öryrkjar, eldri
borgarar (70+) og börn 18 ára og yngri:
ókeypis. Árskort kr. 3.300. Sýningar-
stjórar: Hafþór Yngvason og Kristján
Steingrímur Jónsson.
ANNA JÓA
MYNDLIST
Portrett Verk eftir Guðrúnu Pálínu
Guðmundsdóttur á Nýmálað 1.
Módernismi Málverk eftir Kjartan Ólason frá árinu 2014. Dægurmenning
er undirliggjandi í verkum hans og fleiri á sýningunni, að mati rýnis.
Marlboro Málverk eftir Magnús
Helgason frá árinu 2014.
Rithöfundabúð-
irnar Iceland
Writers Retreat
fara fram frá og
með deginum í
dag til 12. apríl á
Icelandair Hotel
Reykjavik Nat-
ura. Þar munu
þekktir rithöf-
undar, innlendir
sem erlendir,
leiða vinnustofur
og pallborðs-
umræður um
bókmenntir og
flytja fyrirlestra.
Þeir eru verð-
launahöfund-
urinn Marcello
Di Cintio sem
skrifar ferða-
bækur, Adam
Gopnik sem
skrifar fyrir
tímaritið The
New Yorker,
Barbara Kings-
olver sem hlotið
hefur Orange-
skáldsagnaverð-
launin bresku,
Alison Pick sem
tilnefnd hefur
verið til Man
Booker-
verðlaunanna, metsöluhöfundurinn
og ritstjórinn Ruth Reichl, Taiye
Selasi sem hlotið
hefur Granta--
verðlaunin
bresku sem besti
ungi rithöfund-
urinn, Sjón sem
hlotið hefur
bókmennta-
verðlaun Norð-
urlandaráðs
m.a., norski rit-
höfundurinn
Linn Ullmann
sem hlotið hefur
mikið lof fyrir
bækur sínar,
John Vaillant,
handhafi Gover-
nor General’s
Award í Kanada
og Alan Warner
sem leitt hefur
ritsmiðjur við
háskólann í Ed-
inborg.
Íslenskir rit-
höfundar sem
taka þátt, auk
Sjóns, eru Einar
Kárason, Gerður
Kristný, Jónína
Leósdóttir og
Andri Snær
Magnason.
Frekari upp-
lýsingar um búð-
irnar má finna á icelandwriters-
retreat.com.
Þekktir rithöfundar á
Iceland Writers Retreat
Sigurjón Birgir
Sigurðsson/Sjón
John
Valliant
Barbara
Kingslover
Linn
Ullmann
Ruth
Reichl
Marcello
di Cintio
Breski grínistinn og leikarinn
Ricky Gervais er yfir sig hrifinn af
hljómsveitinni Low Roar, sem skip-
uð er Leifi Björnssyni, Loga Guð-
mundssyni og Bandaríkjamann-
inum Ryan Karazija, ef marka má
twitterfærslu hans frá því í fyrra-
dag. Í henni segist Gervais vera að
skrifa, drekka vín og hlusta á nýj-
ustu uppáhaldshljómsveitina sína,
Low Roar. Ekki amaleg auglýsing
það fyrir hljómsveitina sem fengin
var til þess að hita upp fyrir írska
tónlistarmanninn Hozier á tíu tón-
leika ferð hans um Bandaríkin í
byrjun þessa mánaðar.
Low Roar í
uppáhaldi
hjá Gervais
Uppáhalds Ricky Gervais skrifar,
drekkur vín og hlustar á Low Roar.
AFP
Billy Elliot (Stóra sviðið)
Mið 8/4 kl. 19:00 11.k Mið 29/4 kl. 19:00 Fös 15/5 kl. 19:00
Fim 9/4 kl. 19:00 12.k Fim 30/4 kl. 19:00 Sun 17/5 kl. 19:00
Lau 11/4 kl. 19:00 aukas. Sun 3/5 kl. 19:00 Mið 20/5 kl. 19:00
Sun 12/4 kl. 19:00 13.k Þri 5/5 kl. 19:00 Fim 21/5 kl. 19:00
Fim 16/4 kl. 19:00 14.k Mið 6/5 kl. 19:00 Fös 22/5 kl. 19:00
Fös 17/4 kl. 19:00 15.k Fim 7/5 kl. 19:00 Mán 25/5 kl. 19:00
Sun 19/4 kl. 19:00 aukas. Fös 8/5 kl. 19:00 Mið 27/5 kl. 19:00
Mið 22/4 kl. 19:00 Lau 9/5 kl. 19:00 Fös 29/5 kl. 19:00
Fim 23/4 kl. 19:00 Sun 10/5 kl. 19:00 Lau 30/5 kl. 19:00
Fös 24/4 kl. 19:00 Mið 13/5 kl. 19:00 Sun 31/5 kl. 19:00
Sun 26/4 kl. 19:00 Fim 14/5 kl. 19:00 Mið 3/6 kl. 19:00
Fjölskyldusýning í hæsta gæðaflokki - ósóttar pantanir seldar daglega
Lína langsokkur (Stóra sviðið)
Lau 11/4 kl. 13:00 Lau 18/4 kl. 13:00 Lau 25/4 kl. 13:00
Sun 12/4 kl. 13:00 Sun 19/4 kl. 13:00 Sun 26/4 kl. 13:00
Síðustu sýningar leikársins
Er ekki nóg að elska? (Nýja sviðið)
Mið 8/4 kl. 20:00 5.k. Mið 22/4 kl. 20:00 12.k Fös 8/5 kl. 20:00 19.k
Fim 9/4 kl. 20:00 6.k. Fim 23/4 kl. 20:00 13.k Lau 9/5 kl. 20:00 20.k.
Lau 11/4 kl. 20:00 7.k. Fös 24/4 kl. 20:00 aukas. Sun 10/5 kl. 20:00 21.k
Sun 12/4 kl. 20:00 8.k. Sun 26/4 kl. 20:00 14.k Þri 12/5 kl. 20:00 aukas.
Þri 14/4 kl. 20:00 aukas. Mið 29/4 kl. 20:00 15.k Mið 13/5 kl. 20:00 22.k.
Mið 15/4 kl. 20:00 9.k Fim 30/4 kl. 20:00 16.k Fim 14/5 kl. 20:00 23.k.
Fim 16/4 kl. 20:00 10.k Sun 3/5 kl. 20:00 17.k Fös 15/5 kl. 20:00 aukas.
Fös 17/4 kl. 20:00 11.k Mið 6/5 kl. 20:00 aukas. Sun 17/5 kl. 20:00
Sun 19/4 kl. 20:00 aukas. Fim 7/5 kl. 20:00 18.k
Nýtt verk eftir Birgi Sigurðsson höfund hins vinsæla leikrits Dagur vonar
Kenneth Máni (Litla sviðið)
Fös 10/4 kl. 20:00 Lau 25/4 kl. 20:00 Lau 16/5 kl. 20:00
Lau 18/4 kl. 20:00 Lau 2/5 kl. 20:00 Fös 29/5 kl. 20:00
Stærsti smáglæpamaður Íslands stelur senunni
Beint í æð (Stóra sviðið)
Fös 10/4 kl. 20:00 Lau 25/4 kl. 20:00 Lau 16/5 kl. 20:00
Lau 18/4 kl. 20:00 Lau 2/5 kl. 20:00
Sýningum fer fækkandi
Hystory (Litla sviðið)
Lau 11/4 kl. 20:00 3.k. Fös 24/4 kl. 20:00 5.k. Fim 14/5 kl. 20:00
Sun 12/4 kl. 20:00 4.k. Mið 29/4 kl. 20:00 6.k.
Sun 19/4 kl. 20:00 aukas. Fös 8/5 kl. 20:00
Nýtt íslenskt verk eftir Kristínu Eiríksdóttur
Billy Elliot –★★★★★ , S.J. Fbl.