Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2009, Blaðsíða 14

ÁGRIP AF SÖGU MINNINGARMARKA OG STEINSMÍÐI Á ÍSLANDI 13
vissu er hann kominn út hingað
aftur 1647. Um þær mundir var
Brynj ólfur biskup Sveinsson
að leggja drög að smíði nýrrar
Skálholtsdómkirkju og var
Guð mundur ráðinn forsmiður
að henni.13 Í Skálholti er talið að
Guðmundur hafi verið í átta ár
og unnið þar að ýmsum smíðum
og skreyt ing um í kirkjuna.
Líklegt er að Guðmundur hafi
f lust til Norður lands þegar það
ár en Kristján Eldjárn getur þess
að Jón Espólín telji hann meðal
heldri manna í Skagafirði árið
1656 og kenndi hann þá við
Bjarnastaðahlíð. Guðmundur
kemur þó ekki við skjallegar
sam tímaheimildir frá því í
Skál holti 1655 þar til hann er
tilnefndur þing vottur á þriggja
hreppa þingi í Skaga firði árið
1677. Um ástæður þess að
Guðmundur f lutti norður í land
er ekki vitað með neinni vissu
en líklegasta skýringin er sú að hann hafi verið fenginn norður til að
vinna að ákveðnu verki og ílengst þar. Þá hefur verið sagt að Guðmundur
hafi byggt Mælifellskirkju og vera má að þar sé að leita ástæðu norður-
farar hans. Víst er að Guðmundur hafði frá upphafi náið samband við þá
Hólamenn, einkum Gísla biskup Þorláksson og Ragnheiði Jónsdóttur
konu hans.14 Hefur Guðmundur enda verið kallaður „hirðsmiður
Hólastóls“. Guðmundur átti Halldóru Guðmundsdóttur lögréttu manns
Kolbeins sonar sem var bartskeri Guðbrands biskups. Munu þau hafa
átt sjö börn og fjölda niðja.15 Lengur verður ekki dvalist við æviatriði
Guðmundar frá Bjarnastaðahlíð. Um dánardag hans verður ekkert sagt
með vissu en vitað er að hann var enn á lífi 1681 eins og fyrr var getið
en mun látinn þegar manntalið er tekið 1703.16 Verk Guðmundar frá
Bjarnastaðahlíð eru fjölmörg og um leið f jölbreytt; kirkjubyggingar,
útskurður í tré og steinhögg. Ekki verða öll verk Guðmundar talin hér
Mynd 4. Skírnarfonturinn á Hólum gerður af
Guðmundi Guðmundssyni frá Bjarnastaðahlíð
sem kallaður hefur verið barokkmeistari Íslands.
Annað tveggja verka sem meistarinn merkti sér.
Ljósm. Þjóðminjasafn Íslands. Ívar Brynjólfsson.