Dagblaðið Vísir - DV - 28.06.2010, Blaðsíða 2

2 fréttir 28. júní 2010 mánudagur
Ólafur H. Jónsson viðskiptafræðingur,
skólastjóri og annar eigandi Mennta-
skólans Hraðbrautar, lét eignarhalds-
félagið sem á og rekur skólann lána
fjárfestingarfélagi í hans eigu og ann-
arra hluthafa 100 milljónir króna á ár-
unum 2007 og 2008. Ólafur á Hrað-
braut ehf. ásamt eiginkonu sinni,
Borghildi Pétursdóttur, sem jafnframt
er framkvæmdastjóri félagsins. Fjár-
festingarfélag Ólafs skuldar rekstrar-
félagi skólans 50 milljónir króna sem
eru á gjalddaga árið 2012.
Þetta kemur fram í ársreikningum
eignarhalds- og rekstrarfélags skól-
ans, Hraðbrautar ehf., og fjárfesting-
arfélags Ólafs, Gagns ehf., sem var
helmingshluthafi í skólanum. Ólafur
og Borghildur áttu helming í skólan-
um á móti fasteignafélaginu Nýsi þar
til í byrjun síðasta árs en þá eignuðust
þau helmingshlut félagsins í skólan-
um. Þau eiga því 100 prósent í Hrað-
braut ehf. í dag. Þau eru einu stjórnar-
menn félagsins.
Arður af skólastarfinu
Síðastliðin ár hefur Ólafur, ásamt fast-
eignafélaginu Nýsi, sömuleiðis lát-
ið greiða sjálfum sér og öðrum hlut-
höfum skólans tugmilljónir króna í
arð út úr rekstrarfélagi skólans. Frá
árinu 2005 nema þessar arðgreiðsl-
ur 57 milljónum króna. Í einhverjum
tilfellum hefur verið greiddur út arður
þrátt fyrir að skólinn hafi verið rekinn
með tapi, til dæmis árið 2007 þegar
10 milljóna króna tap varð á skólan-
um. Þrátt fyrir þetta var greiddur út 27
milljóna króna arður.
Hraðbraut er einkaskóli sem fjár-
magnaður er með fjárveitingum frá ís-
lenska ríkinu og skólagjöldum þeirra
180 unglinga sem þar stunda nám.
Hver nemandi greiðir 225 þúsund
krónur á ári í skólagjöld sem þýð-
ir að skólinn fær rúmlega 40 milljón-
ir í skólagjöld á ári. Þetta er hins veg-
ar einungis hluti af tekjum skólans
því um 80 prósent þeirra koma frá
íslenska ríkinu. Á síðastliðnum sjö
árum hefur skólinn fengið rúmlega
1.150 milljónir króna í fjárveitingar frá
ríkinu. Tugir milljóna af þessum fram-
lögum hafa runnið til Ólafs, konu hans
og Nýsis í formi arðs og lána.
Ólafur segir aðspurður að honum
finnist ekkert athugavert við það að
hluthafarnir greiði sér arð að gefnum
ákveðnum forsendum. „Ef það geng-
ur vel þá er það í lagi. Í skólanum hjá
okkur var búið að leggja út í mikla fjár-
festingu. Það var tíu ára vinna sem ég
lagði í skólann áður en hann var settur
á laggirnar. Þar af var ég tvö ár launa-
laus. Síðan þurfti ég að leysa út helm-
ingseignaraðila í skólanum þegar þeir
fóru á hausinn [Nýsir, innskot blaða-
manns]. Það var nú bara fjármagnað
með fé frá mér... Arðgreiðslurnar eru
fyrst og fremst til að mæta útlögðum
kostnaði mínum. Það sem hefur verið
greitt í arð til mín eru ekki háar upp-
hæðir miðað við það sem ég er búinn
að leggja út með einum eða öðrum
hætti,“ segir Ólafur sem áréttar að arð-
greiðslurnar til ársins 2009 hafi runnið
til jafns til Nýsis og hans sjálfs.
Samkvæmt þessu telur Ólafur að
sú mikla vinna sem hann lagði í við
skólann áður en hann var settur á
laggirnar réttlæti arðgreiðslurnar frá
skólanum. Ólafur undirstrikar jafn-
framt að öll fjárveitingin frá ríkinu hafi
farið í rekstur skólans. Arðgreiðslurn-
ar hafi verið teknar af skólagjöldum
nemenda.
Leigja húsnæði
skólans af eigin félagi
Á sama tíma og hluthafar mennta-
skólans hafa fengið lán og tekið út arð
úr eignarhalds- og rekstrarfélagi skól-
ans hafa þeir tekið arð út úr fasteigna-
félaginu sem á húsnæðið sem skólinn
er í. Félag Ólafs, Gagn ehf., og Nýsir
áttu fasteignafélagið Faxafen ehf. sem
átti húsnæði skólans í Faxafeninu þar
til í fyrra. Ólafur og Borghildur eiga fé-
lagið í dag eftir að Nýsir losaði sig út úr
skólanum og fasteignafélaginu. Hrað-
braut ehf. leigir nú húsnæðið af félagi
sem er í eigu sömu aðila og eiga og
reka skólann.
Á síðastliðnum fimm árum hafa
Ólafur og Nýsir, meðan félagið var enn
hluthafi, greitt sér 105 milljónir króna í
arð út úr fasteignafélaginu sem á hús-
næðið sem skólinn er í. Félagið skilaði
til að mynda hagnaði upp á 26,5 millj-
ónir króna árið 2007 og greiddu hlut-
hafarnir sér 40 milljónir króna í arð
það árið. Arðgreiðslan var því hærri
en hagnaður félagsins það árið.
Árið 2008, þegar Ólafur og Borg-
hildur höfðu eignast félagið að öllu
leyti, greiddu þau sér 25 milljónir
króna í arð þrátt fyrir að rekstrartap fé-
lagsins hefði numið rúmum 184 millj-
ónum og eiginfjárstaðan verið nei-
kvæð um rúmlega 170 milljónir króna.
Samtals nema arðgreiðslurnar út
úr félögunum tveimur, rekstrarfélag-
inu og fasteignafélaginu, því um 160
milljónum króna. Fullyrða má að mik-
ill meirihluti þessara fjármuna komi
upphaflega frá íslenska ríkinu og
eins frá nemendum Hraðbrautar þar
sem tekjur Hraðbrautar ehf. komu að
langmestu úr þessum tveimur áttum.
Framlag ríkisins og skólagjöld nem-
endanna í Hraðbraut hafa því verið
notuð til að fjármagna greiðslu arðs til
Ólafs og konu hans.
Aðspurður hvort honum finn-
ist það við hæfi að taka arðgreiðslur
út úr fasteignafélaginu með þessum
hætti segir Ólafur að arðurinn hafi líka
runnið til Nýsis. „Það fór til þeirra líka.“
Þegar hann er spurður hvort hon-
um finnist heppilegt að eignarhaldsfé-
lag greiði hluthöfunum arð þrátt fyrir
að félagið hafi skilað tapi segir Ólafur
að það geti verið réttlætanlegt. „Arð-
greiðslur ráðast af eiginfjárstöðu fyrir-
tækis. Þær ráðast ekki alfarið af rekstri
einstakra ára. Þannig að það getur al-
veg hugsast að það sé greiddur arður
út úr fyrirtækjum jafnvel þó að tap hafi
verið á einstökum árum,“ segir Ólafur.
Í upphafi árs kom upp mál þar
sem upp komst að Ásbjörn Óttarsson,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins, hefði
tekið sér 65 milljóna króna arð út úr
félagi sínu Nesveri þrátt fyrir að félagið
hefði tapað fleiri hundruð milljónum
og eiginfjárstaða þess verið neikvæð.
Lögmenn sem DV ræddi við þá sögðu
að ekki væri löglegt að greiða arð út
úr einkahlutafélagi sem skilar tapi og
sem er með neikvæða eiginfjárstöðu.
Staða Faxafens virðist einnig hafa ver-
ið með þessu móti þegar arðgreiðslan
fór út úr félaginu árið 2008.
71 milljón í arð
Ólafur greiddi sér arðinn út úr rekstr-
arfélagi skólans í gegnum fjárfesting-
arfélag sitt Gagn ehf., sem var helm-
ingshluthafi í skólanum þar til Nýsir
seldi hlut sinn til þeirra hjóna. Það var
þetta félag sem jafnframt tók við lán-
veitingunum frá rekstrarfélagi skól-
ans.
Þegar litið er á ársreikninga Gagns
sést að greiddur hefur verið arður til
og út úr félaginu. Arðurinn sem var
greiddur til félagsins nam samtals 71
milljón á árunum 2006 til 2008. Tæp-
lega 53 milljónir af þessari 71 milljón
voru greiddar út úr félaginu og til hlut-
hafans, Ólafs H. Johnson. Félagið skil-
aði hagnaði öll árin.
Gagn á rúmlega 80 milljóna króna
eignir, samkvæmt ársreikningi ársins
2008, og á handbært fé upp á 70 millj-
ónir króna, þar af er 50 milljóna króna
lánið frá rekstrarfélagi skólans. Hand-
bært fé Gagns nam um 105 milljónum
króna í lok árs 2007, samkvæmt árs-
reikningi þess árs.
Kennarar telja sig
undirborgaða
Á sama tíma og Ólafur og aðrir hlut-
hafar hafa tekið sér arð upp á tugi
milljóna króna á síðustu árum hafa
kennarar skólans talið að þeir hafi
ekki fengið greidd laun samkvæmt
kjarasamningum Kennarasambands
Íslands. Nokkrir af kennurum skólans
hafa farið með umkvartanir sínar, sem
meðal annars snúast um að Ólafur
hafi ekki viljað að þeir myndu ganga í
sambandið, til Kennarasambandsins
og einnig til menntamálaráðuneytis-
ins.
Útreikningar Kennarasambands-
ins á launum einstakra kennara Hrað-
brautar hafa síðan leitt í ljós að ein-
hverjir þeirra fá allt að rúmlega 200
þúsund krónum lægri mánaðarlaun
en þeir ættu að fá samkvæmt kjara-
samningum sambandsins, sam-
kvæmt heimildum DV.
Heimildir DV herma jafnframt að
það hafi vakið athygli Kennarasam-
bandsins að miklu minni hluti af tekj-
TÓK SÉR TUGI MILLJÓNA Í ARÐ
Menntamálaráðuneytið rannsakar Menntaskólann Hraðbraut
og mun Ríkisendurskoðun gera úttekt á rekstri skólans. Skóla-
stjóri og eigandi skólans, Ólafur Johnson, og kona hans, Borg-
hildur Pétursdóttir, hafa tekið tugi milljóna króna út úr skól-
anum í formi arðs og lána. Menntamálaráðuneytið grunar að
starfsmenn skólans hafi fengið miklu lægri laun en þeir hefðu
átt að fá samkvæmt kjarasamningum.
ingi f. viLhJáLmsson
fréttastjóri skrifar: ingi@dv.is
Það sem hefur verið greitt í arð
til mín eru ekki háar
upphæðir miðað við
það sem ég er búinn að
leggja út með einum
eða öðrum hætti.
Fjárveitingar frá ríkinu til Mennta-
skólans Hraðbrautar 2003 til 2010:
2003 55,0 milljónir
2004 115,0 milljónir
2005 156,0 milljónir
2006 163,3 milljónir
2007 163,0 milljónir
2008 173,2 milljónir
2009 168,2 milljónir
2010 158,0 milljónir
Samtals: 1.151,7 milljónir
Fjárveitingar
Launagreiðslur starfsmanna Hraðbrautar í samanburði við tekjur skólans.
LAun TeKJur sKÓLAns hLuTfALL*
2006 55,5 milljónir 172,7 milljónir 32%
2007 69, 95 milljónir 164,3 milljónir 43%
2008 77 milljónir Um 200 milljónir 39%
*hLuTfALL Í ÖÐrum sKÓLum er um 80%
launagreiðslur 2006–2008
ArÐgreiÐsLur úT úr
hrAÐBrAuT ehf.
2003 TiL 2010
2003 0
2004 0
2005 10 milljónir
2006 14 milljónir
2007 27 milljónir
2008 6 milljónir
Samtals: 57 milljónir
ArÐgreiÐsLur úT
úr fAxAfeni ehf.
2003 0
2004 0
2005 10 milljónir
2006 30 milljónir
2007 40 milljónir
2008 25 milljónir
Samtals: 105 milljónir
ArÐgreiÐsLur
TiL gAgns ehf.
2004 Ekki vitað
2005 Ekki vitað
2006 20 milljónir
2007 35 milljónir
2008 16 milljónir
Samtals: 71 milljón
arðgreiðslur
hraðbraut Ólafur
og kona hans eiga
húsnæði Menntaskólans
Hraðbrautar í Faxafeni.