Læknablaðið - 01.09.2015, Síða 17

LÆKNAblaðið 2015/101 405
Inngangur
Á síðustu áratugum hefur þeim fjölgað mjög sem
glíma við offitu hér á landi eins og víða um heim.
Samtímis því hefur orðið mikil aukning á sykursýki af
tegund 2, en talið er að tilfelli sjúkdómsins í heiminum
hafi um það bil tvöfaldast á síðustu 20 árum.1 Rann-
sóknir Hjartaverndar á heilsufari Íslendinga hafa sýnt
fram á sömu þróun á Íslandi með mikilli aukningu á
ofþyngd, offitu og sykursýki af tegund 2. Sérstaklega
er breytingin áberandi meðal karlmanna, en algengi
sykursýki af tegund 2 hjá 45-64 ára einstaklingum á
Íslandi árið 2007 var 6,3% hjá körlum en um 3,0% hjá
konum.2
Niðurstöður faraldsfræðilegra rannsókna hafa líka
sýnt að þeir einstaklingar sem hafa sykursýki af teg-
und 2 hafa allt að 2-3 falt auknar líkur á að fá hjarta- og
æðasjúkdóma.3,4 Má því gera ráð fyrir að meðal þeirra
sem koma til meðferðar og endurhæfingar vegna
hjartasjúkdóma sé algengi sykursýki talsvert meira en
almennt gerist.
Grunnþættir í meðferð sykursýki af tegund 2 eru
fræðsla um mataræði og reglubundin hreyfing, auk
lyfjameðferðar.5 Þó gagnsemi lyfjameðferðar við syk-
ursýki sé vel þekkt hafa nýlegar rannsóknir sýnt fram
á vissar takmarkanir hennar til að ráða við afleiðingar
sykursýki af tegund 2. Jafnvel getur áköf lyfjameð-
ferð í sumum tilvikum ýtt undir þyngdaraukningu og
aukið tíðni blóðsykurfalla.6 Því þarf að þróa og meta
1Hjartasviði Reykjalundar,
Endurhæfingarmiðstöðvar
SÍbS, 2Lífeðlisfræðistofnun
Háskóla Íslands
inngangur: Sykursýki af tegund 2 er vel þekktur áhættuþáttur hjarta- og
æðasjúkdóma. Mikilvægt er að þróa og meta leiðir til að draga úr áhættu-
þáttum og bæta heilsu þeirra hjartasjúklinga sem jafnframt hafa sykursýki.
Efniviður og aðferðir: Framskyggn hóprannsókn meðal sjúklinga með
sykursýki af tegund 2 sem komu til hjartaendurhæfingar á Reykjalundi frá
1/7 2011 til 31/12 2012. Algengi sykursýki af tegund 2 meðal sjúklinga í
hjartaendurhæfingu var borið saman við algengi í rannsókn Hjartaverndar.
Rannsóknarhópurinn með sykursýki var borinn saman við aðra sjúklinga
í hjartaendurhæfingu á sama tímabili hvað varðar holdafar og þrek fyrir
og eftir meðferð. Fylgst var með lífsháttabreytingum rannsóknarhópsins í
þriggja og sex mánaða eftirfylgd, meðal annars varðandi reykleysi, hreyfi-
venjur og göngugetu.
niðurstöður: Algengi sykursýki af tegund 2 í hjartaendurhæfingu var
miklu meira en í samanburðarþýði Hjartaverndar. Rannsóknarhópurinn
var þyngri, hærra hlutfall hans hafði offitu, mittismál var meira og þrek
minna, miðað við aðra hjartasjúklinga. breyting varð hjá báðum hópunum
á meðferðartímanum, þeir léttust, mittismál minnkaði, en þó jókst þrek
minna hjá rannsóknarhópnum. Eftir 6 mánuði hafði þyngd og blóðsykur
rannsóknarhópsins farið í fyrra horf, en mittismál var minna og hópurinn
hélt aukinni hreyfingu og göngugetu miðað við upphaf meðferðar.
Ályktun: Sykursýki af tegund 2 er algengari í hjartaendurhæfingu en í
almennu þýði á Íslandi. Hjartasjúklingar með sykursýki eru að jafnaði
feitari og með heldur lélegra þrek og minni svörun við þjálfun en aðrir
hjartasjúklingar. Eftirfylgd í 6 mánuði sýndi hins vegar að aukning varð
í reglulegri hreyfingu meðal hópsins og það endurspeglaðist í bættri
göngugetu.
ÁgrIp
Fyrirspurnir:
karl kristjánsson
karlk@reykjalundur.is
Greinin barst
17. febrúar 2015,
samþykkt til birtingar
6. ágúst 2015.
Höfundar hafa
útfyllt eyðublað um
hagsmunatengsl.
Áhrif endurhæfingar á þrek, holdafar og
heilsueflandi hegðun hjartasjúklinga
með sykursýki af tegund 2
Karl Kristjánsson1 læknir, Magnús R. Jónasson1 læknir, Sólrún Jónsdóttir1 sjúkraþjálfari, Hjalti Kristjánsson1 lífeðlisfræðingur,
Marta Guðjónsdóttir1,2 lífeðlisfræðingur
aðferðir til að meðhöndla þessa gerð sykursýki með
breyttum lífsstíl til langs tíma. Það er því mjög aðkall-
andi viðfangsefni að komast að því hvernig þessum
þætti meðferðarinnar verður best háttað hér á landi á
næstu árum til að ná sem bestum árangri.
Rannsókn þessi var gerð á hjartasviði Reykjalundar,
en skipulögð hjartaendurhæfing á stigi II hefur farið
fram þar frá árinu 1982. Meirihluti þeirra sem koma
þangað til endurhæfingar eru með kransæðasjúkdóm,
eða um 70%, en helstu ástæður fyrir tilvísun sjúklinga
í hjartaendurhæfingu eru þjálfun og aðlögun, meðal
annars eftir kransæðaaðgerðir, hjartaáföll og kransæða-
víkkanir en einnig eftir lokuaðgerðir og vegna hjartabil-
unar.
Markmið þessarar rannsóknar var í fyrsta lagi að
kanna framvirkt algengi sykursýki af tegund 2 í hópi
þeirra einstaklinga sem komu til hjartaendurhæfingar á
stigi II á Reykjalundi og bera saman við almennt úrtak
Hjartaverndar frá sama tímabili.
Í öðru lagi að bera saman árangur endurhæfingar
sykursjúkra hjartasjúklinga og annarra hjartasjúklinga.
Fylgst var með hugsanlegri áhættu við þjálfun
hjartasjúklinga með sykursýki af tegund 2, sérstaklega
með tilliti til mögulegra blóðsykurfalla eða annarra
áfalla. Sambærileg rannsókn á hjartaendurhæfingu
sykursjúkra hefur ekki verið gerð áður hér á landi.
R a n n S Ó k nhttp://dx.doi.org/10.17992/lbl.2015.09.41
Ef góð stjórn er á
fastandi blóðsykri og
HbA1c gildi eru samt há,
er líklegt að
meðhöndla þurfi
blóðsykurshækkun
í kjölfar máltíða1
Viltu bæta GLP-1-viðtakaörva við
insúlínmeðferðina? Veldu Lyxumia!2
1. Bolli GB, Owens DR. Lixisenatide, a novel GLP-1 receptor agonist: efficacy, safety and clinical implications for type 2 diabetes mellitus, Diabetes, Obesity and Metabolism 2014. Jul;
16(7):588-601.
2. www.serlyfjaskra.is. Ábending: Lyxumia er ætlað til meðferðar fullorðinna með sykursýki af tegund 2, til þess að ná stjórn á blóðsykri í samsettri meðferð með sykursýkilyfjum til inntöku
og/eða grunninsúlíni, þegar þau lyf ásamt sértæku fæði og hreyfingu hafa ekki nægt til þess að ná viðunandi blóðsykursstjórn
3. Scheen AJ. Lixisenatide (Lyxumia),a new agonist of glucagon-like peptide-1 receptors with a predominant postprandial ction. Rev Med Liege. 2014 Feb;69(2):102-9.
4. Bolli GB , Owens DR. Lixisenatide, a novel GLP-1 receptor agonist: efficacy, safetyand clinical implications for type 2 diabetes mellitus.
Diabetes, Obesity and Metabolism 2014 Jul; 16(7):588-601.
5. Raccach D. Efficacy and safety of lixisenatide in the treatment of Type 2 diabetes mellitus: a review of Phase III clinical data. Expert Rev. Endocrinol.Metab. 2013;8(2),105-21
6. Lyxumia SPC 5.1, 22102014
For spørsmål om våre penner og produkter kontakt
Sanofis diabetestelefon på 800 36 444
sanofi-aventis Norge AS
Strandveien 15
1366 Lysaker
Telefon (+47) 67 10 71 00
Fax (+47) 67 10 71 01
www.sanofi.no
IS
-L
IX
-1
5-
08
-0
1
– Prandial GLP-1-viðtakaörvi sem hentar sem viðbót við grunninsúlín og þarf einungis að nota einu
sinni á dag3,4
– Marktæk lækkun á þyngd, HbA1c og blóðsykri eftir máltíð5,6