Morgunblaðið - 12.06.2015, Síða 26

26 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. JÚNÍ 2015
Klettagörðum 5, 104 Reykjavík | stolpigamar@stolpigamar.is
Gámaleiga
Er gámur lausnin fyrir þig?
Við getum líka geymt gáminn fyrir þig
568 0100
stolpigamar.is
HAFÐU
SAMBAND
Búslóðageymsla ❚ Árstíðabundinn lager ❚ Lager ❚ Sumar-/vetrarvörur
Frystigeymsla ❚ Kæligeymsla ❚ Leiga til skemmri eða lengri tíma
VÍKKAÐU HRINGINN
Morgunblaðinu er það mikilvægt að sýna lesendum hlutina
í víðara samhengi. Fram undan er spennandi sumar fyrir
áskrifendur Morgunblaðsins vítt og breitt um landið.
Í dag sýnum við hvað framtíðin ber í skauti sér
fyrir einn af áskrifendum okkar.
Allir áskrifendur Morgunblaðsins
eru með í áskriftarleiknum.
Fylgstu með þegar við drögum út
vinningshafann þann 17. júlí.
Hraðfréttir eru aldeilis skemmti-
legt sjónvarpsefni og synd að þær
skuli vera komnar í sumarfrí. Von-
andi fáum við að njóta þeirra aftur í
haust. En ég vil benda unnendum
Hraðfrétta á annan þátt, ekki síðri,
en það er hinn bráðskemmtilegi og
smellni þáttur Áttan sem sýndur er
á mbl.is á vefslóðinni mbl.is/attan.
Sá þáttur gefur Hraðfréttum ekk-
ert eftir í sprelli og prakkaraskap.
Páll Steingrímsson
kvikmyndagerðarmaður lýsti Hrað-
fréttum í Velvakanda (19. maí) sem
„neðanþindarþrugli“ og grófasta
klámi „eins og tíðkaðist á togurum
og annars staðar þar sem menn
voru krepptir af kynþörf“. Áhorf-
andi RÚV notaði orðin „aulahátt-
ur“ og „afkáraskapur“ á sama vett-
vangi (5. maí) um þáttinn. Ég skora
á þá að horfa á Áttuna, það er
áreiðanlega efni sem þeir kunna
betur að meta.
Fjölskyldufaðir í Foldahverfi.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Hraðfréttir frábærar og Áttan ekki síðri
Prakkarar Áttan á mbl.is er sögð gefa Hraðfréttum ekkert eftir í sprelli og prakkaraskap.
Undanfarna þrjá
áratugi hefur á sumar-
sólstöðum áhugahóp-
ur, svonefndur sól-
stöðuhópur, blásið til
sólstöðugöngu á
höfuðborgarsvæðinu.
Hin fyrsta, árið 1985,
var alla leið frá Al-
mannagjá á Þingvöll-
um til Kjarvalsstaða í
Reykjavík, en allar
hinar hafa farið fram
víðs vegar um borgina og nágrenni.
Löngum var breytt til frá ári til árs
en síðasta áratuginn var gangan
framan af farin sömu leiðina um-
hverfis Öskjuhlíð en fyrir fimm ár-
um var gangan í fyrsta sinn skipu-
lögð í samvinnu við Menningar- og
ferðamálasvið Reykjavíkur og færð
til Viðeyjar. Nú er boðað til þrítug-
ustu og fyrstu sólstöðugöngu, hinn-
ar fimmtu í Viðey undir forystu
Borgarsögusafns Reykjavíkur. Hún
verður í Viðey sunnudagskvöldið
21. júní nk. Fólk er hvatt til að
drífa sig út í Viðey þetta kvöld og
njóta útivistar og samvista við
samferðamenn í rólegri göngu um
kyrrlátan sögustað.
Tilgangur sólstöðugöngu
Tilgangur sólstöðugöngunnar er í
senn jarðbundinn og háfleygur.
Annars vegar er það auðvitað
heilsusamlegt og upplífgandi þegar
sól er hæst á lofti að
taka þátt í rólegri hóp-
göngu fólks á öllum
aldri, njóta samveru
skyldmenna eða kynna
við ókunnuga – og þar
við bætist fróðleikur
leiðsögumanna um það
sem fyrir augu ber á
göngunni, fróðleikur
um náttúru og sögu.
En hins vegar er sól-
stöðugöngunni ætlað
að vera dálítil stund til
að leiða hugann að
ráðgátum tilverunnar og gleðjast
yfir lífinu þrátt fyrir strit og erf-
iðleika, gleðjast yfir því að hafa
fengið tækifæri til að taka þátt í
hinu mikla leikriti tilverunnar
nokkur ár. Fyrir hundrað árum
vorum við ekki til og eftir önnur
hundrað verðum við ekki til, alltént
ekki hér!
Meginatriði hinnar árlegu
sólstöðuhátíðar er sólstöðumínútan
sem sólstöðugönguhópurinn hefur
nefnt svo, tímamótin tvenn á för
jarðar um sólu. Stjarnfræðingar
hafa reiknað út af nákvæmni hve-
nær sólstöður verða, hvenær er
komið að því tímabili að daginn
hættir að lengja. Þetta andartak
hefur verið kallað sólstöðumínútan
og verður í ár kl. 16.38 sunnudag-
inn 21. júní. Því miður verður sól-
stöðumínútan að þessu sinni liðin
þegar sólstöðugangan í Viðey mun
eiga sér stað en alla jafna er venjan
að staldra við í þögn þessa einu
mínútu, sólstöðumínútuna.
Það er eitt sem er magnað við
sólstöðumínútuna ef svo mætti
segja: hún er á sama tíma um alla
jörð! Þetta finnst mörgum augljóst
en það er draumur sólstöðuhópsins
að fólk víðs vegar um lönd komi sér
saman um að fagna sólstöðumín-
útunni, þá samtímis um alla jörð í
„meðmælagöngu með lífinu og
menningunni“.
Alþjóðleg sólstöðuhátíð
Vígorð sólstöðugöngu, sólstöðu-
hátíðar, „meðmælaganga með lífinu
og menningunni“, hefur fengið
hljómgrunn. Æ fleiri á Íslandi
skipuleggja sólstöðuhátíðir, en allt
frá upphafi hefur verið stuðlað að
því að hugmyndin breiddist út.
Mælt hefur verið með því að fólk
víðs vegar um land fagni sólstöðum
með jákvæðum hætti hver á sína
vísu, jafnvel einir sér í kyrrþey eða
margir saman með látum. Hið lang-
þráða takmark er að samfagna
landa á milli með því að stofna til
eða ná tengslum við sólstöðuhátíðir
erlendis með svipaða hugsjón að
leiðarljósi. Vinnum að einingu og
friði á jörðinni með sameiginlegri
hátíð, mannkynshátíð. Engir dagar
væru betur til þessa fallnir en sól-
stöðudagarnir tveir í júní og des-
ember.
Jarðbundin stund og háfleyg í
senn – sólstöðuganga í Viðey
Eftir Þór Jakobsson » Það er eitt sem er
magnað við sól-
stöðumínútuna ef svo
mætti segja: hún er á
sama tíma um alla jörð!
Þór Jakobsson
Höfundur er veðurfræðingur.
Í Staksteinum
Morgunblaðsins 9. júní
sl. er spjótum beint að
undirskriftasöfnuninni
Þjóðareign.is þar sem
skorað er á forsetann
„að vísa í þjóðar-
atkvæðagreiðslu
hverjum þeim lögum
sem Alþingi sam-
þykkir þar sem fisk-
veiðiauðlindum er ráð-
stafað til lengri tíma en eins árs á
meðan ekkert ákvæði um þjóðar-
eign á auðlindum hefur verið sett í
stjórnarskrá og þjóðinni ekki verið
tryggt fullt gjald fyrir afnot
þeirra.“ Auk hefðbundinnar aula-
fyndni í þessum ritstjórnardálki er
farið með rangfærslur.
Í fyrsta lagi segir í Staksteinum:
„Það er of seint að skora á forset-
ann að skrifa ekki undir … frum-
varp [um makrílkvóta], því að það
er hann búinn að gera fyrir löngu,
ella hefði það ekki orðið stjórnar-
frumvarp.“ Sú undirskrift forseta
sem hér um ræðir er formsatriði og
hefur forseti enga heimild til að
inna hana ekki af hendi. Auk þess
birtast stjórnarfrumvörp ekki al-
menningi fyrr en eftir að forseti
hefur skrifað undir framlagningu
þeirra en þá væri áskorun á forset-
ann um að gera það ekki of seint á
ferðinni.
Þá segir: „Og of snemmt er að
senda áskorun um lögin, því fyrst
þarf að samþykkja þau og birta …
og þá fyrst geta menn hafið áskor-
anir.“ Frá samþykkt frumvarps á
Alþingi og þar til forseti skrifar
undir líða oft ekki nema klukku-
stundir, í mesta lagi dagar. Það gef-
ur því auga leið að undirskriftasöfn-
un á þeim örtíma er óframkvæman-
leg enda hefur alltaf
verið hafist handa við
undirskriftir af þessu
tagi meðan mál eru
enn í umfjöllun Alþing-
is.
Samkvæmt 26. gr.
stjórnarskrárinnar
getur forseti hafnað
því að undirskrifa lög
frá Alþingi, en því
fylgir ekki heimild til
að neita að undirrita
framlagningu stjórn-
arfrumvarpa. Enda
hefur núverandi forseti með undir-
skrift sinni staðið að framlagningu
þeirra þriggja stjórnarfrumvarpa
(um fjölmiðla og tvö um Icesave)
sem hann síðan neitaði að staðfesta
sem lög frá Alþingi og lagði því í
dóm þjóðarinnar.
Hvaða tilgangi þjóna þessar
blekkingar í Staksteinum? Er verið
að fæla fólk frá því að skrifa undir
áskorunina með röngum upplýs-
ingum? Eða er ætlunin að væna
forsetann um tvískinnung ef hann,
nauðbeygður eða ekki, fellst á
framlagningu frumvarps en neitar
síðan að skrifa undir þegar frum-
varpið er orðið að lögum frá Al-
þingi?
Staksteinar villa um
fyrir fólki og forseta
Eftir Þorkel
Helgason
»Er verið að fæla fólk
frá því að skrifa und-
ir áskorunina með röng-
um upplýsingum? Eða
er ætlunin að væna for-
setann um tvískinn-
ung?
Þorkell Helgason
Höfundur er einn af aðstandendum
undirskriftasöfnunarinnar Þjóðar-
eign.is
Aukablað
alla þriðjudaga