Morgunblaðið - 16.04.2015, Side 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. APRÍL 2015
Áttu fullt af græjum sem liggja ótengdar?
Leyfðu okkur að aðstoða!
S: 444 9911 – hjalp@taeknisveitin.is – www.taeknisveitin.is
Tengjum heimabíóið
Setjum upp þráðlaust net
Standsetjum nýju tölvuna
Tengjum saman ólíkar græjur
Sjónvarpsmerki í öll sjónvörpin
Lagnavinna á heimilinu
...og margt, margt fleira!
Hvað gerum við?
TÆKNISVEITIN
til þjónustu reiðubúin!
Við komum til þín, veitum ráðgjöf, setjum tækin
upp, gerum við, leggjum lagnir, tengjum tækin
saman við önnur og fáum allt til að virka.
Svo færðu kennslu líka ef þörf er á því.
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Fjármálaeftirlitið hefur sent lífeyrissjóðum
bréf þar sem óskað er eftir tryggingafræði-
legri athugun fyrir 1. júní næstkomandi.
Sigurður Valgeirsson,
upplýsingafulltrúi FME,
skýrir efni bréfsins svo:
„Fjármálaeftirlitið kann-
ast ekki við að hafa sent út
fyrirspurn um aldurstöflur.
Hins vegar var nýlega sent
dreifibréf til lífeyrissjóða í
tilefni þess að Félag ís-
lenskra tryggingastærð-
fræðinga hafði gefið út
lækkunarstuðla til fram-
tíðar vegna væntinga um
hækkandi lífaldur. Í bréfinu voru tilmæli um
að sjóðirnir fælu tryggingastærðfræðingum
sínum að framkvæma tryggingafræðilega at-
hugun þar sem reiknað væri með útgefnum
lækkunarstuðlum til framtíðar. Þessi viðbótar-
skýrsla mun leiða í ljós hversu mikið skuld-
bindingin eykst, bæði fyrir einstaka sjóði og
lífeyriskerfið í heild og getur orðið gott inn-
legg í umræðuna um hvernig bregðast skal við
hækkandi lífaldri,“ segir Sigurður.
Þrjár leiðir færar í stöðunni
Að sögn Bjarna Guðmundssonar trygg-
ingastærðfræðings má áætla að skuldbind-
ingar lífeyrissjóða muni aukast um 7-15%
athuganir á árinu 2016 miðað við stöðuna í lok
árs 2015. Fjármálaeftirlitið hefur beint þeim
tilmælum til lífeyrissjóða að þeir kanni það á
þessu ári hvaða áhrif hækkandi lífaldur muni
hafa á skuldbindingar þeirra. Við þá greiningu
verður miðað við stöðu sjóðanna í árslok 2014,“
segir Bjarni og bendir aðspurður á að nú séu
26 lífeyrissjóðir starfandi á Íslandi.
Gunnar Baldvinsson, formaður Lands-
samtaka lífeyrissjóða, segir að breytingar á
forsendum fyrir útreikningi á skuldbindingum
sjóðanna muni óhjákvæmilega gera trygginga-
fræðilega stöðu þeirra lakari að óbreyttu.
Breyttar forsendur geri ráð fyrir lengri ævi og
því muni skuldbindingar sjóðanna hækka þar
sem þeir greiða ellilífeyri til æviloka.
Kynna mögulegar leiðir í maímánuði
Gunnar segir að 19. maí næstkomandi verði
haldinn aðalfundur Landssamtaka lífeyris-
sjóða. Þar verði kynnt skýrsla nefndar sem fal-
ið var að rannsaka áhrif hækkandi lífaldurs á
sjóðina.
„Við erum að skoða mögulegar leiðir til að
bregðast við breyttum forsendum. Það er auð-
vitað mjög ánægjuleg þróun að við lifum leng-
ur en hún þýðir líka að við þurfum að fram-
fleyta okkur lengur.“
Gunnar segir að meðalævi landsmanna hafi
lengst mikið á liðnum árum og nefnir sem
dæmi að á árunum 1990 til 2011, eða á rúmum
20 árum, lengdist meðalævi einstaklinga á líf-
eyrisaldri um rúmlega 2 ár. Vegna þessa juk-
ust skuldbindingar lífeyrissjóðanna um nálægt
10% eða u.þ.b. um 0,5% á ári.
,,Lífeyrissjóðirnir hafa þrjár leiðir til að
bregðast við þessari þróun, eða blöndu af
þeim. Sjóðirnir geta farið þá leið að hækka líf-
eyrisaldur. Mörgum finnst það eðlilegt að
lenging meðalævi þýði að menn séu lengur á
vinnumarkaði, frekar en á eftirlaunum. Önnur
leið væri að hækka iðgjöld. Þriðja leiðin væri
að greiða lægri lífeyri en þá yfir lengri tíma,“
segir Gunnar Baldvinsson.
Eykur skuldbindingarnar um 7-15%
 FME sendi lífeyrissjóðum beiðni um mat á áhrifum hækkandi lífaldurs á skuldbindingar þeirra
 Tryggingastærðfræðingur telur lengri ævi munu auka skuldbindingar sjóða um allt að 15%
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Gönguferð í sólinni Framfarir í heilbrigðisþjónustu eiga þátt í að meðalævin er að lengjast.
vegna hækkandi lífaldurs. Því sé hægt að
mæta með því að lengja starfsaldur, lækka
áunnin réttindi eða hækka iðgjöld.
Bjarni rifjar upp að Félag tryggingastærð-
fræðinga hafi síðasta haust samþykkt að taka
upp spá um áframhaldandi hækkun lífaldurs
við mat á skuldbindingum lífeyrissjóða.
„Félag tryggingastærðfræðinga hefur gefið
út spá um þróun lífaldurs sem það gerir ráð
fyrir að verði notuð við tryggingafræðilegar
Bjarni
Guðmundsson
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Skattlagning á laun minnkaði örlítið
hér á landi í fyrra frá árinu á undan
samkvæmt nýrri árlegri úttekt
OECD á skattbyrði í aðildarlöndun-
um. Ísland vermir 22. sæti meðal 34
aðildarlanda OECD þegar borin er
saman skattbyrði launþega í OECD-
löndunum og reiknaður svonefndur
skattafleygur, sem sýnir hlutfall
samanlagðra skatta og launatengdra
gjalda af launakostnaði atvinnurek-
andans vegna starfsmanns. Ísland
var líka í 22. sæti í samanburði
OECD fyrir árið 2013.
Í samanburðinum kemur fram að
hlutdeild skatta og launatengdra
gjalda af meðallaunum einhleyps og
barnlauss einstaklings var 33,5% af
heildarlaunakostnaði vegna hans á
síðasta ári og lækkaði hlutfallið
(skattafleygurinn) á meðallaunin um
0,61 prósentustig frá árinu á undan.
Ísland er nokkuð undir meðallagi í
OECD-löndunum þar sem meðaltal-
ið var 36% í fyrra.
Í skattasamanburði OECD er lagt
mat á hvað launþeginn fær í vasann
eftir greiðslu skatta og launatengdra
gjalda atvinnurekandans vegna
starfsmannsins, s.s. trygginga-
gjalds, framlaga til almannatrygg-
inga o.fl. og jafnframt er tekið tillit
til endurgreiðslna frá skatti. Sýnd er
hlutdeild skatta og launakostnaðar
launagreiðanda vegna launþega og
fundinn út skattafleygur, sem sýnir
hverju starfsmaður heldur eftir fyrir
vinnu sína eftir að skattar og launa-
tengd gjöld hafa verið dregin frá.
Skattbyrðin er misþung eftir fjöl-
skyldutegundum. Skattbyrði laun-
þega með börn er minni vegna end-
urgreiðslna og bóta og vermir Ísland
nú 24 sæti meðal OECD-landanna
þegar bornar eru saman skatt-
greiðslur hjóna með tvö börn þar
sem annað er útivinnandi og hefur
meðallaun. Er skattafleygur þessara
launþega 20,4% af heildarlaunum að
meðaltali og hefur lækkað lítið eitt á
milli ára eða um 0,9 prósentustig frá
árinu 2013.
Í umfjöllun um Ísland er bent á að
barnabætur og aðrir frádrættir
minnki skattbyrði launþega sem eru
með börn á framfæri sínu um 13,1
prósentustig frá því sem einhleypur
og barnlaus skattgreiðandi þarf að
bera. Þetta er meiri munur en að
jafnaði í OECD-löndunum þar sem
meðaltalið er 9,1 prósetnustig.
Skattbyrðin jókst umtalsvert á
árunum eftir hrunið
Skattlagning á meðallaun einstak-
linga jókst í 23 af 34 aðildarlöndum
OECD í fyrra en lækkaði í 11 lönd-
um þ. á m. á Íslandi eins og fyrr seg-
ir. Skattafleygurinn á laun einstak-
linga með tvö börn í OECD-lönd-
unum var hæstur í Grikklandi
(43,4%), Belgíu (40,6%) og Frakk-
landi (40,5%). Fleygurinn var hins
vegar lægstur meðal barnafjöl-
skyldna á Nýja-Sjálandi (3,8%).
Þó lítið eitt hafi dregið úr skatt-
byrðinni hér á landi á síðasta ári hef-
ur hún aukist mikið hér ef litið er yfir
lengra tímabil. Þannig hækkaði
skattafleygurinn á laun einhleyps
launþega úr 28,8% í 33,5% frá árinu
2000 til 2014. Mest varð hækkunin á
árunum 2009 til 2013 en þá jókst
skattbyrðin um þrjú prósentustig.
Einhleypur og barnlaus heldur
eftir 71,5% af heildarlaununum
Í útreikningum OECD er einnig
gerð grein fyrir hversu hátt hlutfall
af heildartekjum sínum launþeginn
greiðir sjálfur í skatta og önnur gjöld
til hins opinbera. Samanburður
OECD á þessu leiðir í ljós að skatt-
byrði barnlausra einstaklinga hér á
landi mælist 28,5% sem er talsvert
yfir meðaltali OECD, og þýðir að
launþeginn heldur eftir 71,5% af at-
vinnutekjum sínum eftir skatta. Ein-
staklingur með meðallaun sem er í
hjónabandi eða sambúð og á tvö börn
og nýtur barnabóta heldur hins veg-
ar eftir 85,6% af heildarlaunum eftir
skatta. Er það nálægt meðaltalinu
innan OECD.
Skattbyrði launafólks
léttist lítið eitt í fyrra
 Ísland í 22. sæti annað árið í röð í skattasamanburði OECD
Morgunblaðið/Eggert
Álögur Skattlagning á laun var nokkru lægri hér á landi í fyrra samanborið
við meðalskattbyrði í aðildarlöndum OECD samkv. nýjum samanburði.