Morgunblaðið - 18.04.2015, Blaðsíða 30

30 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. APRÍL 2015
Björgvin Björgvinsson, löggiltur fasteignasali
ÁRSALIR
FASTEIGNAMIÐLUN
533 4200
Ársalir ehf fasteignamiðlun
Sími: 533 4200 og 892 0667
Engjateigi 5, 105 Rvk, arsalir@arsalir.is
Til sölu vönduð
bergja íbúð á jarðhæð,
með sér suður verönd
og yfirbyggðar svalir að
hluta.
Íbúðin skiptist í forstofu
með góðum skápum. Tvö
svefnherbergi með skápum. Eld-
hús með ljósri/Beyki innréttingu. Stofu
og borðstofu með vönduðu nýlegu parketi á
gólfum. Flísalagt baðherbergi með innréttingu og tengi
fyrir þvottavél og þurrkara. Sér geymsla fylgir í kjallara. Íbúð fyrir 60 ára og eldri.
Velkomið að skoða íbúðina á sunnudaginn milli kl. 17:00–17:30, íbúð 0106.
Til afhendingar við kaupsamning.
Eiðismýri 30
OPIÐ HÚS
Sunnudaginn 19. april kl. 17-17.30
3ja her-
Fyrir + 60 ára
Gullfalleg 135,6 fm 3ja-4ra herb. lúxusíbúð í nýju lyftuhúsi á
þessum vinsæla stað í borginni. Glæsilegt útsýni til sjávar.
Stór stofa/borðstofa, eldhús opið við stofu, baðherbergi og
gestasnyrting. Suðursvalir. Vandaðar innréttingar og gólfefni.
Stæði í bílageymslu, stór sér geymsla. LAUS STRAX.
Upplýsingar gefur Aðalheiður Karlsdóttir, löggiltur
fasteignasali, GSM 893 2495, adalheidur@stakfell.is.
TIL LEIGU
VÖNDUÐ
ÚTSÝNISPERLA
Í SKUGGANUM
„Það var illa farið
með son þinn í dóm-
inum,“ sagði sessu-
nautur minn þegar ég
settist við hlið hans á
klúbbfundi eftir upp-
kvaðningu Al-Thani-
málsins. Ég tók undir
það og skiptumst við á
orðum um dóminn og
lýsti ég í fáum orðum
afstöðu minni.
Að heilsa og kveðja
Þegar við hringjum í einhvern eða
hittum á förnum vegi er kveðjan
venjulega „Hæ, hvað segir þú gott?“
eða „hvernig hefur þú það?“ en ætl-
umst ekki til neikvæðra svara frem-
ur en Bandaríkjamenn sem kalla
„How are you?“ Við segjum bara
„fínt, allt gott, en þú?“ og síðan geta
samræður hafist. En hvað gerum við
þegar viðmælandinn hefur átt við
eitthvert mótlæti í lífinu og ekki
hægt að búast við jákvæðu svari.
Þegar einhver deyr vottum við að-
standanda samúð okkar og tökum
gjarnan utan um viðkomandi. Við
þekkjum þessa tilfinningu að vita
ekki hvernig á að koma fram við
náungann við margvísleg óþægileg
tækifæri í lífi hans. Hvernig taka
vinir mínir og kunningjar þessum
tíðindum. Ég veit að það eiga margir
erfitt með að tjá sig við mig um dóm-
inn og vita ekki hvernig á að nálgast
mig án þess að særa mig. Ef til vill
eru þeir sammála málslokum og þar
með er málið dautt og allir ánægðir.
Þessi staðhæfing sessunautar míns í
upphafi greinarinnar varð til þess að
ég hugsaði með mér: Hvers vegna
ekki að ræða þetta mál að eigin
frumkvæði við vini mína, eða rita um
það grein sem þessa, hvers vegna að
bíða eftir frumkvæði þeirra? Jafnvel
þeir nánustu þurfa að takast á við
þetta verkefni, vita ekki hvernig þeir
eiga að bera sig að og skilja bara
ekki hvað er í gangi. Fjöldanum öll-
um í þjóðfélaginu, þar með töldum
lesendum þessarar greinar, sem
ekki hafa kynnt sér málið utan
fréttaflutnings fjölmiðla finnst að
þessi dómurinn sé makleg málagjöld
fyrir meintar misgjörðir. Ég verð að
lifa við það án reiði út í allt og alla.
Upphaf máls
En hvað gerði sonur minn af sér
sem réttlætti fjögurra og hálfs árs
fangelsi óskilorðsbundið. Ekki drap
hann mann, ekki flutti hann inn eit-
urlyf eða neytti þeirra eða lamdi
konu sína til óbóta, enda refsa dóm-
arar ekki fyrir slík ómerkileg brot.
Hann er einn fjögurra aðila dæmdur
þungum dómum í AL-Thani-málinu.
Upphafið var vorið
2010. Ég fór út á flug-
völl að sækja son minn
þegar hann var að
koma frá Lúxemborg
til skýrslutöku hjá Sér-
stökum. Í stað þess að
vera að koma til áður
boðaðar skýrslutöku
voru hann og Hreiðar
handteknir og óskað
eftir því að þeir sættu
gæsluvarðhaldi. „Þetta
róar þjóðina,“ sögðu
bæði Jóhanna og Stein-
grímur í sjónvarps-
viðtali. Dómsmálaráðherra hafði áð-
ur lagt fram frumvarp um embætti
Sérstaks með þeim skriflegu orðum
að verið væri að sefa reiði borg-
aranna.
Gæsluvarðhaldið var réttlætt með
að þeir væru líklegir til að flýja rétt-
vísina eða til að koma í veg fyrir að
þeir gætu allt að 800 dögum eftir
meint brot spillt sönnunargögnum
eða með öðrum orðum haft áhrif á
vitni og aðra sakborninga. Sérstakur
hélt því fram að ríkir almennings-
hagsmunir lægju við. Hreiðar og
Magnús hafa búið í áravís í Lúx-
emborg svo þeir höfðu ærinn tíma til
að hafa áhrif á önnur vitni ef þeir
hefðu á annað borð haft áhuga á því
enda hafði þetta mál ekki farið leynt
með yfirheyrslum allt frá miðju ári
2009.
Síðan tók við farbann í tvær vikur
þar sem sami dómur komst að því að
stór hætta væri á að sonur minn
myndi taka sig upp með fjölskyld-
unni frá heimili sínu í LÚX og flytja
jafnvel til Argentínu. Þessi rök er
dómari tilbúinn að skrifa upp á hvort
sem er um gæsluvarðhald eða sím-
hleranir á náttsloppnum heima hjá
sér. Farbannið var fyrirsláttur til að
geta hlerað hann. Hlerunarheimildin
var einskis virði nema hann væri á
Íslandi þar sem lúxemborgísk lög og
dómstólar heimiluðu ekki slíkt. Var
engin greinarmunur gerður hvort
þau símtöl sem hleruð voru voru við
mig, föður hans, eða lögmann hans.
Eftir að sonur minn var dæmdur til
þungra fangelsisdóma taldi Sér-
stakur hann ekki líklegan til að flýja
réttvísina eins og eftir varðhaldið.
Er dómstólum treystandi?
Símon dómforseti í málinu fyrir
Héraðsdómi bað þjóðina um að
treysta dómstólunum í sjónvarps-
viðtali á Stöð 2 nýlega. Þeir ynnu
sína vinnu eftir bestu samvisku. Er
það svo að við getur treyst dóm-
stólum landsins í veigamiklum mál-
um? Þeir sem lesið hafa skrif Jóns
Steinar Gunnlaugssonar og nýjustu
bók hans „Í krafti sannfæringar“
hafa lögmætar ástæður til að efast
um hollustu dómstólanna. Hvernig
eru t.d. samdómendur valdir? Gjald-
þrota löggiltur endurskoðandi með
tengsl við Kaupþingbanka valinn
meðdómari og nú vill Sérstakur
ógilda skipan meðdómara vegna
ættartengsla í öðru gjörsamlega
óskyldu máli sem hann tapaði fyrir
Héraðsdómi. Flest mál eru þannig
vaxin að sök eða sakleysi eru auð-
veldlega sönnuð eftir rannsókn og
aðeins þarf að ákveða refsinguna ef
sekt er sönnuð. Morðingjar, þjófar,
ofbeldismenn, skattsvikarar og
fíkniefnainnflytjendur skilja eftir sig
slóð. Yfirleitt liggur þetta allt skýrt
fyrir nema í Geirfinnsmálinu þar
sem ekkert lík fannst og kommenta-
þjóðin hefur ekki enn bitið úr nálinni
með það og rannsakendur og dóm-
arar þess máls eru komnir á frið-
arstól en lifa við að hafa haft rangt
við að dómi almennings. Mun það
e.t.v. endurtaka sig gagnvart núver-
andi rannsakendum og dómurum
þegar fennir yfir Al-Thani-málið?
Nú verður það verðugt verkefni lög-
manna og fræðasamfélagsins að
brjóta þennan dóm til mergjar.
Hlutlægur dómur
Dómurinn í Al-Thani-málinu er að
mínu áliti hlutlægur dómur. Það sem
ég á við er að um er deilt hvernig
beri að túlka tiltekin lög og lagabók-
staf sem og mat á sönnunargögnum.
Það er ekkert lík í farteskinu. Það
liggur fyrir að við upphaf rann-
sóknar gerði Sérstakur og starfs-
menn hans sér ekki grein fyrir því
hvernig ætti að túlka þessi lög. Það
er allt eftirátúlkun eftir að menn
fóru að rannsaka það. Þetta var það
sem þingmaður (VB) nefndi „skap-
andi lögskýring“ í grein nýlega um
siðrof og skýrði það út að varðandi
löggjöf á fjármálamarkaði væri átt
við að reglur séu túlkaðar að þörfum
viðkomandi, þ.e. í þessu tilfelli af
Sérstökum og dómurum málsins.
Það lá ekkert fyrir um það þegar
viðskiptin fóru fram að ástæða væri
að ætla að um lögbrot hefði verið að
ræða. Þá liggur fyrir í grein-
argerðum tveggja danskra fræði-
manna að túlkun sams konar
ákvæða þar í landi sem byggjast á
sömu ESB tilskipun leiddu til skil-
yrðislausrar sýknunar
Aldrei áður hafði verið getið um
fjármögnun í hlutabréfaviðskiptum í
Kauphöll Íslands. Það er óbreytt
framkvæmd í dag. Eftir hrun bank-
anna voru tugir einkahlutafélaga
settir í gjaldþrot vegna þess að þau
áttu ekki fyrir skuldum sem voru til-
komnar af sömu ástæðu, þ.e kaupa á
hlutabréfum eins og hjá Al-Thani,
þ.e. að veð var tekið í hlutabréfum
viðkomandi banka. Þetta þóttu sjálf-
sögð viðskipti. Enginn dreginn fyrir
dóm.
Að róa þjóðina
Ég hef þá bjargföstu skoðun að
dómarar bæði í héraðsdómi og í
Hæstarétti hafi hér haft að leið-
arljósi þá hugarfarsbreytingu að róa
áfram þjóðina með því að dæma þá
seka og setja á þá þessa ómann-
eskjulegu dóma miðað við alla aðra
milda dóma eins og er varðandi al-
varleg ofbeldi, s.s. kynferðisbrot og
þjófnaði svo ekki sé talað um skatt-
svikin.
Ég efast ekki um hæfni og reynslu
þessara dómara en það er hug-
arfarið í þjóðfélaginu sem ræður hér
ríkjum. Kommentakerfið hefði logað
Eftirleikur Al-Thani-málsins:
Sakfelling, refsing og fjölskyldan
Eftir Guðmund
Guðbjarnason »Ég efast ekki um
hæfni og reynslu
þessara dómara en það
er hugarfarið í þjóð-
félaginu sem ræður hér
ríkjum. Kommentakerf-
ið hefði logað og dóm-
urum ekki vært í starfi
hefðu þeir sýknað sak-
borningana. Guðmundur Guðbjarnason
Stefna Norðmanna í
orkumálum er að auð-
lindir þeirra standi
undir sem mestri verð-
mætasköpun fyrir
landið. Þeir selja olíu á
alþjóðamörkuðum og
sækja nú í auknum
mæli inn á evrópskan
raforkumarkað með því
að leggja sæstrengi frá
landinu.
NorNed sæstreng-
urinn milli Noregs og Hollands er
lengsti sæstrengur í heimi, 580 km.
Hann var opnaður 2008 eftir rúm-
lega tveggja ára framkvæmdatíma.
Fjórir sæstrengir liggja frá Noregi
til Danmerkur og sá nýjasti þeirra
var vígður í mars síðastliðnum. Dan-
ir hafa byggt upp mikið af vind-
orkugörðum og þegar logn er í Dan-
mörku (og takmörkuð orkuvinnsla)
eru Noregsstrengirnir notaðir til að
flytja vatnsorku á milli landanna.
Þrír sæstrengir á áætlun
Norðmenn hafa nú þrjá sæstrengi
á áætlun. Stærsta verkefnið er NSN
strengurinn til Bretlands sem nær
yfir 700 km og verður því lengsti sæ-
strengur heims þegar hann verður
tekinn í gagnið árið 2020. NordLink
strengurinn til Þýskalands verður
570 km og er einnig áætlað að hann
tengi löndin árið 2020. Þriðja verk-
efnið er NorthConnect sem er annar
strengur til Bretlands. Norska rík-
isorkufyrirtækið Statkraft gerir nú
ráð fyrir að annað eins af strengjum
verði lagt til viðbótar fyrir árið 2025.
Lagning sæstrengjanna er flókið
mál vegna þess svæðis sem farið er
um. Þannig þarf NSN
strengurinn að fara yf-
ir a.m.k. 14 gasleiðslur
sem liggja frá borpöll-
um á Norðursjó.
Strengirnir liggja auk
þess um fjölfarnar
skipaflutningsleiðir og
fiskveiðisvæði.
Raforkuverð
í Noregi
Norsk heimili eru
mjög háð rafmagni því
flest hús eru rafkynt. Í
þurrum árum þegar vatn vantar í
uppistöðulón getur raforkuverð
sveiflast mikið. Það kann að hljóma
sérkennilega en Norðmenn hafa
ekki síst lagt sæstrengi til að halda
aftur af rafmagnsverði, sérstaklega í
kjölfar mikilla hækkana þurrkaárið
2003. Norsk stjórnvöld segja að raf-
magnsverð sé lægra í landinu eftir
að NorNed sæstrengurinn komst í
gagnið árið 2008 en það hefði verið
án strengsins.
Danskur sæstrengur
Nýlega tilkynntu Danir áform um
að leggja sæstreng til Bretlands.
Hugmyndin að baki því verkefni er
að flytja vindorku frá Danmörku til
Bretlands, en auk þess ætla Danir
að nota tengingar sínar við Noreg og
Svíþjóð til þess að flytja sveigj-
anlega vatnsorku þaðan inn á Bret-
landsmarkað.
Sæstrengir
Norðmanna
Eftir Björgvin
Skúla Sigurðsson
Björgvin Skúli
Sigurðsson
»Norðmenn hafa nú
þrjá sæstrengi á
teikniborðinu.
Höfundur er framkvæmdastjóri hjá
Landsvirkjun.
Reykjavík
London
Osló
Edinborg
Sæstrengir á áætlun
Núverandi sæstrengir
Amsterdam