Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2009, Blaðsíða 197

196 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
hennar skipt í 97 reiti eða skákir. Stærð reitanna var reiknuð út eftir
uppgraftarteikningum. Þykkt torfs og annarra laga var metin með
hlið sjón af uppgraftarteikningum og með því að skoða rústina. Með
þessari aðferð var magnið sem fara skyldi í hvern reit reiknað út og þær
upplýsingar færðar í nákvæma skrá og á stórt yfirlitskort af rústinni.
Nauðsynlegt var að ákvarða með nákvæmni endanlegt magn af for-
vörsluvökva sem fara skyldi í hvern reit til að torfið fengi nægjanlega
styrkingu og dýrmætur vökvinn færi ekki til spillis.

Uppspretta undir rústinni
Vorið 2005 var lokið við byggingu hótelsins við Aðalstræti og sýningar-
kjallarans. Í kjallaranum lá rústin á „stalli“, sem myndaðist þegar jarð-
vegur umhverfis hana var fjarlægður og búið var að skera ofan af málm-
þynnunum umhverfis hana. Einnig var götuhæð Aðalstrætis hækkuð
lítillega. Hlífðarefni sem sett hafði verið til að verja og þekja rústina
var tekið ofan af henni, rústin var hreinsuð og skipt í reiti. Nú byrjuðu
torfveggirnir að þorna og var gert ráð fyrir að rústin yrði tilbúin til
meðferðar hálfu ári síðar. Rakaskynjararnir sem settir höfðu verið í
veggina áttu nú að sýna hvenær rústin væri orðin nægilega þurr til að
hægt væri að hefja meðferðina.
Torfveggirnir þornuðu jafnt og stöðugt eins og ráð var fyrir gert,
en snemma hausts 2005 varð ljóst að hlutar af norðurvegg og einkum
vestur vegg voru enn mjög rakir. Þetta olli vanda þar eð forvörslu-
aðferðin sem valin hafði verið var miðuð við að hægt væri að þurrka
rústina vel og halda henni stöðugt þurri. Mjög kom á óvart þegar eftir
ýmsar athuganir kom í ljós að náttúruleg uppspretta var undir rústinni,
og stöfuðu vandræðin af henni. Þessi náttúrlega uppspretta veitti stöðugt
8. mynd. Þunnsneið af 1100
ára gömlu torfi úr Aðal stræti sem
meðhöndlað hefur verið þrisvar á
rann sóknarstofu. Sjá má alls staðar
hið glerkennda sílíkat og það heldur
vel saman torf ögn un um. Efnið er
enn hol ótt, þar eð sprung ur í sílí kat-
inu sem munu verða til þess að raki
sem berst að neðan getur gufað upp.
Svæðið sem sýnt er á myndinni er
0,3x 0,5 mm. Ljósm. Jørn Bredal
Jørgensen, Konservatorskolen, Kaup -
manna höfn.