Morgunblaðið - 15.04.2015, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. APRÍL 2015
Undanfarið hefur talsvert af gas-
kútum fundist í sjónum við Norður-
Noreg og rekið á fjörur þar. Fólk
er varað við því að taka gashylkin
upp eftir að þau hafa marað í sjón-
um í nokkrar vikur, en fólk er
hvatt til að hafa samband við næsta
slökkvilið frétti það af gaskútum.
Samkvæmt upplýsingum frá Eim-
skipafélaginu er talið að gaskút-
arnir hafi verið í farmi Dettifoss,
sem missti um 20 gáma útbyrðis
norðvestur af Færeyjum rétt fyrir
síðustu jól.
Danska fyrirtækið Kosan Gas
sendi fyrir nokkru út viðvörun
vegna kútanna og hafa nokkur
norsk sveitarfélög birt hana á
heimasíðu sinni. Í tilkynningu fyr-
irtækisins kemur fram að alls hafi
1.280 gaskútar farið í sjóinn í
óveðrinu og fleiri kútar muni að
líkindum finnast á norskum fjörum
á næstunni, en talið er að þeir geti
dreifst um stórt svæði. Í fréttinni
er talað um að tvö skip hafi misst
gáma með gashylkjum, en miðað
við raðnúmer á gaskútunum er lík-
legast að þeir séu allir úr farmi
Dettifoss.
Í tilkynningu danska fyrirtækis-
ins kemur fram að skipulögð hafi
verið söfnun á kútunum og meðferð
á þeim í samvinnu við slökkvilið. Í
kútunum er própan-gas, sem m.a.
er notað við grill, og segir í til-
kynningunni að eftir margar vikur í
sjónum sé ekki vitað um ástand
kútanna og því er fólk varað við að
hreyfa við þeim og alls ekki að
taka þá með sér til eigin nota.
aij@mbl.is
Gaskútar úr Dettifossi
finnast á norskum fjörum
Ljósmynd/Hermann Mindrum
Frá Lurey Þar og víðar í Noregi
hafa gaskútar fundist í fjörunni.
 Talið að 1.280 kútar hafi farið í sjóinn í óveðri rétt fyrir jól
Benedikt Bóas
benedikt@mbl.is
„Það verða oft til svona leiðindamál
þar sem brotið er gegn lögreglu-
mönnum við þeirra skyldustörf með
ofbeldi og margur lögreglumaður
hefur orðið sár á eftir – bæði á sál og
líkama,“ segir Snorri Magnússon,
formaður Landssambands lögreglu-
manna.
Alls hefur 21 sakborningur verið
dæmdur í fangelsi eða til sektar-
greiðslu frá áramótum fyrir brot
gegn valdsstjórninni en einn var
sýknaður þar sem ekki þótti sannað
að hann hefði fingurbrotið lögreglu-
mann. Á sama tíma í fyrra voru 14
dæmdir fyrir sömu sakir.
Brotin eru margvísleg, allt frá því
að hrækt sé á lögreglumenn og sleg-
ið til þeirra – til beinna líkamsárása.
Þau eru framin í útköllum, við eftir-
lit og afskipti lögreglunnar af fólki.
Þá er lögreglumönnum og fjöl-
skyldum þeirra ítrekað hótað. Hægt
er að dæma fólk í sex ára fangelsi
fyrir brot gegn valdstjórninni.
Flest í júní, fæst í janúar
Á tímabilinu 2007 til 2013 voru
flest brot gegn lögreglumönnum
skráð árið 2008 eða 379 en ekki enda
öll mál fyrir dómi.
Að meðaltali eiga flest brot gegn
valdstjórninni sér stað í júní og þar
næst í júlí ár hvert. Fæst slík brot
eiga sér stað í janúar. Brotum fór
fækkandi frá 2008 til 2011, fjölgaði
árið 2012 en sú aukning hélt ekki
áfram árið 2013. Ekki eru til tölur
fyrir árið 2014.
Flest brotin snúa að því að fyrir-
mælum lögreglu sé ekki hlýtt en árið
2013 voru 150 slík brot skráð, 69 var
lögreglumönnum hótað og 56 sinn-
um beitt ofbeldi.
„Einn góður maður sagði við mig
fyrir skemmstu: Það er haldin útihá-
tíð hvert einasta föstudags- og laug-
ardagskvöld í miðbæ Reykjavíkur,“
segir Snorri.
Hann segir ástandið í miðbænum
um helgar allt annað en glæsilegt.
„Þegar svona mikill fjöldi fólks
kemur saman í misjöfnu ástandi,
undir áhrifum áfengis og fíkniefna,
því það er engin launung á að það
eru margir á einhverju öðru en bara
áfengi, þá skapast þetta ófremdar-
ástand sem leiðir oft til þessara
mála.“
Að sögn Snorra hefur Lands-
samband lögreglumanna lengi talað
fyrir því að refsað sé fyrir brot gegn
valdstjórninni. Það er hinsvegar
ekki þeirra að ákveða hvort málið
fer fyrir dóm heldur ákæruvaldsins í
hverju lögregluembætti fyrir sig.
Mál um brot
gegn valdstjórn
sótt af þunga
 21 dæmdur á árinu fyrir brot gegn
valdstjórninni  Refsiramminn sex ár
Morgunblaðið/Júlíus
Brotlegur Flest brot eru þannig að
fyrirmælum lögreglu er ekki hlýtt.
Úr dómum fyrir brot
gegn lögreglumönnum
» ...þá hótaði ákærða lög-
reglumanninum lífláti og hót-
aði jafnframt að drepa börn
hans.
» ...með því að hafa slegið lög-
reglumann hnefahöggi í líkam-
ann, skallað hann í andlitið,
gert tilraun til að skalla hann
að nýju og sparkað í hægri síðu
hans. Ákærði hótaði auk þess
lögreglumanninum lífláti.
» ...bitið lögreglumanninn til
blóðs.
» ...með því að hafa tekið í
vinstri hönd lögreglumannsins
og snúið upp á hana.
» ...og hótað lögreglumann-
inum líkamsmeiðingum og líf-
láti.
Viðurkenning
Öldrunarráðs Íslands 2015
Starfslok starfsmanna
Hér með óskar Öldrunarráð eftir tilnefningum til
viðurkenningar Öldrunarráðs Íslands. Öllum er heimilit
að senda inn tilnefningar.
Frestur til að senda inn tilnefningar er til og með
26. apríl 2015 og skulu tilnefningar sendar til Öldrunarráðs
Íslands, Hrafnistu við Laugarás, 104 Reykjavík eða á
netfangið oldrunarrad@oldrunarrad.is
Öldrunarráð Íslands veitir sérstaka viðurkenningu
til fyrirtækja eða stofnanna sem hafa myndað sér
framúrskarandi stefnu varðandi starfslok starfs-
manna sinna og framfylgja henni á ábyrgan máta.
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Gunnar Bjarni Ragnarsson, yfir-
læknir lyflækninga krabbameina á
Landspítalanum, segir geisladeild-
ina þar rekna á um 50% afköstum
eftir að verkfall geislafræðinga og
lífeindafræðinga hjá BHM hófst.
Allt sé reynt til þess að ekki verði rof
í meðferðum sjúklinga og ekki hafi
verið talin þörf á því hingað til að
sækja um undanþágu til að fá fleira
fólk til starfa, en það gæti breyst.
Hann segir ástandið valda kvíða hjá
sjúklingum.
Geislafræðingar og lífeindafræð-
ingar hófu ótímabundið verkfall,
ásamt þremur öðrum félögum innan
BHM, mánudaginn 7. apríl. Yfirleitt
eru sex geislafræðingar að störfum á
geisladeildinni, nú eru þeir tveir. „Ef
við rekum okkur á að þessi mönnun
dugar ekki til að sinna nauðsynleg-
um verkum verðum við að sækja um
undanþágu. En við höfum ekki gert
það hingað til,“ segir Gunnar.
Ýmsar tafir
Geislafræðingar sjá m.a. um
myndgreiningarrannsóknir við
greiningu krabbameina, mat á með-
ferðarárangri og eftirlit krabba-
meinsgreindra og lífeindafræðingar
gera m.a. blóðrannsóknir. „Það er
fullur skilningur hjá þeim, rétt eins
og öllum öðrum heilbrigðisstéttum,
á að verkföll eigi aldrei að skaða
sjúklinga,“ segir Gunnar.
Hafa orðið tafir á greiningum?
„Já, í einhverjum tilvikum hafa þær
tafist um einhverja daga. En við höf-
um metið það þannig að það muni
ekki valda skaða. Venjuleg tíma-
lengd greiningar getur verið nokkr-
ar vikur og við vegum og metum
hvert einstakt tilvik.“
Hvað með rannsóknir – hafa þær
tafist? „Já, það hefur gerst, en ég
legg áherslu á að öllum bráðarann-
sóknum er sinnt. Það hefur líka
þurft að fresta eftirliti sjúklinga, en
það má ekki dragast lengi,“ segir
Gunnar. „Ég get fullyrt að okkur
hefur tekist að halda dampi, en auð-
vitað gengur þetta ekki jafnsmurt og
venjulega. Við þurfum að aðlaga
okkur aðstæðum.“
Hversu lengi getur þetta gengið
svona – varla er hægt að forgangs-
raða veiku fólki í langan tíma? „Það
er erfitt að segja til um hversu lengi
þetta getur gengið og verður auðvit-
að erfiðara eftir því sem verkfallið
varir lengur. Það er ekki hægt að
halda endalaust svona áfram og eftir
því sem verkfallið dregst færumst
við nær öryggismörkum.“
Eruð þið komin nálægt þeim? „Við
reynum að fyrirbyggja að það gerist.
Ef við teljum svo vera sækjum við
um undanþágu. Svona ástand þarf
að vega og meta daglega.“
Erfitt að plana fram í tímann
Gunnar segir að þótt tekist hafi að
halda uppi starfsemi á deildinni að
mestu leyti hafi ástand sem þetta
slæm áhrif á sjúklingana. „Fólk er
kvíðið og jafnvel hrætt. Þetta truflar
líðan fólks.“
Er einhver munur á því hvernig
þetta verkfall og læknaverkfallið
fyrir áramót kemur niður á starf-
seminni? „Læknar fóru í tímabundin
verkföll sem hægt var að aðlaga sig
að og við gátum unnið í kringum
þau. Þá vissum við meira fyrirfram
hvernig ástandið yrði. Það er erf-
iðara að plana fram í tímann þegar
verkfall er ótímabundið.“
Hvað tæki langan tíma að vinna
upp þau verkefni sem hafa safnast
fyrir leystist verkfallið í dag? „Það
er erfitt að segja. En það yrði
væntanlega aukið álag þegar verk-
fallið leysist. Bið eftir krabbameins-
meðferð hér á landi hefur verið til-
tölulega stutt miðað við mörg önnur
lönd og við viljum alls ekki glata því
niður.“
Morgunblaðið/Ómar
Landspítalinn Yfirlæknir á krabbameinsdeild segir ástandið þar vegið og metið daglega vegna verkfalls BHM.
Ekki hægt að halda
endalaust svona áfram
 Geisladeildin er rekin á um 50% afköstum í verkfalli BHM
Fimm aðildarfélög BHM hafa
verið í verkfalli frá 7. apríl. Hjá
lífeindafræðingum hafa verið
veittar sex undanþágur, ein hjá
geislafræðingum, tíu hjá nátt-
úrufræðingum og engin hjá lög-
fræðingum. Fjöldi veittra und-
anþágna hjá Ljósmæðrafélagi
Íslands liggur ekki fyrir, en það-
an fengust upplýsingar um að
þær skiptu tugum.
Flestar hjá
ljósmæðrum
MARGAR UNDANÞÁGUR